'Người truyền cảm hứng' Katalin Karikó tham dự sự kiện VinFuture

Chỉ một tuần nữa, VinFuture sẽ công bố chủ nhân cho 4 giải thưởng danh giá, với tổng giá trị 4,5 triệu USD. Tuy nhiên, giới khoa học công nghệ toàn cầu đã đến Việt Nam, bởi theo lịch trình sẽ có một chuỗi sự kiện giao lưu và tọa đàm với nhiều tên tuổi lớn diễn ra từ 18/1 đến 21/1 tại Hà Nội.

Theo thông tin từ VinFuture, giáo sư Katalin Karikó - Phó chủ tịch cấp cao của BioNTech và giáo sư Drew Weissman - Giám đốc Nghiên cứu vaccine, Bộ phận Bệnh truyền nhiễm tại Trường Y Perelman, Đại học Pennsylvania sẽ có mặt. Đây là hai nhà khoa học đặt nền móng cho công nghệ mRNA để làm ra hàng tỷ liều vaccine - tấm lá chắn của con người trong cuộc chiến chống Covid-19.

GS Karikó đóng góp lớn cho nhân loại với công nghệ mRNA.

Công trình của hai vị giáo sư cùng hành trình đầy chông gai để tìm một lối đi mới cho con người đã trở thành câu chuyện truyền cảm hứng trên khắp thế giới, đặc biệt là với nữ giáo sư Katalin Karikó. Những ý tưởng đầu tiên của bà Karikó về việc chèn các phân tử RNA thông tin (mRNA) vào cơ thể để “dạy” các tế bào tạo protein mới nhận không ít lời chế giễu. Đơn giản vì về lý thuyết, khi tiêm mRNA vào người, hệ thống phòng thủ của cơ thể sẽ coi đó là “dị nguyên”, hiểu đơn giản là kẻ xâm nhập phi pháp và tiêu diệt ngay lập tức.

Vượt qua những lợi chê bai, nữ giáo sư không từ bỏ việc nghiên cứu sâu hơn về ý tưởng lớn của mình. Tuy nhiên, mọi cánh cửa lần lượt đóng sập lại. Người cộng sự đắc lực đột ngột bỏ dở dự án, để lại một mình Karikó xoay sở trong cảnh không tài chính, không phòng nghiên cứu. Với một dự án không nhiều kết quả và không nhận được bất cứ tài trợ nào, bà thậm chí còn bị Đại học Pennsylvannia sa thải vào năm 1995. Cùng thời gian ấy, bà nhận được chẩn đoán mắc ung thư.

Giữa lúc đen tối nhất, GS Katalin Karikó gặp người cộng sự cùng bước với bà trong suốt những năm tháng sau đó - giáo sư Drew Weissmen. Lần đầu nghe Karikó nói về mRNA, Drew Weissman đã tin rằng đây sẽ là điều thay đổi tương lai của nhân loại và quyết tâm giúp sức. Dù vậy, trong những năm tháng đầu tiên, hai nhà khoa học tiếp tục bị từ chối bởi không ai quan tâm đến mRNA. Thậm chí, các tạp chí khoa học cũng không mấy quan tâm đến công trình được cho là khó có kết quả.

Chỉ tới năm 2005, khi những thử nghiệm trên động vật thành công bước đầu và có thêm nguồn tài trợ, công trình mới thực sự tạo được đột phá lớn. Tới khi bộ gen SARS-CoV-2 được giải mã, dựa trên công nghệ mRNA, con người đã làm nên tấm lá chắn hữu hiệu để cứu sống hàng tỷ người.

Với những đóng góp to lớn cho cuộc chiến chống Covid-19, giáo sư Katalin Karikó và giáo sư Drew Weissman đã được vinh danh với những giải thưởng cao quý như Princess of Asturias, giải thưởng Breakthrough trong khoa học đời sống, giải thưởng Lewis S. Rosenstiel cho công trình xuất sắc trong nghiên cứu y học cơ bản…

Câu chuyện truyền cảm hứng của hai nhà khoa học lớn là điều được mong chờ tại Tuần lễ khoa học VinFuture. Các giáo sư sẽ chia sẻ câu chuyện của mình tại phiên họp về "Tương lai của sức khỏe", nằm trong tọa đàm “Khoa học vì cuộc sống” diễn ra ngày 19/1.

Hàng loạt tên tuổi lớn tham gia hội đồng giải thưởng VinFuture. Ảnh chụp website vinfutureprize.org.

Góp mặt cùng 2 vị giáo sư danh tiếng còn có những tên tuổi lớn như giáo sư Quarraisha Abdool Karim - Phó giám đốc Khoa học của Trung tâm Nghiên cứu AIDS Nam Phi (CAPRISA), Phó chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học châu Phi, Chủ tịch Nhóm Đặc nhiệm Kỹ thuật Phòng chống AIDS của Hội đồng Quốc gia Nam Phi. Đây là vị nữ giáo sư nổi tiếng với sáng chế về gel bôi làm giảm lây nhiễm HIV cho phụ nữ trẻ và trẻ em gái ở châu Phi.

Ban tổ chức giải thưởng VinFuture cho biết nhiều nhà khoa học lớn từng đoạt giải Nobel, Millennium… xác nhận sẽ tới Việt Nam tham dự chuỗi sự kiện. Có thể kể tới giáo sư Sir Richard Henry Friend - người đạt giải Millennium Technololy Vật lý năm 2010, giáo sư Gérard Mourou - người được trao giải Nobel Vật lý 2018, hay giáo sư Sir Konstantin (Kostya) S. Novoselovm, nhà khoa học trẻ nhất từng đạt giải Nobel Vật lý vào năm 2010 khi mới 36 tuổi.

Với sự xuất hiện của những nhà khoa học danh giá, Tuần lễ khoa học VinFuture được đánh giá là sự kiện quan trọng và quy mô của giới khoa học công nghệ. Giới nghiên cứu và công chúng đang mong chờ thời khắc vinh danh những nhà khoa học và dự án giúp tạo nên thay đổi tích cực cho hàng triệu người trên thế giới trong lễ trao giải tối 20/1.