Đầu tháng 5, mận Tam hoa trứ danh Bắc Hà mới chín bói đầu mùa, nhưng đào đã chín rộ. Những trái đào chín rực rỡ sắc màu, đậm đà hương vị làm mê mẩn, say lòng bao nhiêu du khách.
Đặt chân lên Bắc Hà, du khách sẽ bị mê hoặc bởi những rổ, sọt, thúng đào chín đỏ rực vô cùng bắt mắt được bày bán ngay bên đường. Đó là giống đào lai Pháp ngon nức tiếng đã được trồng ở Bắc Hà từ hơn hai chục năm nay.
 |
| Quầy bán đào rực rỡ sắc màu hút du khách Tây lẫn ta ở trung tâm thị trấn Bắc Hà. Ảnh: Iris Trương. |
Giống đào đặc sản của Pháp được trồng thử nghiệm tại Bắc Hà từ đầu những năm 1990 thông qua chương trình Hợp tác phát triển vùng cây ăn quả giữa tỉnh Lào Cai với tổ chức Lương thực thế giới (FAO).
Trải qua nhiều năm lai tạo, phát triển đã cho ra đời những giống đào lai giữa cây đào Pháp và cây đào địa phương có khả năng thích nghi tốt với thổ nhưỡng, khí hậu nơi đây.
Hợp với điều kiện tự nhiên, cây đào phát triển mạnh, sai quả và chất lượng thì không đâu sánh kịp. Bởi vậy diện tích trồng đào ngày càng được nhân rộng.
Đến nay toàn huyện Bắc Hà đã có khoảng 70-80 ha trồng giống đào lai Pháp này, trong đó tập trung nhiều nhất ở các xã Tả Chải, Na Hối, Bản Phố và thị trấn Bắc Hà.
Mùa đào chín đi sâu vào các bản trồng đào, niềm phấn khích của du khách sẽ còn nâng lên gấp bội khi tận mắt nhìn thấy trong vườn nhà người dân, hay trên những sườn đồi, núi những cây đào, hay cả vườn đào sai trĩu quả.
Những trái đào chín vàng ươm, điểm xuyết gam màu đỏ rực rỡ như hàng trăm hàng ngàn đốm lửa lấp ló trong tán lá xanh làm du khách không khỏi thốt lên ngỡ ngàng và vui sướng.
Nhìn ngắm đã mắt mà thưởng thức những trái đào chín Bắc Hà thì còn tuyệt vời hơn. Nhẹ nhàng gọt bỏ lớp vỏ phủ một lớp lông mịn ở bên ngoài, sẽ thấy lớp cùi (thịt) đào vàng ươm vô cùng hấp dẫn.
Khéo léo tách thành từng múi nhỏ rồi thưởng thức, du khách sẽ bị cái tươi ngon, giòn thơm chinh phục hoàn toàn.
Giữa cái nắng nóng đầu hè của vùng cao Tây Bắc, ăn miếng đào vào mà sảng khoái như thể bao sương sớm, bao gió mát vùng cao chắt chiu từ độ xuân cho tới hè mơn man làm dịu mát cõi lòng.
Đào Bắc Hà không ngọt lịm, ngọt lừ như các giống đào khác, mà hơi dôn dốt chua, ăn rất vừa miệng, lại tỉnh người. Khoái nhất là các bà, chị, có thêm đĩa muối tiêu hay muối ớt mà chấm thì ăn chẳng muốn dừng.Không những thế, đào Bắc Hà lại rất giòn, chứ không mềm hay xôm xốp như các loại đào khác, miếng đào ăn vào rất chắc thịt, giòn tươi, bởi vậy mà mê hoặc biết bao người. Ai lên Bắc Hà đúng mùa đào cũng phải bịch to, bịch nhỏ xách về làm quà.
Vài năm trở lại đây, người nông dân Bắc Hà đã lai tạo và trồng thành công giống đào lai mận, với quả đào vỏ trơn, cứng, chắc hơn, thuận lợi cho vận chuyển vì loại này ít bị dập, nát.
Sự sáng tạo ấy đã làm cho các sản vật Bắc Hà thêm phần phong phú, phục vụ đa dạng nhu cầu của du khách. Nhưng đào lai Pháp vẫn là đặc sản số một mà bạn không nên bỏ qua khi tới tham quan Bắc Hà mỗi dịp hè về.
 |
| Những ngày này, đào chín bày bán tràn ngập Bắc Hà. Ảnh: Băng Giang. |
