Theo thông báo mới nhất từ Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP.HCM (HCDC), hiện nay, thành phố đã phát hiện 4 trường hợp mắc Covid-19 mới. Để ngăn chặn sự lây lan trong cộng đồng, các biện pháp phòng dịch đã được triển khai. Trong đó, việc quan trọng nhất là khẩn trương truy vết tiếp xúc, xét nghiệm nhanh các trường hợp tiếp xúc gần. Tuy nhiên, tâm lý hoang mang của người dân đã dẫn đến những phản ứng chưa phù hợp.
Nên tập trung F1, F2
Theo HCDC, trong quy định của Bộ Y tế hiện nay về truy vết, xử trí tiếp xúc chỉ dừng ở F1, F2. Một số trường hợp đang tự xếp mình là các F3, F4, F5 và F…, là không phù hợp với quy định của Bộ Y tế.
Điều này cho thấy chúng ta đang hoang mang về đánh giá nguy cơ của mình dẫn đến cách xử trí chưa phù hợp trong giai đoạn có sự lây nhiễm trong cộng đồng.
Ngành y tế tập trung điều tra xử lý chính các trường hợp F1, F2 và tập trung đến nhóm này. Xử lý tốt nhóm này là chúng ta cơ bản kiểm soát được chuỗi lây truyền.
 |
Nơi điều trị cho bé trai 14 tháng tuổi mắc Covid-19 trong đợt bùng phát tại TP.HCM. Ảnh: Chí Hùng. |
Việc thực hiện truy vết nhanh, xét nghiệm khẩn các F1 sẽ phát hiện sớm những trường hợp dương tính. Khi đó, ngành y tế sẽ truy vết, khoanh vùng tiếp để cắt đứt nguồn lây.
Nếu F1 âm tính, trường hợp này được đóng lại để tập trung cho hoạt động khác. Do đó, việc quan trọng của người dân thành phố là cùng tuân thủ các biện pháp phòng bệnh, thực hiện nếp sống mới thay vì hoang mang tự đánh giá mình là các loại F3, F4…
Định nghĩa về các đối tượng tiếp xúc
- F1
Bằng chứng hiện nay cho thấy virus gây Covid-19 lây nhiễm qua đường tiếp xúc trực tiếp (gần với người nhiễm bệnh qua dịch tiết từ miệng và mũi), gián tiếp (qua các vật dụng hoặc bề mặt bị nhiễm mầm bệnh).
Dịch tiết này bao gồm nước bọt, dịch tiết hô hấp hoặc các giọt bắn. Dịch tiết được phát xuất từ miệng hoặc mũi của người nhiễm bệnh khi họ ho, hắt hơi, nói hoặc hát. Người tiếp xúc gần với người đã nhiễm bệnh có thể mắc bệnh khi các giọt bắn này thâm nhập vào miệng, mũi hoặc mắt của người tiếp xúc.
Do đó, Bộ Y tế đã quy định F1 là người có tiếp xúc gần trong vòng 2 m với ca bệnh xác định trong khoảng thời gian từ 3 ngày trước khi khởi phát ca bệnh cho đến khi người bệnh được cách ly y tế.
 |
| Các trường hợp là F1, F2 ngành y tế ưu tiên khoanh vùng và xét nghiệm trước. Ảnh: Duy Hiệu. |
Khởi phát được tính là ngày có triệu chứng bất thường đầu tiên về sức khỏe mà bệnh nhân cảm nhận được, có thể là một trong các triệu chứng sốt, mệt mỏi, đau người, gai người ớn lạnh, giảm hoặc mất vị giác, khứu giác, sốt, ho, đau họng...
Nếu là người lành mang trùng (người không có bất cứ triệu chứng gì), ngày khởi phát được tính là ngày lấy mẫu bệnh phẩm có xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2.
- F2
Là người tiếp xúc gần trong vòng 2 mét với F1 trong khoảng thời gian từ ngày đầu tiên F1 tiếp xúc ca bệnh cho đến khi F1 được cách ly y tế.
Khả năng nhiễm bệnh của F2 phụ thuộc rất lớn vào kết quả xét nghiệm của F1. Nếu F1 âm tính, F2 sẽ được giải tỏa vì thời điểm tiếp xúc gần, F1 không có khả năng lây bệnh.
Nếu F1 dương tính, F2 sẽ trở thành F1 và tiến hành các biện pháp phòng bệnh tương tự dành cho F1. Trong lúc chờ kết quả xét nghiệm của F1, để hạn chế khả năng có thể lây bệnh cho cộng đồng, F2 cần thực hiện đúng quy định cách ly tại nhà.
- Các tiếp xúc xa không rõ ràng
Khác với F1 được xác định rõ về tiếp xúc gần, các trường hợp này có sự tiếp xúc không rõ ràng về thời gian hoặc khoảng cách khi tiếp xúc bệnh nhân Covid-19. Ví dụ những người sống cùng trong một tầng nhà hay cùng khu phố, đến cùng nơi mà bệnh nhân từng tới.
Do Covid-19 lây lan qua gián tiếp vật dụng nên các trường hợp được đánh giá là có nguy cơ lây nhiễm nhưng không cao. Do đó, để hạn chế nguy cơ lây lan, thành phố thực hiện xét nghiệm tầm soát mở rộng cho những trường hợp này.
 |
| Quận 6 phong tỏa một khu phố, nơi bệnh nhân Covid-19 từng sống. Ảnh: Chí Hùng. |
Với trường hợp tiếp xúc không rõ ràng, ngành tế đánh giá nguy cơ của từng trường hợp để có những khuyến cáo phòng dịch phù hợp. Ví dụ, nếu tiếp xúc trong không gian mở sẽ có nguy cơ thấp hơn không gian kín. Do đó, người từng đến phòng tập gym có nguy cơ cao hơn người đi ăn tại cùng một quán ăn có thông khí tốt.
Bên cạnh đó, HCDC khẳng định thành phố chỉ đạo lấy mẫu mở rộng các học sinh, sinh viên tại các trường học có liên quan đến bệnh nhân Covid-19. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là đã có sự lây lan trong trường học mà đây là xét nghiệm giám sát mở rộng để đánh giá nguy cơ.
Chúng ta cần làm gì?
HCDC nhấn mạnh để phòng chống Covid-19 trong tình hình mới, điều quan trọng là chúng ta luôn cảnh giác cao độ, tránh tâm lý chủ quan nhưng cũng không nên hoang mang để có những phản ứng quá mức, chưa phù hợp.
Khi có dịch xảy ra, điều quan trọng là bình tĩnh, hợp tác, xử trí đúng mức theo khuyến cáo ngành y tế, tránh làm xáo trộn lớn đến cuộc sống bình thường.
Người dân cần cập nhật thông tin từ các nguồn chính thống, tránh tiếp cận quá nhiều thông tin không chính xác dễ làm chính chúng ta loạn thông tin gây hoang mang dư luận. Điều này không tốt cho hoạt động phòng chống dịch Covid-19 vốn dĩ được ví như cuộc chiến.
"Trong chiến tranh, người chiến thắng là người bình tĩnh xử lý mọi tình huống. Nếu rối loạn, chúng ta sẽ thất bại vì chính mình chứ không phải Covid-19", HCDC nói.
