|
|
Nhóm người thường xuyên sử dụng thuốc lá điện tử còn xuất hiện các bệnh về đường hô hấp mạn tính. Ảnh: Bloomberg |
Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus kêu gọi các nước áp dụng biện pháp nghiêm ngặt để bảo vệ công dân, đặc biệt là trẻ em và thanh thiếu niên.
“Những đứa trẻ đang bị dụ dỗ sử dụng thuốc lá điện tử, dẫn đến khả năng nghiện nicotine”, ông Tedros nói.
WHO cho rằng ngành công nghiệp thuốc lá đang hưởng lợi từ việc hủy hoại sức khỏe và sử dụng sản phẩm mới như một công cụ đàm phán với các chính phủ nhằm vận động hành lang chống lại các chính sách y tế.
“Đã có những bằng chứng sai lệch được đưa ra khi lập luận thuốc lá điện tử sẽ giảm gây hại hơn, trong khi sản phẩm này lại được quảng cáo rầm rộ sản phẩm đến trẻ em và những người không hút thuốc”, tuyên bố của WHO ngày 14/12 có đoạn.
Mối nguy tiềm ẩn
Theo WHO, 34 quốc gia đã cấm bán thuốc lá điện tử. 88 quốc gia không quy định độ tuổi tối thiểu được phép mua và 74 quốc gia không có quy định nào áp dụng cho các sản phẩm này.
Thuốc lá điện tử chứa nicotine gây nghiện cao và có hại đến sức khỏe. Mặc dù những ảnh hưởng lâu dài vẫn chưa được đánh giá đầy đủ, các chuyên gia đã xác định thuốc lá điện tử tạo ra các chất độc hại, một số trong đó được biết là có khả năng gây ung thư và một số chất làm tăng nguy cơ rối loạn tim và phổi.
Sử dụng thuốc lá điện tử cũng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển trí não và dẫn đến rối loạn học tập ở người trẻ.
Thai nhi tiếp xúc với thuốc lá điện tử có thể ảnh hưởng xấu đến sự phát triển từ trong bào thai. Việc tiếp xúc với khói thuốc lá điện tử cũng gây rủi ro cho người hít phải.
Theo tiến sĩ Ruediger Krech, Giám đốc xúc tiến Y tế của WHO, thuốc lá điện tử nhắm đến đối tượng là trẻ em, quảng cáo thông qua mạng xã hội và những người có sức ảnh hưởng, với hơn 16.000 mùi vị.
“Một số sản phẩm sử dụng nhân vật hoạt hình và có thiết kế bắt mắt, thu hút người trẻ. Đã có sự gia tăng đáng báo động với việc sử dụng thuốc lá điện tử ở trẻ em, có tỷ lệ vượt qua mức sử dụng ở người trưởng thành”, tiến sĩ Krech nói.
 |
| Ông Tedros Adhanom Ghebreyesus, Tổng giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Ảnh: Xinhua. |
Trẻ em 13-15 tuổi đang sử dụng thuốc lá điện tử với tỷ lệ cao hơn người trưởng thành tại các khu vực thành viên của WHO. Tại Canada, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở độ tuổi 16-19 đã tăng gấp đôi trong giai đoạn 2017-2022. Tại Anh, lượng người dùng trẻ tuổi đã tăng gấp ba lần trong 3 năm qua.
Việc thấy những nội dung liên quan đến thuốc lá điện tử trên mạng xã hội cũng làm tăng ý định sử dụng sản phẩm này. Các nghiên cứu chỉ ra những người trẻ dùng thuốc lá điện tử có khả năng sử dụng thuốc lá truyền thống trong tương lai nhiều gấp 3 lần.
Kêu gọi hành động
Cơ quan Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) hôm 14/12 cũng đã tịch thu 1,4 triệu sản phẩm thuốc lá điện tử không được cấp phép.
Rộng hơn, chiến dịch 3 ngày do FDA phối hợp với Cục Hải quan và Biên phòng Mỹ đã thu giữ 41 lô hàng thuốc lá điện tử trái phép, trị giá khoảng 18 triệu USD. Toàn bộ số hàng này đều đã bị tiêu hủy.
Cơ quan Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Mỹ cho biết cứ 10 thanh niên thì có một người sử dụng thuốc lá điện tử thường xuyên. Hiệp hội Tim mạch Mỹ hồi tháng 7 cũng ra cảnh báo những rủi ro sức khỏe như tăng huyết áp và nhịp tim khi dùng thuốc lá điện tử.
WHO cho rằng các biện pháp khẩn cấp là cần thiết để ngăn việc dụng thuốc lá điện tử và chống nghiện nicotine, đi kèm với kiểm soát thuốc lá, phù hợp với hoàn cảnh từng quốc gia.
Cơ quan y tế này gợi ý ở những nước đã cấm thuốc lá điện tử cần tăng cường, theo dõi, giám sát để đảm bảo thực thi mạnh mẽ.
Trong khi đó, những nước cho phép thương mại hóa sản phẩm này cần có quy định chặt chẽ để giảm độ hấp dẫn và tác hại đến người dân, bao gồm đánh thuế, cấm tạo ra các mùi vị và giới hạn nồng độ nicotine.
Cũng theo WHO, các chiến lược cai thuốc lá cần dựa trên bằng chứng hiện có về tính hiệu quả, không khuyến khích việc bán thuốc lá điện tử dưới dạng sản phẩm tiêu dùng để theo đuổi mục tiêu cai thuốc lá.
Giáo sư Emily Banks, chuyên gia về nghiên cứu thuốc lá thuộc Đại học Quốc gia Australia, nói rằng lời kêu gọi hành động của WHO từ hôm 14/12 là bước quan trọng trong việc hỗ trợ các nước giảm thiểu mối nguy từ thuốc lá điện tử.
“Tại Australia, phần đông người trẻ không dùng thuốc lá hay thuốc lá điện tử, đồng thời cộng đồng rất ủng hộ các biện pháp mạnh tay đối với việc sử dụng các sản phẩm này”, GS Banks nói.
