Nhiều trẻ nguy kịch vì mắc tay chân miệng

Trong các trường hợp mắc tay chân miệng, bệnh nhân có thể xuất hiện những triệu chứng của diễn biến nặng nhưng không được nhận diện sớm. Điều này rất dễ khiến tình trạng bệnh trở nên phức tạp hơn, thậm chí đe dọa đến tính mạng.

Thở máy vì tay chân miệng

Theo thông tin từ Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn (Hà Nội), cơ sở y tế này vừa tiếp nhận bệnh nhi là bé N.Đ.A. (nam, 9 tháng tuổi, trú tại Ứng Hòa, Hà Nội) trong tình trạng khó thở, nhịp tim nhanh.

Ban đầu, bé A. được chẩn đoán mắc suy hô hấp, viêm phổi và được chuyển vào khoa Hồi sức Tích cực Nhi. Sau khi thăm khám, các bác sĩ tại đây phát hiện một số nốt phỏng nước trong lòng bàn tay trẻ.

Từ đây, bệnh nhi được chẩn đoán mắc tay chân miệng và làm thêm xét nghiệm test nhanh EV71. Kết quả cho thấy bé A. mắc tay chân miệng mức độ 4, tình trạng sức khỏe nghiêm trọng, có thể đe dọa tính mạng.

Do có biểu hiện suy hô hấp, trẻ đã được can thiệp thở máy, đồng thời sử dụng thuốc vận mạch, thuốc kháng thể đặc hiệu (IVIG).

Biểu hiện phổ biến của trẻ khi mắc tay chân miệng là các vết rát đỏ, mụn nước ở da. Ảnh: BPO.

Sau nhiều ngày, tình trạng sức khỏe của bé A. mới ổn định hơn. Trẻ hiện được cai máy thở để chuyển sang thở oxy gọng kính và đưa về khoa Nhi Tổng hợp.

Bác sĩ Đặng Quang Nhật, khoa Nhi Tổng hợp, nhận định: “Đây là trường hợp rất nặng. Đến nay, tuy tình trạng bệnh tay chân miệng đã ổn định, bé vẫn phải tiếp tục điều trị bệnh viêm phổi”.

Theo ông, với trẻ mắc viêm phổi không có bệnh lý nền và bệnh lý kèm theo, thông thường, đến giai đoạn này sức khỏe đã ổn định. Vì vậy, các bác sĩ đang làm thêm một số xét nghiệm để xác định bé A. có các bệnh lý nền hay đồng nhiễm virus khác hay không.

Cũng rơi vào tình trạng nguy hiểm do tay chân miệng, bé N.T.L. (1 tuổi, ngụ Bắc Từ Liêm, Hà Nội) nổi nhiều vết phỏng nước khắp người, nhất là các bộ phận như thân mình, đùi...

Bác sĩ Nhật cho hay: “Khác với những trường hợp thông thường của bệnh có triệu chứng nổi phỏng nước tại một số vị trí đặc hiệu như lòng bàn tay, bàn chân, đầu gối, mông… trẻ xuất hiện phỏng nước tại nhiều khu vực khác trên cơ thể vốn không phải biểu hiện điển hình của bệnh. Dẫu vậy, bệnh nhi có biểu hiện loét miệng là triệu chứng của tay chân miệng. Ngoài ra, bé cũng có yếu tố dịch tễ của bệnh khi người em sinh đôi cũng đang mắc tay chân miệng”.

Trước đó, bé L. có kết quả test nhanh EV71 âm tính. Tuy nhiên, vị chuyên gia này khẳng định tay chân miệng là bệnh được chẩn đoán dựa trên thăm khám lâm sàng.

Do đó, kết quả test nhanh EV71 âm tính vẫn không thể loại trừ được việc trẻ mắc tay chân miệng như một số phụ huynh hiểu nhầm. Thực tế, việc làm xét nghiệm chỉ hỗ trợ các bác sĩ tiên lượng bệnh tốt hơn.

May mắn là sau khoảng 2 ngày điều trị, sức khỏe bệnh nhi đã ổn định. Bé L. sẽ sớm được xuất viện trong thời gian tới.

Số ca mắc tay chân miệng ở Hà Nội tăng

Khoa Nhi Tổng hợp của Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn Hiện tiếp nhận khoảng 3-4 bệnh nhi tay chân miệng phải nhập viện điều trị mỗi ngày. Đáng chú ý, có những ngày cao điểm, khoa phải tiếp nhận đến 7-8 trường hợp mắc tay chân miệng.

Bác sĩ Đặng Quang Nhật cho biết: “Các bệnh nhi phải nhập viện đều là trường hợp khám sàng lọc có yếu tố chỉ định nhập viện như sốt cao liên tục khó hạ, có biểu hiện giật mình… Các trường hợp này phải nhập viện để theo dõi biến chứng của bệnh”.

