Nhiều trường mới, TP.HCM vẫn quá tải

Trường học ở TP.HCM quá tải vì học sinh tăng. Ảnh: Hương Chi

Cận kề ngày khai giảng, các trường học trên địa bàn TP.HCM đang tất bật chuẩn bị vệ sinh trường lớp, trang trí cổng chào, tổng duyệt các tiết mục văn nghệ để chờ đón ngày hội lớn. Ở nhiều địa phương, niềm vui còn được nhận đôi khi những ngôi trường mới với mức đầu tư trăm tỷ kịp khánh thành để thầy trò đón năm học mới.

Rộn ràng ở những ngôi trường mới

Trong sáng 4/9, UBND xã Bình Lợi (huyện Bình Chánh cũ) đã khánh thành trường Tiểu học Vườn Thơm và trường THCS Bình Lợi. Trường Tiểu học Vườn Thơm có diện tích gần 13.000 m2, gồm 30 phòng học, khu bán trú, hồ bơi, nhà đa năng và các phòng chức năng, với tổng vốn đầu tư 135 tỷ đồng. Trường THCS Bình Lợi rộng hơn 24.000 m2, gồm 45 phòng học, khu bán trú, nhà đa năng, nhà ăn, hồ bơi, với kinh phí trên 180 tỷ đồng.

Không khỏi vui mừng khi được giảng dạy ở ngôi trường mới toanh, cô Phan Thị Thanh Trúc, giáo viên Trường tiểu học Vườn Thơm, cho hay: “Cơ sở vật chất đầy đủ sẽ giúp tôi triển khai hiệu quả chương trình giáo dục phổ thông 2018, đồng thời mang đến cho học sinh lớp 1 nhiều trải nghiệm thú vị trong môi trường mới”.

Thế nhưng, với gần 2,6 triệu học sinh sau sáp nhập, TP.HCM vẫn đứng trước thách thức lớn khi số phòng học chưa đáp ứng chỉ tiêu 300 phòng/10.000 dân. Chia sẻ với phóng viên, lãnh đạo nhiều trường tại TP.HCM (khu vực Bình Dương cũ) cho biết năm học 2025-2026, số lượng học sinh tăng mạnh khiến trường lớp rơi vào tình trạng quá tải.

Năm học mới, TP.HCM đứng trước áp lực về xây dựng phòng học. Ảnh: A.N. / Tiền Phong.

Tại phường An Phú, năm học mới có 23.116 học sinh, tăng 1.700 em so với năm trước, nhưng chỉ có 8 trường. Ở bậc tiểu học, hơn 10.500 học sinh được chia cho 5 trường, khiến phân nửa học sinh chỉ được học một buổi/ngày. Riêng bậc trung học cơ sở, cả phường chỉ có một trường phải gánh 4.763 học sinh, được chia thành 103 lớp.

Còn trường tiểu học An Phú hiện có 3.367 học sinh. Để đủ chỗ, trường phải tận dụng gần hết phòng chức năng bố trí thành 71 lớp học, mỗi lớp lên tới hơn 50 học sinh. Do không tổ chức được bán trú, nhà trường phải liên kết với 6 cơ sở bên ngoài để học sinh có chỗ ăn nghỉ và học buổi 2, trong đó buổi 2 chủ yếu dạy kỹ năng (3 tiết/ngày).

Tương tự, trường THCS Thái Hòa (phường Tân Khánh) cũng quá tải với 3.300 học sinh, vượt xa quy mô thiết kế 45 phòng học. Trường phải cải tạo 5 phòng bộ môn thành lớp học, nên không còn phòng thí nghiệm cho học sinh.

Năm học mới, toàn khu vực Bình Dương (cũ) có hơn 530.000 học sinh, tăng gần 27.000 em - mức tăng cao nhất trong 5 năm qua. Để giải quyết thiếu trường lớp, TP.HCM dự kiến tận dụng các trụ sở xã, phường sau sáp nhập để chuyển đổi thành cơ sở giáo dục.

Theo bà Nguyễn Thị Nhật Hằng, Phó giám đốc Sở GD&ĐT TPHCM, trong năm học này, TP.HCM đưa vào sử dụng 1.287 phòng học từ nguồn vốn ngân sách và khoảng 390 phòng học từ xã hội hóa. Riêng khu vực Bình Dương (cũ) có 14 công trình trường học được đưa vào sử dụng, gồm 7 công trình nâng cấp mở rộng, 2 công trình xây mới và 5 công trình thay thế hoặc xây trên đất mới.

Rốt ráo xây dựng thêm trường mới

Với mục tiêu đạt 300 phòng học/10.000 dân, ngành GD&ĐT TP.HCM triển khai Đề án xây dựng 4.500 phòng học. Ông Trần Khắc Huy, Trưởng phòng Kế hoạch - Tài chính, Sở GD&ĐT TP.HCM, cho biết khả năng hoàn thành toàn bộ 4.500 phòng trong năm nay là rất khó. Hiện Sở GD&ĐT TP.HCM đang tập trung rà soát quỹ đất tại khu vực Bình Dương cũ và Bà Rịa - Vũng Tàu cũ, ưu tiên các dự án có thể khởi công ngay. Những dự án khả thi nhưng thiếu vốn sẽ được đề xuất đưa vào kế hoạch đầu tư công giai đoạn tới. “Đến cuối năm, chúng tôi dự kiến chỉ thực hiện được khoảng 2.500-2.700 phòng”, ông nói.

Theo ông Huy, tiến độ chậm một phần do trước sáp nhập, một số quận huyện chưa đánh giá kỹ về pháp lý, quy hoạch hay khả năng đầu tư khi rà soát quỹ đất. Nhiều dự án tưởng chừng khả thi nhưng thực tế đất chưa “sạch”, chưa có quy hoạch giáo dục hoặc còn tranh chấp. Có địa phương đề xuất 10 dự án nhưng sau thẩm định chỉ còn 2-3 dự án có thể triển khai.

Trước tiến độ xây dựng phòng học mới còn chậm, Sở GD&ĐT đã báo cáo UBND TP.HCM tiến hành rà soát tổng thể. Dự án khả thi sẽ trình HĐND xin ý kiến, đưa vào danh mục đầu tư công trung hạn, dự án không khả thi sẽ loại bỏ hoặc tiếp tục tìm cách tháo gỡ.

Tại khu vực Bình Dương cũ và Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ) còn nhiều quỹ đất sạch, Sở GD&ĐT đang đẩy mạnh rà soát để kịp thời bố trí xây dựng trường lớp. Ngoài ra, TP.HCM sẽ thành lập tổ công tác liên ngành để thường xuyên kiểm tra, rà soát các ban quản lý dự án tại quận, huyện, phường, xã và báo cáo về UBND TP.HCM. Qua đó, chính quyền địa phương sẽ ưu tiên dành quỹ đất cho giáo dục tại những nơi còn thiếu trường lớp.