Bác sĩ Đoàn Dư Mạnh, thành viên Hội Bệnh Mạch máu Việt Nam, cho biết tình trạng đột quỵ trong lúc tập thể dục, chơi thể thao thường xảy ra ở nhóm người có bệnh lý nền như cao huyết áp, tim mạch, hoặc dị dạng mạch máu não mà không được phát hiện sớm.
Khi vận động mạnh, đặc biệt trong các môn như đá bóng, chạy bộ hay gym cường độ cao, nhịp tim tăng nhanh đột ngột có thể gây tăng huyết áp, dẫn tới thiếu máu lên não, thậm chí đột quỵ.
Đột quỵ não gồm hai dạng chính: Nhồi máu não và xuất huyết não. Trong đó, nhồi máu não là tình trạng tắc mạch máu khiến não không được cung cấp đủ oxy, dẫn đến tổn thương não cấp tính. Xuất huyết não xảy ra khi mạch máu trong não bị vỡ, máu tràn vào mô não gây tổn thương nghiêm trọng, nguy cơ tử vong cao.
Khoảng 80% trường hợp đột quỵ trong khi chơi thể thao là người có bệnh lý tim mạch từ trước. Tuy nhiên, một số trường hợp không biết mình mắc bệnh do không khám định kỳ hoặc khám không đúng chuyên khoa.
 |
| Người có bệnh lý tim mạch, huyết áp, dị dạng mạch máu não có thể đột ngột đột quỵ khi đang chơi thể thao nếu vận động quá sức. Ảnh minh hoạ. |
Dấu hiệu cảnh báo cần nhận biết sớm
Người dân được khuyến cáo nhận diện sớm đột quỵ qua quy tắc BE FAST
- B (Balance - Thăng bằng): Đột ngột mất thăng bằng, chóng mặt, đau đầu dữ dội.
- E (Eyesight - Thị lực): Mờ mắt hoặc mất thị lực một bên.
- F (Face - Khuôn mặt): Méo miệng, nhân trung lệch, cười không đều.
- A (Arm - Cánh tay): Yếu hoặc liệt tay, chân một bên.
- S (Speech - Giọng nói): Nói ngọng, khó nói, phát âm lắp bắp.
- T (Time - Thời gian): Gọi cấp cứu 115 ngay khi có dấu hiệu bất thường.
Không chỉ người lớn tuổi, người trẻ cũng có nguy cơ
Trước đây, đột quỵ chủ yếu xảy ra ở người trên 50 tuổi. Tuy nhiên, gần đây, tỷ lệ đột quỵ ở người trẻ ngày càng gia tăng do các yếu tố như dị dạng mạch máu bẩm sinh, lối sống thiếu lành mạnh, hút thuốc, uống rượu, ít vận động, ăn uống thiếu khoa học. Ngoài ra, bệnh lý mạn tính không lây như tăng huyết áp, tiểu đường cũng là nguyên nhân dẫn đến đột quỵ sớm.
Phòng ngừa đột quỵ từ thói quen sống lành mạnh
Để giảm nguy cơ đột quỵ, người có bệnh nền cần kiểm soát huyết áp, duy trì chế độ ăn nhiều rau xanh, giảm muối, tránh bia rượu, thuốc lá, nước ngọt và chất béo xấu. Đồng thời, cần luyện tập đều đặn, phù hợp thể trạng.
Đặc biệt, những người có nguy cơ tiềm ẩn như tiền sử gia đình có bệnh lý tim mạch, dị dạng mạch máu não cần khám định kỳ, chụp CT, MRI hoặc DSA mạch máu để phát hiện sớm các bất thường.
Khám sàng lọc trước khi chơi thể thao
Trước khi tham gia bất kỳ môn thể thao nào, người dân nên khám sức khỏe tổng quát hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ thể thao, huấn luyện viên chuyên môn để đánh giá thể lực, phát hiện các vấn đề tiềm tàng về tim, phổi, huyết áp, cơ xương khớp. Việc lựa chọn đúng môn tập và cường độ vận động sẽ giúp hạn chế rủi ro đột quỵ và bảo vệ sức khỏe lâu dài.
Khi hơi thở hóa thinh không
Câu chuyện cảm động khi đứng trước ranh giới sinh tử của bác sĩ Paul Kalanithi đã khiến hàng triệu độc giả rơi nước mắt. Sau khi được xuất bản tại Mỹ, cuốn sách nhiều tháng liền đứng đầu bảng trong danh sách Basic Medical Sciences và nhiều tuần đứng trong list #1 của New York Times Best seller. Khi hơi thở hóa thinh không đích thực là một sự ám ảnh, là lời nhắc nhở về ý nghĩa của cuộc sống và cũng là gợi mở cho những ai đang loay hoay tìm kiếm mục đích sống.
