Nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu sinh năm 1924 tại Đà Nẵng. Ông được mệnh danh là "Con chim vàng của nền âm nhạc Việt Nam". Ông được trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật vào năm 2000. Ngày 29/6, người nhạc sĩ tài hoa qua đời sau một đêm hôn mê sâu.
Nhạc sĩ Phan Huỳnh Điều bắt đầu sự nghiệp sáng tác vào năm 18 tuổi. Ca khúc đầu tay của ông có tên gọi là Trầu cau. Qua 70 năm, cố nhạc sĩ sáng tác được hơn 100 ca khúc, phần lớn trong số đó được ông phổ nhạc từ các bài thơ được nhiều người yêu thích.
 |
| Trong hơn 70 năm sáng tác, nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu đã viết 100 ca khúc. |
Thơ tình cuối mùa thu
Trong một lần đọc báo Tết, cố nhạc sĩ bắt gặp sáng tác của nhà thơ Xuân Quỳnh có tên Thơ tình cuối mùa thu. Sự đồng điệu trong tầm hồn giúp ông phổ nhạc thành công bài thơ.
Sau này, nhạc sĩ tâm sự, trước khi người bạn đời của nhà thơ Lưu Quang Vũ ra đi, ông có dịp gặp bà. Nữ thi sĩ tỏ ý rất thích ca khúc và cho rằng, nhạc sĩ Phan Huỳnh Điều đã giữ được cái hồn cốt mà bà gửi gắm trong tác phẩm.
Thuyền và biển
Một sáng tác khác của Xuân Quỳnh được Phan Huỳnh Điểu phổ nhạc là Thuyền và biển. Ông chỉ lấy nửa cuối tác phẩm cùng tên của nữ thi sĩ để viết nên một tuyệt tác về tình yêu.
Cuộc đời vẫn đẹp sao
Nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu viết ca khúc này khi đang nằm giữa ranh giới của sự sống và cái chết. Sinh thời, ông tâm sự: Vào năm 1970, khi bước sang tuổi 46, ông bị thương ngoài chiến trường. Trong thời gian nằm trên giường bệnh, ông bắt gặp bài thơ của Dương Hương Ly và ngẫm thấy đúng với hoàn cảnh mình nên nhanh chóng viết Cuộc đời vẫn đẹp sao.
Khi ca khúc vừa hoàn thành, ca sĩ Quốc Hương vào thăm ông. Ông giao ca khúc này cho giọng ca tài hoa thể hiện.
Đêm nay anh ở đâu
Nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu từng nói rằng, những bài hát về tình yêu của ông đều phảng phất bóng dáng của người vợ hiền mà ông rất mực yêu thương. Riêng ca khúc Đêm nay anh ở đâu được ông viết tặng ca sĩ Vũ Dậu (NSƯT Vũ Dậu - ca sĩ nổi tiếng một thời và là mẹ của nhạc sĩ Ngọc Châu, ca sĩ Khánh Linh).
"Vũ Dậu là một ca sĩ hiền lành, ngoan ngoãn, dễ thương. Ca khúc Đêm nay anh ở đâu là viết từ tình cảm thật của cô ấy" - nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu nói.
Ca sĩ Vũ Dậu là người đầu tiên thể hiện ca khúc này. Bà cũng từng hát thành công rất nhiều sáng tác của nhạc sĩ như Những ánh sao đêm, Anh ở đầu sông, em cuối sông...Sau này, ca khúc được nhiều giọng ca nổi tiếng thể hiện lại, trong đó có NSND Thanh Hoa.
Anh ở đầu sông, em cuối sông
Ca khúc được nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu phổ từ bài thơ Gửi miền Hạ của nhà thơ Hoài Vũ. Sử dụng chất liệu dân ca Nam bộ, nhạc sĩ sinh năm 1926 viết nên bài hát với giai điệu sâu lắng, da diết, thể hiện tình yêu gắn bó của đôi nam nữ đang chiến đấu chống giạc ở hai đầu của con sông quê hương.
Ngoài những ca khúc về chủ đề tình yêu, nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu còn viết nhiều ca khúc cách mạng được nhiều người yêu thích như Giải phóng quân, Nhớ ơn Hồ Chủ tịch, Quê tôi ở miền Nam... Ca khúc Những ánh sao đêm ông viết năm 1962 được những người làm trong ngành xây dựng coi như ca khúc truyền thống.
Ông cũng có một số tác phẩm viết cho thiếu nhi, tiêu biểu như Đội kèn tí hon, Nhớ ơn Bác...Ông được coi là một trong những nhạc sĩ tiêu biểu của nền âm nhạc Việt Nam thế kỷ XX.
