Ảnh: Insider. |
Thời trung học, Grayson Hart từng là học sinh giỏi và mơ ước trở thành diễn viên hoặc giáo viên. Trước đây, khi nhìn về tương lai, Hart luôn trông đợi về một tấm bằng đại học. Cậu tin rằng đại học là con đường duy nhất để có công việc tốt, ổn định và một cuộc sống hạnh phúc. Nhưng, đại dịch đã thay đổi suy nghĩ của Hart.
Một năm sau khi tốt nghiệp trung học, Hart đang làm công việc tổ chức sản xuất của một chương trình sân khấu dành dành cho thiếu nhi ở Jackson, Tennessee (Mỹ).
Cậu đã đỗ vào mọi trường đại học đăng ký nhưng lại từ chối tất cả. Chi phí là phần lớn nguyên nhân, tuy nhiên, một năm học trực tuyến ở bậc trung học đã khiến cậu suy nghĩ lại.
"Tôi tự hỏi tại sao mình lại bỏ hàng đống tiền để lấy bằng đại học trong khi nó không giúp ích gì cho tôi ở thời điểm hiện tại", Hart đặt câu hỏi.
Theo AP, Hart chỉ là một trong số hàng trăm nghìn thanh niên trưởng thành trong đại dịch nhưng không học đại học. Trong khi một số người tiếp tục học lên cao và đối mặt với học phí và khả năng mắc nợ sinh viên, nhiều người khác đã chọn làm việc theo giờ hoặc nghề nghiệp không yêu cầu bằng cấp.
Thay đổi kỳ vọng về tương lai
Hart từng mơ ước được đến Penn State (Mỹ) để học nhạc kịch. Gia đình cậu cũng ủng hộ và đặt nhiều kỳ vọng khi cậu theo học bậc trung học ở một trường tư thục.
Tuy nhiên, khi phải học trực tuyến, Hart bắt đầu làm việc bán thời gian tại các cửa hàng. Ở đây, nam sinh cảm thấy một cuộc sống độc lập, sự căng thẳng, áp lực học tập dần biến mất.
“Tôi có thể làm những điều tôi muốn, những việc tôi cảm thấy quan trọng và tận hưởng chúng. Tôi nhận ra mình có thể kiếm một mức lương ổn định mà không cần bằng cấp", Hart nói về cảm giác đi làm thay vì phải đi học.
Vào thời điểm tốt nghiệp trung học, Hart quyết định bỏ dở kế hoạch học lên cao. Cậu không phải người duy nhất, trường hợp giống cậu xuất hiện ở mọi cơ sở giáo dục trên khắp nước Mỹ.
Một số nhà cố vấn và hiệu trưởng thậm chí đã sốc khi thấy học sinh tốt nghiệp trung học đổ xô đi làm tại các kho hàng của Amazon, hoặc cùng nhau kiếm thu nhập từ các công việc tự do.
Sự thay đổi diễn ra rõ rệt ở hạt Jackson (Mỹ) - nơi chỉ có 4/10 học sinh tốt nghiệp trung học công lập chọn vào đại học năm 2021. Năm 2019, con số này là 6/10. Mức giảm đó sâu hơn nhiều so với mức giảm chung của cả nước, theo Cục Thống kê Lao động.
Các nhà lãnh đạo hạt Jackson nhận định những người trẻ tuổi đang làm công việc phục vụ nhà hàng hoặc cửa hàng bán lẻ nhiều hơn bao giờ hết. Trong khi đó, một số công ty sản xuất đã mạnh tay tăng lương để lấp đầy tình trạng thiếu hụt công nhân.
“Người trẻ dường như không thể cưỡng lại tiền thưởng và tiền lương khi nó vượt xa bất kỳ mức lương nào họ từng thấy trước đây", Vicki Bunch, người đứng đầu bộ phận phát triển lực lượng lao động của hạt Jackson, cho biết.
Tương tự, trên khắp tiểu bang Tennessee (Mỹ), ngày càng nhiều lo ngại người trẻ từ bỏ đại học khi một số nhà máy mở cửa, hứa hẹn tạo ra hàng nghìn việc làm cho những người lao động trẻ tuổi.
Daniel Moody (19 tuổi) từng rất vui khi đỗ đại học, tuy nhiên, cậu cho rằng bản thân sẽ khánh kiệt nếu đi học. Sau khi tốt nghiệp trung học vào năm 2021, Moody được tuyển dụng để điều hành hệ thống ống nước cho nhà máy với mức lương 24 USD/giờ.
"Những người đang cố gắng theo đuổi đại học sẽ không thể kiếm được số tiền như tôi đang làm hiện tại", Moody nói.
