Đòn khóa siết của môn nhu thuật Brazil có thể chia thành 2 loại chính: khóa khớp (joint locks) và khóa làm ngạt (chokes).
Khóa khớp là hoạt động cô lập một khớp xương cụ thể, sử dụng lực đòn bẩy để khiến khớp đó ở trạng thái ngoài tầm chuyển động thông thường, trong đó phổ biến nhất là đòn khóa khớp cổ tay, khớp vai, đầu gối, khuỷu tay.
 |
| Một đòn khóa trong môn nhu thuật Brazil. Ảnh: Getty Images. |
Khóa làm ngạt là đòn ngăn việc tuần hoàn máu đến não, gây ra tình trạng mất nhận thức nếu kéo dài.
Đến nay, trong quá trình thi đấu và giảng dạy, nhiều đòn khóa mới môn nhu thuật Brazil tiếp tục ra đời. Một số đòn khóa dưới đây phổ biến và có tính hiệu quả cao nhất.
Đòn khóa bẻ tay (Armbar)
Đây là một trong những đòn khóa cơ bản của môn nhu thuật Brazil. Người thực hiện sẽ giữ chặt tay của đối phương, sử dụng chân đè vào ngực đối thủ để tạo lực đòn bẩy kết hợp với sức mạnh từ bắp đùi và hông kéo dãn khớp tay vượt quá mức thông thường.
 |
| Đòn khóa armbar. |
Đòn khóa này có thể dẫn đến việc gãy xương hoặc đứt lìa khuỷu tay. Trong sự kiện UFC 48 diễn ra vào tháng 6/2014, Frank Mir đánh bại Tim Sylvia bằng một đòn khóa bẻ tay để giành đai vô địch hạng nặng.
Điều đáng nói, Sylvia trong trận đấu đó đã không xin thua. Khi trọng tài cho dừng trận đấu, cánh tay của võ sĩ người Mỹ đã bị gãy nghiêm trọng và anh phải nghỉ thi đấu gần 6 tháng.
Đòn khóa cổ phía sau (Rear Naked Choke)
Khi tấn công đối thủ từ phía sau, đòn Rear Naked Choke được coi là hữu dụng nhất. Người tấn công sử dụng chân giữ chặt vùng bụng đối thủ. Tay họ sẽ vòng qua cổ đối phương và sau đó giữ lấy phần bắp trước hoặc bàn tay của tay còn lại.
 |
| Đòn khóa Rear Naked Choke. |
Đòn khóa cổ phía sau không gây đau đớn như đòn khóa bẻ tay nhưng lại có thể gây chết người. Theo nghiên cứu về não bộ, việc thiếu máu truyền lên trong 10 giây sẽ gây tình trạng mất nhận thức, bắt đầu tổn thương não sau 30 giây và cuối cùng dẫn đến cái chết nếu kéo dài trong một vài phút.
Năm 2015, một võ sĩ môn nhu thuật Brazil tên Napoleon Alves đã qua đời do chấn thương não sau khi phải chịu đòn khóa cổ phía sau.
Đòn khóa giữ gót chân (heel hook)
Người thực hiện sử dụng chân mình giữ chặt một chân đối thủ. Sau đó, người tấn công sử dụng lực tay vặn bàn chân của đối phương. Lực quay gây ra tổn thương đầu gối nghiêm trọng, phổ biến nhất là đứt dây chằng và trật khớp gối.
 |
| Đòn khóa heel hook gây nhiều đau đớn cho đối phương. |
Đòn khóa heel hook nguy hiểm hơn đòn khóa bẻ tay bởi dây chằng đầu gối là bộ phận rất dễ bị tổn thương và cần quá trình lâu dài để hồi phục. Một số giải đấu võ tự do để bảo vệ các võ sĩ đã cấm thức hiện đòn khóa này. Vì tinh thần thượng võ, bản thân những người thi đấu đối kháng hạn chế sử dụng đòn heel hook.
Đòn khóa vai Americana (Americana lock)
Đòn khóa Americana được coi là một trong những đòn khóa vai đau đớn nhất. Đối phương không xin thua kịp thời có thể bị gãy xương vai và không thể hoạt động trong vòng ít nhất 6 tháng.
 |
| Đòn khóa Americana. |
Người tấn công sử dụng lực hai tay kết hợp lực đòn bẩy tạo bởi thân người để bẻ tay của đối phương. Hồi tháng 9/2012, Jon Jones trong trận đấu bảo vệ đai dưới nặng với võ sĩ người Brazil Victor Belfort đã thực hiện một đòn khóa Americana đẹp mắt.
Đòn khóa này sau đó được bình chọn là “Đòn khóa đẹp nhất” tại sự kiện UFC 152. Rất may, Belfort đã nhanh chóng tap-out (xin thua) trong vòng chưa đầy 3 giây nên không chịu nhiều tổn thương.
Đòn khóa Kimura (Kimura)
Đòn khóa Kimura từng được tờ Bleacher Report bình chọn là đòn khóa nguy hiểm nhất của môn nhu thuật Brazil. Đòn khóa Kimura được đặt theo tên võ sĩ Judo nổi tiếng người Nhật Mahasiko Kimura - người đã sử dụng kỹ thuật này để đánh bại huyền thoại sáng lập môn nhu thuật Brazil Helio Gracie trong một trận đấu năm 1951.
 |
| Đòn khóa Kimura. |
Đòn khóa Kimura có thể gây gãy xương vai và đứt lìa cánh tay đối phương dưới tác động của lực bẻ tay về phía sau lưng.
Tại sự kiện UFC 140 vào ngày 10/12/2011, Frank Mir đã tạo ra một trong những khoảnh khắc kinh hoàng nhất lịch sử UFC khi bẻ gãy tay của Antonio Nigueira bằng một đòn Kimura. Với chấn thương này, Nigueira phải nghỉ tập luyện hơn 6 tháng.
 |
| Frank Mir (trên) sử dụng đòn Kimura làm gãy tay Antonio Nigueira. |
Ngoài những đòn khóa kể trên, nhu thuật Brazil còn có đòn khóa cổ phía trước (guillotine choke), đòn khóa gối (kneebar), đòn khóa vai Omoplata, đòn khóa cổ Gogoplata, đòn khóa cổ tay (wristlock)… Điểm chung của những đòn khóa này là gây rất nhiều đau đớn và có thể nguy hiểm đến tính mạng.
