Phiên tòa phúc thẩm ly hôn chiều một ngày đầu tháng 5 diễn ra muộn tại TAND Hà Nội. Bà Phượng đã gần chạm tuổi lục tuần lặng lẽ ra tòa lần thứ hai theo đơn kháng cáo của chồng là ông Hùng (cùng trú ở huyện Ứng Hòa).
Theo bản án sơ thẩm từ 4 tháng trước, năm 1979, bà Phượng và ông Hùng sống với nhau như vợ chồng. Hai người đã có với nhau một cô con gái đến nay đã ngoài 30 tuổi.
Do mâu thuẫn gia đình, đầu năm 2015, bà Phượng gửi đơn ra TAND huyện Ứng Hòa xem xét được ly hôn và phân chia tài sản. Cấp sơ thẩm tuyên người phụ nữ này được hưởng hơn 80 m2 cùng với giá trị nửa bộ bàn ghế (khoảng 4 triệu đồng). Cho rằng mảnh đất trên là do cha ông để lại, ông Hùng chống lại bản án trên.
Tại tòa phúc thẩm, người đàn bà xế chiều nghẹn ngào trình bày, sau gần 40 năm chung sống, bà một tay vun vén, làm lụng để gánh vác gia đình. Có thời điểm kinh tế gia đình khó khăn, ông Hùng có ý định phân chia mảnh đất hơn 400 m2 để bán lấy tiền trang trải. Những lần đó, bà đều một mực ngăn cản, vì thế mới giữ được mảnh đất hương hỏa.
Bà Phượng cho rằng đã đổ nhiều công sức mới giữ được mảnh đất trên. Do đó, ông Hùng phải trả công lao bà bỏ ra từng đó năm.
"Ông ấy không có tiền nên tòa sơ thẩm mới quyết định chia hơn 80 m2 đất cho tôi. Nếu ông đưa tiền thì tôi sẽ ra đi không cần suy nghĩ", bà Phượng nói.
Người phụ nữ có 2 thứ tóc tâm sự, hơn 40 năm chung sống, vợ chồng bà bà từng chia ngọt sẻ bùi cùng nhau. Nhưng những năm tháng mặn nồng dần kết thúc khi sức khỏe của bà yếu đi từ sau ngày sinh con gái.
Thương chồng không có con trai nối dõi tông đường, thờ tự sau này, bà trăn trở ngày đêm. Dù tình cảm vợ chồng vẫn sâu đậm nhưng bà gạt ích kỷ của bản thân để cưới vợ hai cho chồng. Ý định này được anh em bên nhà chồng hưởng ứng.
Năm 1997, bà Phượng lại tất bật lo toan cho đám cưới của chồng với người vợ hai. Cuộc sống “một ông, hai bà” trong căn nhà ba gian cấp bốn diễn ra êm đềm trong nhiều năm. Thấy cảnh vợ hai sinh cho chồng được hai cậu con trai trai, người đàn bà chân chất cũng thấy ấm lòng.
Dù vậy, cuộc sống chung không kéo dài được bao lâu. Lấy cớ vợ ngoại tình, ông Hùng dần lạnh nhạt và hắt hủi hai mẹ con bà Phượng. Bà kể, sát Tết Nguyên đán vừa rồi, mẹ con bà về nhà thì bị ông Hùng cùng các con chặn lối, giăng dây không cho vào. Bà nén tủi nhục, quay lại ở nhà các em ruột rồi gửi đơn ly dị với chồng.
Khi được HĐXX hỏi đến, ông Hùng trình bày vẫn “bảo lưu” quan điểm đòi lại phần diện tích đất 80 m2. Lý do được bị đơn đưa ra là dù mảnh đất đứng tên ông nhưng hiện có nhiều người sở hữu. Bị đơn cũng không đồng tình việc “cưa đôi” giá trị bộ ghế (khoảng 8 triệu đồng).
Trước những lời trình bày này, vị thẩm phán hỏi gắt: “Bị đơn sống cũng phải có tình chứ. Bà ấy đã vun đắp cho gia đình gần 40 năm trời mà bị đơn vẫn muốn bà ra đi tay trắng”.
Đại diện VKSND giữ quyền công tố tại tòa giải thích, theo luật Hôn nhân và gia đình, do thời điểm ông Hùng và bà Phượng chung sống với nhau trước năm 1987, nên dù không có đăng ký kết hôn, cả hai vẫn được pháp luật công nhận là vợ chồng hợp pháp. Mọi tài sản trước và sau khi sống chung đều được chia đều cho cả vợ và chồng.
Sau giờ nghị án, cấp phúc thẩm bác kháng cáo của ông Hùng, đồng thời sửa một phần bản án sơ thẩm. Về địa giới phân chia phần đất, tòa tuyên bà Phượng được nhận toàn bộ diện tích 3 gian nhà cấp bốn. Phía bị đơn chỉ sở hữu phần vườn, sân, tường, giếng và một số vật dụng trong gia đình.
Nghe tòa tuyên án, khuôn mặt bà Phượng nhẹ nhõm hơn. Bà chia sẻ đòi quyền lợi vì muốn con gái sau này không phải chịu thiệt thòi. Bản thân bà cũng không muốn quay lại căn nhà trên.
* Tên nhân vật trong bài đã thay đổi.
