Matcha Nhật tăng giá kỷ lục, trở nên 'quý như vàng'

Sản lượng trà xanh matcha tại Nhật Bản đang lao dốc do các đợt nắng nóng kỷ lục.

Nắng nóng kỷ lục tại Nhật Bản trong năm qua đã khiến sản lượng trà xanh matcha sụt giảm nghiêm trọng, đẩy giá thành lên mức cao nhất từ trước đến nay trong bối cảnh nhu cầu toàn cầu về loại thức uống thời thượng này không ngừng tăng vọt, theo thông tin từ nông dân và các chuyên gia ngành trà.

Vùng Kyoto, nơi chiếm khoảng 25% sản lượng tencha, lá trà được phơi khô và nghiền mịn để tạo ra matcha, đã chịu ảnh hưởng nặng nề từ các đợt nắng nóng gay gắt trong mùa hè năm ngoái, thời điểm Nhật Bản ghi nhận năm nóng nhất trong lịch sử. Kết quả là vụ thu hoạch tháng 4 và tháng 5 vừa qua đạt sản lượng thấp đáng kể.

“Mùa hè năm ngoái quá nóng, gây hại cho các bụi trà, khiến chúng tôi không thể thu hoạch được nhiều lá như trước", Masahiro Yoshida, một nông dân trồng trà đời thứ sáu tại Uji, phía nam Kyoto, chia sẻ với Reuters. Ông chỉ thu được 1,5 tấn tencha trong năm nay, giảm 25% so với mức 2 tấn thông thường.

Nhu cầu matcha toàn cầu tăng mạnh trong những năm gần đây, đặc biệt từ thế hệ Millennials (1980-1996) và Gen Z (1997-2012), những người tìm kiếm lựa chọn đồ uống lành mạnh. Các quán cà phê thời thượng trên khắp thế giới đã đưa matcha vào thực đơn với latte, sinh tố và các món tráng miệng.

Cơn sốt matcha bùng nổ trên mạng xã hội vào mùa thu năm ngoái càng đẩy nhu cầu tăng vọt, khiến một số nhà bán buôn như Tealife (Singapore) phải áp dụng giới hạn mua hàng.

Matcha không chỉ xuất hiện trong latte, đá xay mà còn phủ sóng cả ngành tráng miệng nhờ ưu điểm giàu chất chống oxy hóa và hàm lượng caffeine cao.

Yuki Ishii, nhà sáng lập Tealife, cho biết nhu cầu matcha từ khách hàng tăng gấp 10 lần trong năm qua và vẫn đang tiếp tục tăng, trong khi nguồn cung từ Nhật Bản ngày càng khan hiếm.

“Tôi gần như luôn trong tình trạng hết hàng", ông nói.

Theo Hiệp hội Sản xuất Trà Nhật Bản, sản lượng tencha năm 2024 đạt 5.336 tấn, tăng gần 2,7 lần so với một thập kỷ trước, khi nhiều nông dân chuyển sang trồng loại cây này. Tuy nhiên, hiệp hội dự báo sản lượng matcha năm nay sẽ giảm.

“Nhiều người kỳ vọng vụ mùa năm nay sẽ có sản lượng cao hơn để giảm bớt tình trạng khan hiếm, nhưng có vẻ điều đó sẽ không xảy ra", Marc Falzon, người mua trà từ nông dân Uji cho công ty xay nghiền Ooika Co. tại New Jersey (Mỹ), nhận định.

Xuất khẩu trà xanh của Nhật Bản, bao gồm matcha, tăng 25% về giá trị, đạt 36,4 tỷ yen (252 triệu USD) trong năm 2024, chủ yếu nhờ nhu cầu ngày càng tăng đối với các loại trà bột như matcha, theo số liệu từ Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản Nhật Bản. Về khối lượng, xuất khẩu trà xanh tăng 16%.

Giá tencha đã chạm mức kỷ lục, với một phiên đấu giá tại Kyoto vào tháng 5 đạt mức 8.235 yen (khoảng 57 USD)/kg, tăng 170% so với năm trước và vượt xa mức kỷ lục trước đó là 4.862 yen (khoảng 34 USD/kg vào năm 2016, theo Hiệp hội Trà Nhật Bản Toàn cầu.

Các nhà sản xuất Nhật Bản đang nỗ lực tăng sản lượng matcha, nhưng tình trạng khan hiếm hiện tại khó được giải quyết nhanh chóng.

Theo Falzon, những cánh đồng trà mới được trồng cần 5 năm để có thể thu hoạch.

“Tôi dự đoán giá matcha sẽ còn tăng mạnh hơn nữa", ông nhận định.