Không chỉ phổ biến trên thế giới, nhuỵ hoa nghệ tây saffron thời gian qua đã gây xôn xao trong thị trường Việt Nam. Người tiêu dùng săn tìm những sợi saffron chất lượng chuẩn nhất để thưởng thức tác dụng kỳ diệu của loại gia vị đắt bậc nhất thế giới này.
Tại nhiều quốc gia, “vàng đỏ” của ẩm thực Iran cũng làm dấy lên nhiều tranh cãi về nguồn gốc xuất xứ và sự tinh khiết của nhuỵ hoa nghệ tây. Vậy vì sao nhuỵ hoa nghệ tây đắt đỏ này được ưa chuộng tại khắp các châu lục và trở thành nguyên liệu vàng trong ngành ẩm thực?
 |
| Mỗi bông nghệ tây chỉ có 3 nhuỵ hoa có thể sản xuất được sản phẩm đạt chuẩn chất lượng. Ảnh: Trueandverified. |
Nguyên liệu vàng với giá trị kinh tế cao ngất ngưởng
Nhuỵ hoa nghệ tây có giá lên đến 16 USD/gram cũng có lý do chính đáng. Nguyên nhân đầu tiên khiến loại gia vị này trở nên đắt nhất thế giới phải kể đến là công đoạn sản xuất và thu hoạch công phu của sản phẩm.
Người Iran thường ví nghệ tây có giá trị như vàng vì nguyên liệu này khi thu hoạch rất khó khăn cũng như tốn nhiều công sức trồng trọt. Mỗi mùa thu, hoa nghệ tây chỉ nở rộ trong vài tuần. Ngay lúc đó, những nhà sản xuất nghệ tây sẽ tập trung vào vụ thu hoạch, hái những bông hoa vào sáng sớm. Sau đó, họ nhẹ nhàng lấy nhuỵ hoa đem đi làm khô.
 |
| Quá trình thu hoạch lấy nhuỵ hoa được thực hiện thủ công trực tiếp bằng tay. Ảnh: Jalil Rezayee. |
Cũng chính tại Iran, thành phố Mashad là nơi cung cấp hơn 90% thị trường nhuỵ hoa nghệ tây cho thế giới. Nơi đây được xem là kinh đô của saffron với thời tiết, khí hậu và thổ nhưỡng phù hợp cho loài hoa này.
Để trồng cây nghệ tây và sản xuất saffron, người chăm sóc cần đảm bảo những yếu tố quan trọng như đất trồng, nhiệt độ, tưới tiêu và ngăn chặn những tác nhân gây hại từ các loài động vật như thỏ, chuột, chim…
Đáng chú ý, loài hoa họ diên vĩ này không thể tự phát triển trong tự nhiên mà luôn cần sự can thiệp của con người. Những bông hoa màu tím được nhân giống và thu hoạch trực tiếp thủ công bằng tay. Quá trình canh tác càng cẩn thận, giá trị đem lại càng cao.
Mỗi cây nghệ tây chỉ cho ra vỏn vẹn 4 hoa, mỗi bông hoa có 3 nhuỵ hoa cái (màu đỏ) có thể sử dụng, còn lại các nhuỵ hoa màu vàng không mang giá trị cao bằng. Người dân sẽ phải hái bằng tay từng sợi nhuỵ để cho ra những sản phẩm chất lượng chuẩn. Theo ước tính, phải tốn khoảng 150.000 bông hoa nghệ tây mới sản xuất được 1 kg saffron.
 |
| Tốn khoảng 150.000 bông hoa nghệ tây mới sản xuất được 1 kg saffron khô. Ảnh: Courtesy of David Thiercelin. |
Sử dụng, chế biến saffron thế nào?
Loại dược liệu cổ xưa được cho là có nhiều công dụng kỳ diệu cho người dùng. Nữ hoàng Cleopatra từng sử dụng hoa nghệ tây để tắm hàng ngày, tăng sức quyến rũ. Bà thường sử dụng saffron ngâm vào nước tắm để giữ làn da mịn màng, trẻ đẹp. Alexander Đại đế cũng sử dụng hoa nghệ tây để chữa lành những vết thương sau nhiều trận chiến.
Loại gia vị vàng này là một trong những nguyên liệu không thể thiếu của ẩm thực châu Âu khi góp mặt trong những món ngon nổi tiếng từ bánh ngọt, cá, thịt bê nhồi, thịt cừu nướng… Những món ăn đặc trưng của nhiều nước châu Âu khiến thực khách một lần nếm thử phải nhớ mãi.
Để sử dụng saffron, người dùng sau khi mua các sợi nhuỵ hoa khô về sẽ xay thành bột mịn hoặc giã nhuyễn để tăng thêm hương vị, tính năng khi kết hợp với món ăn. Hương thơm cỏ khô nhẹ dịu của saffron khiến hương vị những món chính và món tráng miệng thêm phần tinh tế.
  |
| Saffron có thể sử dụng dưới dạng sợi hoặc bột xay nhuyễn. Ảnh: WelcometoIran. |
Loại nhuỵ hoa chứa hơn 150 chất tạo mùi sẽ gia tăng mùi thơm đặc biệt của các nguyên liệu dùng kèm. Ngoài việc chế biến món ăn, người tiêu dùng hoàn toàn có thể ngâm saffron vào nước, trà ấm để thưởng thức những loại thức uống hấp dẫn. Ngoài màu sắc đẹp mắt trang nhã, saffron đem đến hương thơm mùi cỏ khô dễ chịu trong nước và trà.
Cục quản lý Dược phẩm và Thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã công nhận saffron là thực phẩm an toàn có thể sử dụng với thực khách mọi độ tuổi. Với trẻ em, người nội trợ có thể sử dụng nhuỵ hoa nghệ tây dạng bột hoặc 1-2 sợi trong đồ ăn dặm để tạo màu sắc đẹp tự nhiên, giúp trẻ ăn ngon miệng.
