Ngày tàn của cà phê hầu gái ở Trung Quốc

Ở Trung Quốc, cà phê hầu gái là địa điểm nơi nữ phục vụ, thường ăn mặc gợi cảm, tiếp đón các khách hàng nam. Mô hình này lần đầu gây sốt vào năm 2010 và ngày càng mọc lên nhiều. Dù không còn là điểm đến thời thượng, vẫn có hàng nghìn cửa hàng như vậy đang hoạt động khắp đất nước.

Những quán cà phê hầu gái kiểu Nhật đã trở nên phổ biến ở các thành phố Trung Quốc trong vài năm qua. Nhưng tương lai của mô hình kinh doanh này đang bị đe dọa, sau khi một tòa án của Trung Quốc tuyên bố chúng là bất hợp pháp vì nhiều lý do.

Vụ kiện đầu tiên

Năm 2023, một viện kiểm sát ở thành phố Nghĩa Ô đã mở cuộc điều tra nhắm vào quán cà phê hầu gái sau khi có một vụ tấn công tình dục xảy ra tại cơ sở địa phương.

Các quan chức sau đó phát hiện có hàng trăm quán cà phê và quán thể thao điện tử cung cấp dịch vụ hầu gái - trong đó các nhân viên nữ phải quỳ khi phục vụ, massage cho khách nam và hô to "Chào mừng về nhà, cậu chủ!" mỗi khi có khách bước vào.

Mô hình cà phê hầu gái phổ biến ở Trung Quốc hơn một thập kỷ nhưng gây nhiều tranh cãi. Ảnh: AsiaWire.

Viện kiểm sát đã khởi kiện quán cà phê hầu gái vì lợi ích công lên tòa án địa phương, lập luận rằng những dịch vụ như vậy "coi thường và làm tổn hại đến quyền của phụ nữ trên phương diện phẩm giá con người". Họ cũng cho biết một số doanh nghiệp địa phương đã không thực hiện các biện pháp bảo vệ nhân viên nữ của mình khỏi bị quấy rối tình dục.

Tòa án đã ra phán quyết có lợi cho viện kiểm sát vào cuối năm 2023, các doanh nghiệp địa phương được lệnh ngừng cung cấp dịch vụ hầu gái hoặc sẽ phải đóng cửa. Trong những tháng tiếp theo, chính quyền Nghĩa Ô đã điều tra hơn 800 doanh nghiệp để đảm bảo họ tuân thủ.

Ở hiện tại, vụ án ở Nghĩa Ô có thể là hình mẫu cho các thành phố trên khắp đất nước noi theo. Đầu tuần này, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao Trung Quốc đã công bố danh sách 12 vụ án để các công tố viên trên toàn quốc rút kinh nghiệm, trong đó có phán quyết về quán cà phê hầu gái ở Nghĩa Ô.

Danh sách này - do viện kiểm sát công bố cùng với Liên đoàn Phụ nữ Toàn Trung Quốc và Liên đoàn Công đoàn Toàn Trung Quốc - nêu ra nhiều vấn đề, bao gồm việc xử lý các vụ quấy rối và tấn công tình dục, các tiêu chuẩn khác nhau về nhà vệ sinh nam và nữ, và việc từ chối quyền sử dụng đất đai đối với phụ nữ ở nông thôn Trung Quốc.

Lo ngại về quyền phụ nữ

Cà phê hầu gái đã gây tranh cãi ở đất nước tỷ dân kể từ khi ngành công nghiệp này bắt đầu phát triển, nhiều người lo ngại nó ảnh hưởng đến đạo đức phụ nữ và có thể trở thành điểm nóng của nạn quấy rối tình dục.

Nhưng ngành này vẫn bùng nổ và thu hút nhiều người tham gia. Nội dung liên quan đến quán cà phê hầu gái thường xuyên đạt lượng truy cập lớn trên Douyin, phiên bản TikTok của Trung Quốc, và nền tảng video Bilibili.

Mô hình cà phê hầu gái, vốn nổi tiếng ở Nhật, bị lo ngại sẽ trở thành điểm nóng quấy rối tình dục tại Trung Quốc.

Chen Qianyi, một người ủng hộ bình đẳng giới ở tỉnh Hải Nam, nói với Sixth Tone rằng cô đã "chờ đợi các quán cà phê hầu gái đối mặt với lệnh cấm này kể từ năm 2018".

"Các quán cà phê hầu gái là một không gian mang tính biểu tượng, nơi phụ nữ được mặc định là đối tượng bị bóc lột tình dục. Chìa khóa để giải quyết vấn đề này là giáo dục công chúng tôn trọng phụ nữ", Chen nói.

Trong một bình luận về vụ án Nghĩa Ô, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao nói rằng nó nên được coi là hình mẫu cho các thành phố khác vì các công tố viên địa phương đã hành động nhanh chóng, dù phải đối mặt với một tình huống khó khăn: Quán cà phê hầu gái là một ngành mới chịu ít quy định và kiểm soát cụ thể, nghĩa là các vi phạm quyền thường không được chú ý.

Luật bảo vệ quyền phụ nữ sửa đổi của Trung Quốc, có hiệu lực vào năm 2023, đã trao cho các công tố viên quyền lực mới bằng cách làm rõ rằng việc vi phạm quyền nhân phẩm cá nhân của phụ nữ cũng là bất hợp pháp.

Theo dữ liệu chính thức, trong năm 2023, hơn 46.000 người đã bị truy tố ở Trung Quốc vì vi phạm quyền sống, sức khỏe và nhân phẩm cá nhân của phụ nữ, tăng 10,7% so với cùng kỳ năm trước đó.