Liên quan tới con số 42 người nhiễm HIV tại xã Kim Thượng, Phó cục trưởng Cục Phòng chống HIV/AIDS, Bộ Y tế, Hoàng Đình Cảnh cho rằng 42 người mắc HIV chỉ trong một xã có dân số 6.600 người là cao. Tuy nhiên, theo đánh giá của các chuyên gia, tình hình dịch bệnh HIV ở xã này còn nhiều vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu.
Bất thường về mặt dịch tễ học
Những năm gần đây, xã Kim Thượng (huyện Tân Sơn, Phú Thọ) mỗi năm phát hiện ra một vài ca nhiễm HIV. Trường hợp nhiễm đầu tiên ở xã xảy ra vào năm 2012, nhưng từ 2017 tăng nhanh. Đến năm 2018, một người bệnh trong xã Kim Thượng tử vong do HIV khi điều trị tại bệnh viện.
Trước thực tế đó tỉnh Phú Thọ đã cử đoàn cán bộ y tế về Kim Thượng khảo sát, lấy 490 mẫu máu của những người dân địa phương để xét nghiệm và phát hiện được 42 ca dương tính với HIV.
Cụ thể, người nhiễm HIV ở Kim Thượng chiếm phần lớn là phụ nữ (26/42), trong khi đó tỷ lệ chung cả nước thì phụ nữ nhiễm HIV chiếm 1/3. Hơn nữa, độ tuổi của những bệnh nhân nhiễm HIV ở xã này cũng khá đặc biệt, nhiều cháu còn rất nhỏ, ngược lại có cụ 80 tuổi cũng mắc bệnh.
Bên cạnh đó, ngành Y tế cũng ghi nhận trường hợp một cháu bé 18 tháng tuổi nhiễm HIV dù mẹ bé không hề nhiễm, chứng tỏ bé nhiễm qua đường máu. Gần nhà cháu bé này có 2 vợ chồng mang virus HIV, bị bệnh vảy nến nhưng không biết mình nhiễm bệnh.
Theo ông Cảnh, về mặt dịch tễ học đúng là có dấu hiệu bất thường trong việc 42 người dân trong xã Kim Thượng nhiễm HIV. Bộ Y tế đang đề nghị Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương nghiên cứu để báo cáo rõ thêm.
 |
| Bé nhỏ nhất 18 tháng tuổi cũng mắc HIV tại Kim Thượng. Ảnh: Đ.H. |
Số liệu bất nhất giữa Bộ Y tế và địa phương
Theo ông Cảnh, toàn quốc có 60 xã trên 50 người nhiễm HIV. Nơi có số mắc HIV cao nhất cả nước là một phường ở quận 8 TP. HCM với 701 người mắc HIV, trong đó có 125 người chết. Xã cao nhất là xã ở huyện Mường Lay (tỉnh Điện Biên) có 142 người nhiễm HIV.
Tại huyện Tân Sơn, Phú Thọ, 3 xã có số mắc tương đồng nhau về số người mắc HIV. Cụ thể, xã Minh Đài 46 người nhiễm, xã Mỹ Thuận 31 người nhiễm, xã Kim Thượng có 42 người nhiễm, xã Thu Cúc 24 người nhiễm, xã Xuân Đài 21 người nhiễm…
"Như vậy xã Kim Thượng nằm ở nhóm cao nhưng chưa phải cao nhất. Tân Sơn là huyện có số người nhiễm HIV đứng thứ 5 trên 13 huyện của tỉnh Phú Thọ", ông Cảnh cho hay.
Tuy nhiên, sáng 15/8, ông Dương Văn Khái, Chủ tịch xã Minh Đài, huyện Tân Sơn, cho biết: “ Tích lũy từ trước đến nay, xã có 41 người nhiễm HIV. Hiện xã có 16 người mắc bệnh. Nguyên nhân gây bệnh xã không nắm được. Công tác tuyên truyền phòng chống HIV/AIDS trung tâm y tế xã vẫn làm việc thường xuyên”.
Còn ông Hà Văn Vận, Chủ tịch xã Mỹ Thuận, chưa cung cấp số liệu người nhiễm HIV ở địa bàn nhưng khẳng định thông tin xã có 31 người là không chính xác!
Ông Hà Thanh Biên, Chủ tịch xã Thu Cúc, chia sẻ con số thống kê 21 người không chính xác. “Hiện tôi chỉ biết trong xã có khoảng 8 người. Nguyên nhân có thể từ nhiều nguồn như người lao động đi làm xa, quan hệ nam nữ không lành mạnh,... Tôi không khẳng định được bất cứ điều gì”.
Làm thế nào để xác định nguồn lây nhiễm HIV?
Để xác định nguyên nhân vụ việc, Bộ Y tế và tỉnh Phú Thọ đã thống nhất chỉ đạo quyết liệt theo hai hướng: Thứ nhất, đề nghị Công an vào cuộc, tiến hành điều tra. Thứ hai, nghiên cứu về mặt dịch tễ học và biện chứng. Bộ Y tế đã chỉ đạo Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương thiết lập nghiên cứu, đánh giá.
Để đưa ra được các kết luận chính xác các cơ quan chức năng cần thời gian, tiến hành thận trọng, chính xác trên cơ sở các bằng chứng khoa học. Sự việc liên quan đến danh dự và sinh mạng một con người do vậy không cho phép được nóng vội, cẩu thả.
"Nếu kết luận cuối cùng là bị lây nhiễm HIV do tiêm hành nghề y tư nhân thì y sỹ này sẽ phải xử lý hình sự về tội thực hiện sai các quy định về chuyên môn gây hậu quả nghiêm trọng (Điều 325 Bộ luật Hình sự)", ông Cảnh thông tin.