Vào thời điểm tốt nghiệp trung học, Hart quyết định bỏ dở kế hoạch học lên cao. Ảnh: AP. |
Mệt mỏi với giáo dục
Trong hàng chục cuộc phỏng vấn với Associated Press, các nhà giáo dục, nhà nghiên cứu và sinh viên đã mô tả một thế hệ bị các tổ chức giáo dục làm cho mệt mỏi.
Theo đó, khi phần lớn học sinh phải tự học trong quá trình học từ xa, nhiều người đã làm các công việc bán thời gian. Một số học sinh lại cảm thấy họ không học được gì nhiều, việc học thêm 2-4 năm nữa không còn sức hấp dẫn. Trong khi đó, nợ sinh viên ngày càng tăng, những khoản nợ khổng lồ ám ảnh tâm trí người trẻ Mỹ.
Bên cạnh đó, ông Scott Campbell, CEO của Persist Nashville (tổ chức giáo dục), cho biết giữa sự hỗn loạn của đại dịch, nhiều học sinh đã bị bỏ rơi.
Một số em bị tụt lại phía sau và cảm thấy không sẵn sàng cho việc học đại học. Một số người khác lại không thể tiếp cận với cố vấn và giáo viên - những người hỗ trợ quá trình làm hồ sơ và nộp đơn xin hỗ trợ sinh viên liên bang.
“Học sinh cảm thấy trường học đã làm họ thất vọng”, ông Campbell nói.
Tác động nghiêm trọng
Dữ liệu từ National Student Clearinghouse cho thấy trong vòng 3 năm (2019-2022), tuyển sinh đại học trên toàn nước Mỹ đã giảm 8%. Trong khi đó, tỷ lệ trượt đại học đạt mức cao nhất kể từ năm 2018.
Hiện tại, hầu hết bang tại Mỹ đang thu thập dữ liệu về tỷ lệ sinh viên đại học gần đây, nhưng những con số ban đầu rất đáng lo ngại.
Tại Tennessee, các nhà giáo dục đã đưa ra “lời kêu gọi hành động” sau khi phát hiện chỉ 53% học sinh tốt nghiệp trung học công lập đăng ký vào đại học vào năm 2021, thấp hơn nhiều so với mức trung bình toàn quốc.
Đó là một cú sốc đối với một tiểu bang có tỷ lệ nhập học cao khi miễn phí đại học công lập kể từ 2014. Các nhà giáo dục cho rằng khả năng tiếp cận việc làm dễ dàng và nỗi sợ nợ nần đã khiến đại học trở nên kém hấp dẫn hơn.
“Thế hệ này đã khác. Họ thực tế hơn về cách làm việc cũng như cách họ sử dụng thời gian và tiền bạc", Jamia Stokes, Giám đốc cấp cao của SCORE (tổ chức giáo dục phi lợi nhuận), nhận định.
Tương tự, ở Arkansas, số học sinh mới tốt nghiệp trung học vào đại học đã giảm từ 49% xuống 42% trong thời kỳ đại dịch. Kentucky cũng giảm với tỷ lệ tương tự, xuống còn 54%. Dữ liệu mới nhất ở Indiana cho thấy mức giảm mạnh từ năm 2015 đến năm 2020, khiến giám đốc giáo dục đại học phải cảnh báo “tương lai của bang đang gặp rủi ro”.
Đáng báo động, nhóm sinh viên da đen, gốc Tây Ban Nha và sinh viên có thu nhập thấp có mức giảm trầm trọng. Ở Tennessee, năm 2021, chỉ 35% học sinh gốc Tây Ban Nha và 44% học sinh da đen đăng ký vào đại học.
Các nhà kinh tế Mỹ lo ngại sự sụt giảm trên có thể là dấu hiệu của một thế hệ mới không mấy tin tưởng vào giá trị của bằng đại học, dẫn đến những tác động nghiêm trọng.
Việc ít sinh viên tốt nghiệp đại học hơn có thể làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu lao động trong các lĩnh vực như chăm sóc sức khỏe, công nghệ thông tin.
“Đó là một dấu hiệu khá nguy hiểm đối với nền kinh tế Mỹ", Zack Mabel, một nhà nghiên cứu tại Đại học Georgetown, cho biết.
Sách dành cho thời thanh xuân đã qua của bạn
Dành cho những độc giả muốn hoài niệm về một thời thanh xuân đã qua (hoặc chưa từng qua), mục Giáo dục trân trọng giới thiệu Ai đó chạy cùng ta, câu chuyện về tình yêu, về tuổi trẻ "tuột xích", về hành trình trưởng thành, đặt trong bối cảnh xã hội Israel hiện đại; hay Nắp biển, một lời tự sự của người ưa hoài niệm trong những khoảnh khắc cô đơn chỉ biết nhớ về những điều đã cũ; hoặc thân thuộc hơn, 8 bộ manga nổi tiếng về chủ đề thanh xuân.