Năm 1925, trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương (tiền thân của Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam) được thành lập. Cũng từ đây, nhiều thế hệ họa sĩ Việt lần lượt trưởng thành, không ngừng tìm tòi, sáng tạo, góp phần đưa tên tuổi nền hội họa Việt Nam ra thế giới.
Vị thế của mỹ thuật Việt hiện nay
Dọc theo tiến trình lịch sử nghệ thuật, mỹ thuật Việt Nam từng gây tiếng vang trong giai đoạn đầu ra mắt khi mang đến những biểu cảm khác lạ cho tranh lụa với kỹ thuật vẽ nhuộm độc đáo. Sau đó, thế hệ những họa sĩ Việt đầu tiên tạo thêm bước ngoặt mới khi đưa sơn mài thành chất liệu tạo hình riêng biệt, khác hẳn sơn của Nhật Bản và Trung Quốc.
Được nhận định là “hiện tượng lạ” của thế giới trong những ngày đầu xuất hiện, nhưng thập kỷ 1990 mới thực sự là thời kỳ mà mỹ thuật Việt Nam được biết đến với rất nhiều cuộc triển lãm cá nhân và nhóm ở nước ngoài. Các họa sĩ Việt lúc bấy giờ đã học được cách giao lưu với thế giới, trưởng thành nhanh chóng sau từng năm.
 |
| Các chuyên gia, họa sĩ Việt tên tuổi thảo luận về vị thế mỹ thuật Việt Nam trong “Tọa đàm công bố và giao lưu nghệ thuật về cuộc thi UOB Painting of the Year năm thứ hai tại Việt Nam”. |
Sau giai đoạn đầu với thành công ở nhiều mặt, giới phân tích cho rằng hội họa Việt đang “dậm chân tại chỗ”. Ace Lê - nhà nghiên cứu nghệ thuật và giám tuyển nghệ thuật nổi tiếng, hiện là Giám đốc Điều hành đầu tiên của Sotheby’s tại Việt Nam - trong “Tọa đàm công bố và giao lưu nghệ thuật về cuộc thi UOB Painting of the Year năm thứ hai tại Việt Nam” do Ngân hàng UOB Việt Nam phối hợp Trường Đại học Mỹ Thuật Việt Nam tổ chức, đã đưa ra nhận định khách quan.
“So với những năm mới mở cửa cuối thập niên 90, mỹ thuật Việt đã có một khoảng lùi nhất định. Một phần lý do bởi đầu vào đang giảm sút về mặt số lượng, nhiều sinh viên cảm thấy mông lung về tương lai khi theo đuổi hội họa, nên đã chuyển ngành”, Ace Lê cho biết.
 |
| Nhà nghiên cứu nghệ thuật và giám tuyển nghệ thuật nổi tiếng Ace Lê. |
Đồng ý kiến, họa sĩ Trịnh Tuân - nhà sáng lập nhóm cộng đồng Asia Art Link từng tổ chức triển lãm, workshop quốc tế tại Việt Nam và nhiều nước trên thế giới, thành viên ban giám khảo cuộc thi UOB Painting of the Year năm thứ hai tại Việt Nam - đánh giá mỹ thuật Việt đang lắng lại. Theo ông, vì chưa có nhiều hoạt động dành riêng cho hội họa nên các họa sĩ đang ở vị thế “ngồi đợi”. Tuy nhiên, việc “ngồi đợi” này sẽ rất lãng phí thời gian và cơ hội trau dồi, khiến họa sĩ khó bắt kịp với biến chuyển chung của thời cuộc.
 |
| Họa sĩ Trịnh Tuân - nhà sáng lập nhóm cộng đồng Asia Art Link, thành viên ban giám khảo UOB Painting of the Year năm thứ hai tại Việt Nam. |
Cơ hội cho họa sĩ Việt từ những cuộc thi danh tiếng
Theo giám tuyển Ace Lê, Việt Nam có một vị thế độc đáo, nằm giữa giao lộ của lịch sử mỹ thuật, vừa có chung về lịch sử thuộc địa Đông Nam Á, vừa có chung mỹ cảm của khối các quốc gia trong nhóm đồng văn, nhóm người Hoa. Số lượng nhà sưu tầm sẵn lòng bỏ tiền ra sở hữu tranh Việt Nam, tranh Đông Dương rất lớn. Vì vậy, việc ghi danh trong cuộc thi mang tầm khu vực như UOB Painting of the Year sẽ trở thành “nốt son” giúp họa sĩ Việt ghi danh trên trường quốc tế, đồng thời nâng giá trị tranh cá nhân lên gấp nhiều lần.
Cũng đánh giá cao danh tiếng của UOB Painting of the Year, nhưng họa sĩ Châu Giang - một trong những họa sĩ vẽ lụa đương đại hàng đầu Việt Nam với nhiều tác phẩm góp mặt trong triển lãm quốc tế, bảo tàng nghệ thuật thế giới - lại nhìn nhận giá trị cuộc thi từ cả góc độ nghệ thuật.
Họa sĩ Châu Giang cho biết việc trưởng thành từ các cuộc thi giúp cô có cơ hội ghé thăm nhiều bảo tàng, gallery tại nước ngoài, từ đó nhận ra vị thế của bản thân. “Giải thưởng như UOB Painting of the Year sẽ giúp các bạn nhìn nhận được con đường mình đang đi, từ đó định hình phong cách mình theo đuổi”, họa sĩ Châu Giang khẳng định.
 |
| Họa sĩ Châu Giang ghi dấu với những tác phẩm về lụa đương đại độc đáo. |
Thực tế, đây cũng là những giá trị mà Ngân hàng UOB - nhà bảo trợ nghệ thuật hàng đầu châu Á - hướng đến khi ra mắt cuộc thi tại Singapore cách đây 43 năm. Ra mắt UOB Painting of the Year tại Việt Nam năm thứ hai, ngân hàng mong muốn thúc đẩy một môi trường thuận lợi cho việc khai phá và phát triển tài năng của các họa sĩ Việt, giúp nghệ thuật trở nên dễ tiếp cận hơn và truyền cảm hứng cho thế hệ tài năng tiếp theo.
Với vai trò trưởng ban giám khảo cuộc thi UOB Painting of the Year năm thứ hai tại Việt Nam, họa sĩ Đặng Xuân Hòa - thành viên nhóm “The gang of five” huyền thoại - chia sẻ trong buổi tọa đàm: “Tương quan nghệ thuật khu vực và Việt Nam không có quá nhiều chênh lệch. Mỹ thuật Việt Nam đào tạo rất bài bản, giúp các bạn trẻ củng cố kiến thức cơ bản về nghệ thuật. Tuy nhiên theo tôi, muốn theo đuổi sự nghiệp, các bạn trẻ không nên chỉ chăm học, mà cần trau đồi thêm từ thực tế, đơn cử như mạnh dạn tham gia các cuộc thi như thế này”.
 |
| Họa sĩ Đăng Xuân Hòa - trưởng ban giám khảo cuộc thi UOB Painting of the Year năm thứ hai tại Việt Nam. |
“Tọa đàm công bố và giao lưu nghệ thuật về cuộc thi UOB Painting of the Year năm thứ hai tại Việt Nam” là một trong những hoạt động nằm trong khuôn khổ cuộc thi UOB Painting of the Year 2024. Cuộc thi chính thức khởi động từ ngày 7/5, mở cổng nhận tác phẩm từ nay đến hết ngày 1/8 và dành cho tất cả công dân, thường trú nhân Việt Nam.
Để biết thêm thông tin chi tiết về cuộc thi và cách thức tham dự, độc giả truy cập UOBandArt.com.
