Nhóm trẻ có nguy cơ mắc bệnh lao cao nhất

Nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, trẻ em có thể tránh được những biến chứng gây nguy hiểm đến tính mạng. Ảnh: Freepik.

Mới đây, bé gái 12 tuổi mắc vi trùng lao, rơi vào nguy kịch đã được ê-kíp bác sĩ tại Bệnh viện Nhi đồng 2 (TP.HCM) chữa khỏi thành công.

Theo bác sĩ chuyên khoa II Đỗ Châu Việt, Trưởng khoa Hồi sức Nhiễm và Covid-19, bé mắc vi trùng lao tại nhiều cơ quan như phổi, bụng, cơ xương khớp do sử dụng thuốc ức chế miễn dịch kéo dài.

Bác sĩ Việt đánh giá đây là trường hợp mắc bệnh lao rất nặng, nguy cơ tử vong cao.

Tuy nhiên, sau một tháng điều trị, bé đã được cai máy thở, tỉnh táo và phục hồi gần như hoàn toàn.

Bệnh lao tấn công trẻ em

Lao là bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn lao có tên khoa học là Mycobacterium tuberculosis gây ra. Đây là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới.

Vi khuẩn lao thường tấn công vào phổi, cũng có thể gây tổn thương ở những cơ quan khác như não, tủy, thận và cơ xương khớp.

Dù vậy, không phải ai mang vi khuẩn lao cũng mắc bệnh lao. Những người mang vi khuẩn lao nhưng không thành bệnh gọi là nhiễm lao tiềm ẩn. Nguy cơ mắc bệnh tăng khi hệ thống miễn dịch của cơ thể suy giảm.

Bác sĩ Việt cho biết tỷ lệ trẻ em bị bệnh lao mỗi năm chiếm khoảng 15% trong tổng số các ca mới.

Biểu hiện ở trẻ mắc bệnh lao có thể tương tự người lớn, phổ biến nhất là lao sơ nhiễm, sau đó là lao phổi, màng phổi, lao màng não và một số thể lao ngoài phổi như lao xương, lao màng bụng, lao hạch, lao ruột...

Mỗi thể lao có những biểu hiện lâm sàng khác nhau, xảy ra ở những độ tuổi khác nhau. Mức độ bệnh phụ thuộc vào cơ địa của trẻ.

Bác sĩ Đỗ Châu Việt khuyến cáo việc đưa trẻ đi khám tầm soát lao khi có tiếp xúc với người bệnh rất quan trọng. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh lao sẽ tiến triển nghiêm trọng, gây ra các triệu chứng nguy hiểm ở trẻ.

Các triệu chứng này bao gồm: khó thở, chậm phát triển, suy kiệt hoặc có thể gây nhiễm lao ở một số cơ quan khác của cơ thể. Nguy hiểm hơn, lao màng não sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới não bộ, thậm chí gây tử vong.

Nhóm trẻ có nguy cơ mắc bệnh lao

Bác sĩ Việt cho hay triệu chứng lâm sàng ở trẻ bị bệnh lao thường rất đa dạng nhưng không đặc hiệu, rất dễ nhầm với các bệnh lý khác.

Lao phổi và lao màng phổi có các biểu hiện liên quan đến đường hô hấp như ho, khạc đờm máu, tức ngực, khó thở, sốt kéo dài, ho khò khè kéo dài tái phát nhiều lần và kém đáp ứng với các điều trị thông thường.

Các thể lao ngoài đường hô hấp có những biểu hiện khác nhau tùy từng cơ quan bị ảnh hưởng.

Mycobacterium tuberculosis - một tác nhân chính gây ra hầu hết bệnh lao. Ảnh: Shutterstock.

Theo bác sĩ Việt, các đối tượng trẻ em sau đây có nguy cơ dễ mắc bệnh lao:

- Những trẻ sống trong gia đình có người thân đang mắc bệnh lao, tiếp xúc nguồn lây hoặc nơi cư trú có yếu tố dịch tễ lao cao.

- Trẻ không được tiếp cận dịch vụ y tế tốt.

- Trẻ có hệ miễn dịch yếu, như bị nhiễm HIV hoặc có các bệnh lý mạn tính khác.

- Trẻ chưa được tiêm ngừa bệnh lao.

- Trẻ đang sử dụng các loại thuốc có tác dụng phụ làm suy yếu hệ thống miễn dịch như hoá trị liệu hoặc corticosteroid.

Con đường lây truyền của lao

Bác sĩ Việt cho hay dù không phải bệnh di truyền, lao có thể lây nhiễm từ người này sang người khác qua đường hô hấp.

Việc điều trị bệnh lao thường kéo dài vài tháng theo phác đồ chung của Bộ Y tế, tùy đáp ứng điều trị mà bác sĩ sẽ điều chỉnh thuốc và thời gian phù hợp, hẹn tái khám định kỳ.

Nếu không tuân thủ điều trị, bệnh có thể tái phát dẫn đến vi trùng kháng thuốc, gây khó khăn cho việc điều trị tiếp theo và tăng nguy cơ tử vong.

Bác sĩ Việt thông tin thêm bệnh lao có thể phòng ngừa bằng thuốc chủng ngừa, tiêm nhắc định kỳ và chế độ dinh dưỡng đầy đủ cũng như vận động hợp lý.

Ngoài ra, những người có nguy cơ cao như người già, trẻ em, phụ nữ mang thai, người có bệnh nền nặng, cần hạn chế tiếp xúc với người mắc bệnh lao.

Người dân cũng cần tuân thủ các biện pháp đeo khẩu trang, vệ sinh hô hấp kết hợp tầm soát bệnh lao cho tất cả trẻ em tiếp xúc người nghi hoặc mắc bệnh lao và có biểu hiện sốt, ho, khò khè kéo dài không đáp ứng điều trị thông thường, nổi hạch,… đặc biệt là những trẻ có cơ địa suy dinh dưỡng hoặc hệ miễn dịch suy giảm.