Vị chuyên gia thông tin hầu hết trường hợp mắc tay chân miệng độ một không cần phải nhập viện. Bệnh nhi ở mức độ này có thể chỉ bị nổi phỏng nước, thường kèm theo loét họng, sốt nhẹ, vài ngày đầu bỏ ăn nhưng sau đó sẽ ổn định. Bệnh thường khỏi sau 7-10 ngày.

Nhiều trẻ được bố mẹ đưa tới khám do có triệu chứng tay chân miệng. Ảnh minh họa: MT.

Trong khi đó, những trường hợp phải nhập viện sẽ có chẩn đoán từ phân độ 2a trở lên. Do đó, số bệnh nhi đến thăm khám thực tế vì tay chân miệng lớn hơn số nhập viện gấp nhiều lần.

Theo thống kê của Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, trong tuần thứ 26, toàn miền Bắc ghi nhận 174 trường hợp mắc tay chân miệng. Tích lũy trong năm 2022, con số này là 4.888 ca. Điểm tích cực là trong số này, chưa có trường hợp tử vong.

So với cùng kỳ năm 2021, số lượng bệnh nhân mắc tay chân miệng ở miền Bắc tăng tới 252% (1.387 ca năm 2021).

Tại Hà Nội, số ca mắc tay chân miệng lên tới hơn 1.000 trường hợp tính từ đầu năm đến nay. Số lượng này tăng gấp 5,4 lần so với cùng kỳ năm ngoái.

Đến hết ngày 8/7, 30/30 quận, huyện, thị xã thuộc địa bàn Hà Nội đều đã ghi nhận ca bệnh tay chân miệng. Trong đó, 3 địa phương có số lượng bệnh nhân nhiều nhất là Chương Mỹ (137 ca), Đông Anh (106 ca), Mê Linh (96 ca).

Ngành y tế Hà Nội dự báo số ca mắc tay chân miệng có thể tiếp tục gia tăng trong thời gian tới do vẫn đang ở cao điểm mùa dịch.

Bác sĩ Nhật cho hay bệnh tay chân miệng lây qua con đường phân - miệng trong các tập thể như lớp học, nhà trẻ. Do đó, việc mở cửa trường học trở lại cũng như sự tăng cường tiếp xúc sau khi dịch Covid-19 được kiểm soát phần nào tạo điều kiện cho tay chân miệng lây lan mạnh.

Ông lưu ý thời gian điều trị tại bệnh viện của một trẻ mắc tay chân miệng thường kéo dài 3-4 ngày. Với những trường hợp có biểu hiện nặng, diễn biến bất thường, thời gian này có thể lâu hơn.

“Điều quan trọng nhất là các phụ huynh cần đưa trẻ đến bệnh viện kịp thời khi phát hiện triệu chứng cảnh báo của bệnh”, bác sĩ Nhật nhấn mạnh.

Cụ thể, trẻ mắc tay chân miệng thường có các biểu hiện sau:

• Sốt (sốt nhẹ hoặc sốt cao).
• Tổn thương ở da (rát đỏ, mụn nước ở các vị trí đặc biệt như họng, quanh miệng, lòng bàn tay, lòng bàn chân, mông, đầu gối…).
• Một số trẻ chỉ có biểu hiện loét miệng hoặc nổi nốt nhỏ ở mông hay bẹn, nếu gia đình không chú ý sẽ rất khó phát hiện.

Bác sĩ Nhật nhận định: “Đa phần trẻ mắc bệnh có diễn biến nhẹ nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể xuất hiện nhiều biến chứng nguy hiểm như sốc, viêm não, viêm màng não, viêm cơ tim, phù phổi cấp, thậm chí dẫn đến tử vong".

Vị chuyên gia nêu 3 dấu hiệu cảnh báo sớm bệnh diễn biến nặng bao gồm:

• Sốt cao liên tục không đáp ứng với điều trị: Trẻ sốt trên 38,5 độ C kéo dài hơn 48 giờ và không đáp ứng với thuốc hạ nhiệt thông thường (paracetamol).
• Giật mình: Đây là dấu hiệu của biến chứng thần kinh. Phụ huynh nên chú ý phát hiện triệu chứng này ngay cả khi trẻ đang chơi, quan sát xem tần suất giật mình có tăng theo thời gian hay không.
• Quấy khóc kéo dài: Trẻ có thể quấy khóc nhiều, thậm chí cả đêm không ngủ. Trẻ ngủ khoảng 15-20 phút lại dậy quấy khóc khoảng 15-20 phút rồi ngủ tiếp.

“Nhiều cha mẹ thường giải thích tình huống này là do bé có các nốt đau miệng nhưng thực tế không phải vậy. Đó là do biểu hiện biến chứng thần kinh ở giai đoạn rất sớm (ngủ gà, bứt rứt)”, bác sĩ Nhật nói thêm.