|
|
Căng thẳng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây mất cân bằng nội tiết tố ở nữ giới. Ảnh: Gleneagleshospital. |
Nội tiết tố được sản xuất bởi các tuyến trong hệ thống nội tiết, đóng vai trò quan trọng trong cơ thể con người và điều chỉnh nhiều chức năng.
Mất cân bằng nội tiết tố có thể xảy ra khi cơ thể tạo ra quá nhiều hoặc quá ít hormone. Tình trạng nội tiết tố có thể ảnh hưởng đến cả nam và nữ. Phần lớn phụ nữ đều bị mất cân bằng nội tiết tố mặc dù không phải tất cả trường hợp đều dẫn đến các triệu chứng nghiêm trọng.
Triệu chứng phổ biến
Theo Hindustan Times, nội tiết tố là "sứ giả" hóa học rất quan trọng trong cơ thể chúng ta, điều phối hoạt động của các cơ quan khác nhau. Mọi thứ từ kiểu ngủ, tăng cân, giảm cân, lo lắng, mức năng lượng, ham muốn tình dục, chu kỳ kinh nguyệt đều đặn đều do hormone kiểm soát.
Tiến sĩ Vaishali Chaudhary, chuyên gia cao cấp về khả năng sinh sản, Tập đoàn Bệnh viện Cloudnine, Pune (Ấn Độ), cho biết hormone được sản xuất ở các tuyến nội tiết khác nhau như tuyến giáp, tuyến tụy, tuyến yên trong não, buồng trứng, tinh hoàn và tuyến thượng thận ngay phía trên thận của chúng ta.
Hệ thống sinh sản được kiểm soát bởi 5 loại hormone - oestrogen, progesterone, testosterone, hormone kích thích nang trứng và luteinizing hormone.
"Vùng dưới đồi trong não là bộ điều khiển chính của tất cả hormone này. Có một nhịp điệu và thời gian nhất định về sự hiện diện của các hormone này trong cơ thể. Ngay cả những dao động nhỏ về số lượng của các hormone này cũng có thể khiến hệ thống ngừng hoạt động kiểm soát", chuyên gia này cho hay.
Phụ nữ có xu hướng bị mất cân bằng nội tiết tố trong tuổi dậy thì, kinh nguyệt, mang thai, sinh con, cho con bú, tiền mãn kinh, mãn kinh và sau mãn kinh.
Các triệu chứng của mất cân bằng nội tiết tố bao gồm lo lắng, khó giảm cân, đau đầu, mất ngủ, bốc hỏa và đổ mồ hôi đêm, da và tóc thay đổi, mụn dai dẳng, ham muốn tình dục thấp, yếu cơ, đau khớp, sưng mặt, có vấn đề về tiêu hóa.
 |
| Mất cân bằng nội tiết tố thường khiến phụ nữ bốc hỏa và đổ mồ hôi vào ban đêm. Ảnh: Thelist. |
Nguyên nhân
Rất nhiều nguyên nhân có thể gây mất cân bằng nội tiết tố ở phụ nữ. Một số lý do phổ biến nhất cho sự mất cân bằng nội tiết bao gồm:
Căng thẳng
Căng thẳng là phản ứng không thể tránh khỏi của cơ thể trước những tình huống khó khăn. Mọi người đều phải trải qua căng thẳng, nhưng nếu tình trạng căng thẳng kéo dài sẽ dẫn đến lo lắng, tăng cân, mất ngủ, đau nhức cơ thể mạn tính và mất tự tin.
Khi bị căng thẳng, não giải phóng hormone CRF vào máu. Thông qua các mạch máu, CRF di chuyển đến tuyến yên. Ở đây, CRF tác động làm giải phóng ACTH, một loại hormone khác. Sau đó, ACTH di chuyển đến tuyến thượng thận và kích hoạt giải phóng nhiều hormone hơn, trong đó quan trọng nhất là cortisol.
Cortisol giúp bạn đối phó với căng thẳng. Nếu căng thẳng nhẹ, cortisol sẽ ngăn chặn việc giải phóng thêm CRF và ACTH. Nếu căng thẳng dữ dội, chu kỳ này tiếp tục. Khi đó, cortisol hoặc hormone gây căng thẳng có thể dẫn đến tăng cân.
Sức khỏe đường ruột kém
Có mối liên hệ rõ ràng giữa đường ruột không khỏe mạnh và sự mất cân bằng nội tiết tố. Ruột thực sự bao gồm toàn bộ đường tiêu hóa từ miệng đến ruột kết, chứa khoảng 10.000-100.000 tỷ tế bào vi sinh vật cộng sinh. Những vi khuẩn này được gọi là hệ vi sinh vật đường ruột. Những vi khuẩn tốt này đóng vai trò rất lớn trong việc duy trì sự điều hòa estrogen tốt.
Điều tiết estrogen kém có thể dẫn đến các bệnh như PCOS (hội chứng buồng trứng đa nang) và ung thư vú. Khi đường ruột bị mất cân bằng, cơ thể có thể gặp khó khăn trong việc hấp thụ chất dinh dưỡng, dự trữ chất béo và điều chỉnh lượng đường trong máu.
Sự mất cân bằng của hệ vi sinh vật đường ruột có thể là nguyên nhân kích hoạt phát triển một số bệnh miễn dịch như bệnh vẩy nến và viêm khớp dạng thấp. Các triệu chứng của sức khỏe đường ruột kém có thể là đầy hơi, chướng bụng, đau nửa đầu, mất ngủ và tăng cân.
Béo phì
Thừa hay thiếu nội tiết tố đều có thể dẫn đến béo phì, ngược lại béo phì có thể dẫn đến thay đổi nội tiết tố. Các hormone leptin và insulin, hormone giới tính và hormone tăng trưởng ảnh hưởng đến sự thèm ăn, quá trình trao đổi chất của chúng ta (tốc độ cơ thể chúng ta đốt cháy năng lượng) và sự phân bố mỡ trong cơ thể.
Ở những người béo phì, tín hiệu insulin thất thường và các mô không kiểm soát được lượng đường. Điều này có thể dẫn đến sự phát triển của bệnh tiểu đường loại II và hội chứng chuyển hóa.
Nhiều nghiên cứu cho thấy phụ nữ có tỷ lệ căng thẳng, lo âu và trầm cảm liên quan đến công việc cao hơn nam giới. Tại sao lại như vậy? Cuốn sách Phụ nữ vô hình của tác giả Caroline Criado Perez cho thấy thực tại của lỗ hổng dữ liệu giới - những khoảng trống câm lặng đầy rẫy trong nền văn hóa của chúng ta.
