|
|
Tiêu chảy là tình trạng phổ biến và thường không nghiêm trọng. Ảnh: Askapollo. |
Khi bạn bị tiêu chảy, nhu động ruột (hoặc phân) lỏng và nhiều nước. Nó phổ biến và thường không nghiêm trọng. Nhiều người bị tiêu chảy vài lần trong năm, thường kéo dài 2-3 ngày mỗi lần. Một số người khác bị tiêu chảy thường xuyên hơn. Đó có thể là do họ mắc hội chứng ruột kích thích (IBS) hoặc các tình trạng khác.
Nguyên nhân tiêu chảy
Theo Mayo Clinic, thông thường, tiêu chảy xảy ra do virus xâm nhập vào ruột. Các loại virus có thể gây tiêu chảy bao gồm Norwalk (còn được gọi là norovirus), adenovirus đường ruột, astrovirus, cytomegalovirus và virus viêm gan. Rotavirus là nguyên nhân phổ biến gây tiêu chảy cấp ở trẻ em. Virus gây Covid-19 cũng có liên quan đến các triệu chứng đường tiêu hóa, bao gồm buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy.
Ngoài ra, một số nguyên nhân khác gây tiêu chảy bao gồm:
Vi khuẩn và ký sinh trùng: Tiếp xúc với vi khuẩn gây bệnh, chẳng hạn E. coli hoặc ký sinh trùng qua thực phẩm hoặc nước bị ô nhiễm, dẫn đến tiêu chảy. Khi đi du lịch ở các nước đang phát triển, bệnh tiêu chảy do vi khuẩn và ký sinh trùng thường được gọi là bệnh tiêu chảy của người du lịch. Clostridioides difficile (hay C. diff) là loại vi khuẩn khác gây tiêu chảy và bệnh này có thể xảy ra sau một đợt dùng kháng sinh hoặc khi nhập viện.
Ngộ độc thực phẩm: Sử dụng thức ăn bị ôi thiu, nhiễm độc hoặc chứa các chất phụ gia độc hại cũng là nguyên nhân thường gặp gây tiêu chảy.
Thuốc men: Nhiều loại thuốc, chẳng hạn kháng sinh, có thể gây tiêu chảy. Thuốc kháng sinh làm giảm nhiễm trùng bằng cách tiêu diệt vi khuẩn xấu, nhưng chúng cũng tiêu diệt cả vi khuẩn tốt. Điều này làm xáo trộn sự cân bằng tự nhiên của vi khuẩn trong ruột, dẫn đến tiêu chảy hoặc nhiễm trùng bội nhiễm như C. diff. Các loại thuốc khác gây tiêu chảy là thuốc chống ung thư và thuốc kháng axit có magie.
Không dung nạp lactose: Lactose là loại đường có trong sữa và các sản phẩm từ sữa khác. Những người khó tiêu hóa đường sữa bị tiêu chảy sau khi ăn các sản phẩm từ sữa. Không dung nạp lactose có thể tăng theo độ tuổi vì mức độ enzyme giúp tiêu hóa lactose giảm khi bạn già đi.
Không dung nạp fructose: Fructose là loại đường được tìm thấy tự nhiên trong trái cây và mật ong. Đôi khi nó được thêm vào để tạo ngọt cho một số loại đồ uống. Fructose có thể dẫn đến tiêu chảy ở những người gặp khó khăn trong việc tiêu hóa chất này.
Chất tạo ngọt nhân tạo: Sorbitol, erythritol và mannitol - chất làm ngọt nhân tạo là các loại đường không thể hấp thụ được tìm thấy trong kẹo cao su và các sản phẩm không đường khác - có thể gây tiêu chảy ở một số người khỏe mạnh.
Phẫu thuật: Phẫu thuật cắt bỏ một phần ruột hoặc túi mật đôi khi có thể gây tiêu chảy.
Rối loạn tiêu hóa khác: Tiêu chảy mạn tính có một số nguyên nhân khác, chẳng hạn IBS, bệnh Crohn, viêm loét đại tràng, bệnh celiac, viêm đại tràng vi thể và sự phát triển quá mức của vi khuẩn đường ruột non (SIBO).
 |
| Nguồn nước, thực phẩm không vệ sinh, bị ô nhiễm là một trong những nguyên nhân gây tiêu chảy. Ảnh: Passporthealth. |
Khi nào tiêu chảy nghiêm trọng?
Triệu chứng phổ biến khi bị tiêu chảy bao gồm chướng bụng, phân lỏng, cảm giác khẩn cấp cần phải đi tiêu, buồn nôn và nôn.
Hầu hết trường hợp tiêu chảy không nghiêm trọng, nhưng đôi khi, nó cảnh báo về một tình trạng nghiêm trọng. Nói chuyện với bác sĩ của bạn nếu con bạn bị tiêu chảy trong hơn 24 giờ (với người lớn là bị tiêu chảy hơn 3 ngày), hãy gọi điện cho bác sĩ.
Ngoài ra, tình trạng tiêu chảy có thể nghiêm trọng nếu:
- Máu hoặc chất nhầy trong phân hoặc phân đen.
- Sụt cân.
- Sốt cao (trên 38,3 độ C) hoặc kéo dài hơn 24 giờ.
- Buồn nôn hoặc nôn mửa khiến bạn không thể uống nước để bù nước.
- Đau dữ dội ở bụng (đặc biệt là ở phần phía dưới bên phải).
- Tiêu chảy sau khi trở về từ nước ngoài.
Những dấu hiệu trên có thể cảnh báo về các tình trạng sức khỏe như nhiễm trùng, bệnh viêm ruột, viêm tụy, ung thư đại trực tràng.
Ngoài ra, hãy gọi ngay cho bác sĩ nếu bạn bị tiêu chảy và có bất kỳ dấu hiệu mất nước nào sau đây: Nước tiểu đậm; lượng nước tiểu ít hơn bình thường hoặc ở trẻ em, ít tã ướt hơn bình thường; nhịp tim nhanh; nhức đầu; da khô; cáu kỉnh; lú lẫn.
Bạn có biết các loại nguyên liệu có sẵn trong bếp của mình như hạt tiêu đen, quế, tỏi, gừng, hương nhu,... có rất nhiều công dụng cho sức khỏe hay không? Cuốn sách Năng lượng sống từ thảo dược của tác giả, nhà thảo dược học Rosalee De La Forêt, giúp bạn hiểu rõ hơn về đặc tính, cách dùng, liều lượng gợi ý hay những lưu ý đặc biệt khi sử dụng những loại thảo dược phổ biến này.
