Mới đây, TAND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu xử phúc thẩm vụ yêu cầu bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng do sức khỏe bị xâm hại giữa bà Mai với cha con ông Nam do bà Mai có kháng cáo. HĐXX đã quyết định giữ nguyên bản án sơ thẩm của TAND TP Vũng Tàu, chỉ buộc con trai ông Nam phải bồi thường cho bà Mai 4,3 triệu đồng, không phải xin lỗi.
Sự cố tại công an phường
Trong đơn khởi kiện, bà Mai trình bày sáng 9/8/2016, Công an phường 6 (nay là phường Thắng Nhì, TP Vũng Tàu) mời gia đình bà và gia đình ông Nam đến trụ sở để làm việc nhưng bà không biết nội dung làm việc gì. Khoảng 9h, gia đình bà và gia đình ông Nam đều có mặt tại trụ sở công an phường.
Khi công an mời vào phòng làm việc thì con trai ông Nam đứng lên, móc điện thoại từ túi quần ra ném vào mặt làm bà chảy máu. Khi bà ngã xuống đất thì ông Nam tiếp tục tiến đến đá vào đầu bà. Sau đó, gia đình bà nhờ công an phường đưa bà vào bệnh viện cấp cứu. Đến khoảng 18h cùng ngày, bà xin phép bệnh viện cho về nhà điều trị vì gia đình ít người.
 |
Công an TP Vũng Tàu đã đưa bà Mai đi giám định thương tích, kết quả là bà bị tổn hại 2% sức khỏe. Từ đó bà khởi kiện ra tòa với hai yêu cầu là buộc cha con ông Nam bồi thường thiệt hại với tổng số tiền hơn 9,7 triệu đồng và buộc cha con ông xin lỗi công khai bà tại tòa vì đã xúc phạm uy tín, danh dự của bà.
Bị đơn là con trai ông Nam trình bày do chồng bà Mai lái xe máy tông vào ông nên gia đình đã đi trình báo và hôm đó công an phường mới mời hai người đến làm việc. Ông không thuộc thành phần được công an mời nên không có mặt ngay từ đầu. Khi chuẩn bị vào làm việc, ông bị tăng huyết áp nên mẹ ông mới gọi điện thoại cho ông đến chở cha về đi khám bệnh.
Khi đến nơi, ông thấy gia đình bà Mai xán lại gần ông Ban và có hành vi xúc phạm, xô đẩy nên ông dùng điện thoại ném về phía đám đông, không may trúng phải bà Mai. Ngay sau đó, ông bị công an phường tạm giữ và bị phạt hành chính. Nay ông thừa nhận có gây thương tích nhưng chỉ đồng ý bồi thường gần 2,5 triệu đồng tiền thuốc cho bà.
Đồng bị đơn là ông Nam cho rằng ông không làm gì bà Mai nên không đồng ý hai yêu cầu là bồi thường và xin lỗi tại tòa.
Không phải xin lỗi tại tòa
Đầu năm 2018, TAND TP Vũng Tàu xử sơ thẩm vụ kiện. Tại tòa, đại diện theo ủy quyền của con trai ông Nam đã thay mặt bị đơn xin lỗi bà. Sau khi nghị án, HĐXX chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của bà Mai, buộc con trai ông Nam phải bồi thường 4,3 triệu đồng, không chấp nhận yêu cầu bị đơn phải công khai xin lỗi tại tòa.
Sau đó bà kháng cáo yêu cầu cả cha con ông phải liên đới bồi thường cho bà hơn 9,7 triệu đồng. Ngoài ra, bà còn yêu cầu đích danh cha con ông phải trực tiếp công khai xin lỗi bà trước tòa chứ không chấp nhận cho người đại diện theo ủy quyền của ông Nam thay mặt xin lỗi.
Tại phiên xử phúc thẩm mới đây, TAND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu nhận định người phải bồi thường cho bà Mai là con trai ông Nam. Về phần ông Nam., không có căn cứ xác định ông có hành vi gây tổn hại sức khỏe cho bà Mai nên không có cơ sở để buộc ông phải bồi thường. Bởi lẽ công an phường xác nhận ông Nam không đá bà Mai như bà trình bày. Theo hình ảnh và qua giám định thì bà cũng chỉ có một vết thương duy nhất ở phần mặt với tỷ lệ tổn thương là 2%, hoàn toàn phù hợp với việc con trai ông Nam dùng điện thoại ném trúng mặt bà.
Về mức bồi thường, tòa phúc thẩm cho rằng cấp sơ thẩm đã tính đúng. Cạnh đó, tòa phúc thẩm cho rằng đây là vụ án tranh chấp bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng do sức khỏe bị xâm hại. Đây không phải là vụ án thuộc diện buộc bị đơn phải công khai xin lỗi theo quy định của pháp luật nên tòa không thể chấp nhận yêu cầu buộc con trai ông Nam phải công khai xin lỗi bà Mai.
Tuy nhiên, theo tòa phúc thẩm, việc người có lỗi chủ động xin lỗi người bị thiệt hại cũng là một nét đẹp văn hóa của người Việt Nam. Tại phiên tòa, người đại diện theo ủy quyền của con trai ông Nam đã thay mặt con trai ông công khai xin lỗi bà Mai nên cần ghi nhận thiện chí này.
Không xúc phạm uy tín, danh dự, nhân phẩm
Theo tôi, hai cấp tòa đã nhận định chính xác khi xác định hành vi ném điện thoại của con trai ông Nam chỉ phát sinh trách nhiệm bồi thường ngoài hợp đồng do sức khỏe bị xâm hại. Hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm của cá nhân có thể được thể hiện dưới nhiều hình thức khác nhau như dùng lời nói, dùng chữ viết, đưa lên các phương tiện thông tin đại chúng, lên mạng Internet, diễn ra ở nơi công cộng, trong gia đình…
Theo diễn tiến sự việc thì vì bực mình nên con trai ông Nam đã ném điện thoại về phía đám đông, không may trúng vào mặt bà Mai gây thương tích và phía bị đơn đã thừa nhận lỗi này. Như vậy quan hệ pháp luật chỉ được xem xét giải quyết trong phạm vi bồi thường thiệt hại. Cá nhân có quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín và theo khoản Điều 11 Bộ luật dân sự 2015 thì khi quyền này bị xâm phạm thì họ có quyền yêu cầu người khác buộc phải xin lỗi, cải chính công khai. Nhưng yêu cầu trên chỉ phù hợp khi thỏa mãn những quy định về xúc phạm uy tín, danh dự, nhân phẩm.
Luật sư Nguyễn Văn Nhàn, Đoàn Luật sư TP.HCM
* Tên nhân vật đã được thay đổi.
