Những câu hỏi trong vụ án liên quan đến cựu chủ tịch Vimedimex

Trong vụ án liên quan đến sai phạm đấu giá đất, bị cáo Nguyễn Thị Loan (cựu Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn dược phẩm Vimedimex, gọi tắt là Tập đoàn Vimedimex) cùng 8 người khác bị truy tố tội vi phạm quy định về hoạt động đấu giá tài sản, theo quy định tại Khoản 2, Điều 218 Bộ luật Hình sự.

Chiều 17/4, đại diện VKSND TP Hà Nội đề nghị cho cả 9 bị cáo cùng được hưởng án treo, trong đó bị cáo Nguyễn Thị Loan bị đề nghị 30-36 tháng tù treo.

Đại diện viện kiểm sát công bố bản luận tội và đề nghị mức án đối với từng bị cáo trong vụ án liên quan đến cựu chủ tịch Vimedimex.

Tại phiên tòa, luật sư Dương Đình Khuyến (Công ty luật sư Hoàng Đàm và toàn cầu), luật sư bào chữa cho bị cáo Nguyễn Thị Loan, cho rằng vụ án còn nhiều điểm cần làm rõ.

Trước đó, tại phần xét hỏi, cựu Chủ tịch Tập đoàn Vimedimex Nguyễn Thị Loan nhiều lần khẳng định sở hữu 20% cổ phần tại 3 công ty Bắc Từ Liêm, Mỹ Đình và Thanh Trì, nên đây không phải là các công ty của riêng bà Loan, bị cáo không chỉ đạo các công ty này tham gia đấu giá, trả giá và thông đồng để dìm giá đất. Bị cáo Loan còn tố nội bộ tập đoàn có "thông đồng", lập khống các phiếu thu, phiếu chi… nhằm buộc trách nhiệm sai phạm đối với mình.

Theo luật sư, bị cáo Loan là chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vimedimex, không phải là người đại diện theo pháp luật 3 công ty nêu trên, không phải là người ủy quyền cho 3 người đại diện của 3 công ty để tham gia đấu giá.

Ba công ty này cũng không phải là công ty thành viên, không có phần vốn góp, là các pháp nhân độc lập với Vimedimex. Bị cáo Loan có tham gia góp vốn 20%, nhưng không thuộc trường hợp nhóm công ty, cá nhân có quyền quyết định hoạt động kinh doanh của các công ty.

Các phó tổng giám đốc của tập đoàn đã được ủy quyền hoàn toàn chịu trách nhiệm trong chỉ đạo, điều hành từng công ty tham gia đấu giá (bỏ giá, ký kết các văn bản…) và chịu trách nhiệm trước chủ tịch HĐQT, tổng giám đốc, trước pháp luật về các nội dung được phân công, ủy quyền.

Vì thế, cáo buộc bị cáo Loan sử dụng 3 công ty để tham gia đấu giá, bỏ giá theo kịch bản từ trước nhằm dìm giá đất là không có cơ sở.

Theo luật sư, cơ quan tố tụng căn cứ vào một số bút lục để quy kết bị cáo Nguyễn Thị Loan chỉ đạo 3 công ty đồng loạt bỏ giá bằng nhau rồi bốc thăm để Công ty Bắc Từ Liêm trúng đấu giá, nhưng trong số này có bút lục "có dấu hiệu bị sửa".

Các bị cáo trong vụ án.

Luật sư cũng cho rằng cách trả giá của 3 công ty vẫn đảm bảo phương thức trả giá lên, không vi phạm quy chế đấu giá. Đến nay chưa có tài liệu nào chứng minh 3 công ty này có quan hệ "móc ngoặc" với đơn vị tổ chức đấu giá, tư vấn thẩm định, UBND huyện Đông Anh hay Sở Tài nguyên và môi trường TP Hà Nội.

Sai phạm trong việc xác định giá khởi điểm của khu đất thuộc về đơn vị tư vấn thẩm định giá và người có tài sản bán đấu giá, chứ không phải do bên tham gia đấu giá là Công ty Bắc Từ Liêm, hoặc tác động từ cá nhân bị cáo Nguyễn Thị Loan.

Tiếp tục bào chữa, luật sư nêu quan điểm có nhiều vấn đề trong việc xác định thiệt hại vụ án. Cơ quan tố tụng lấy mốc thời gian là tháng 10/2020 (thời điểm phát hành chứng thư thẩm định giá) để kết luận thiệt hại, nhưng thực tế tháng 11/2020 mới diễn ra đấu giá.

Nếu tính thiệt hại từ thời điểm tháng 10/2020, thì trách nhiệm phải thuộc về nhóm tư vấn thẩm định giá và cán bộ thuộc UBND huyện Đông Anh. Các công ty có quyền tham gia đấu giá, không có trách nhiệm phải biết giá khởi điểm đã đúng giá trị thực tế hay chưa, chỉ tham gia trả giá dựa theo kế hoạch kinh doanh của công ty đó. Cơ quan tố tụng không thể chỉ căn cứ vào việc các công ty bỏ giá bằng nhau mà kết luận rằng có sự chỉ đạo, thông đồng, dàn xếp từ trước.

Ngoài ra, tại phiên tòa, luật sư Dương Đình Khuyến còn đưa ra những luận cứ cho rằng có nhiều dấu hiệu sai phạm trong quá trình bắt khẩn cấp, khám xét, vi phạm nghiêm trọng bộ luật tố tụng hình sự và có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm

Đầu năm 2023, VKS đã ra cáo trạng truy tố 9 bị can trong vụ án này và chuyển hồ sơ vụ án sang tòa án. Tuy nhiên, sau quá trình nghiên cứu hồ sơ, TAND TP Hà Nội đã quyết định trả hồ sơ vụ án để điều tra bổ sung, xem xét trách nhiệm của một số cá nhân có liên quan trong vụ án.

Theo cáo trạng của VKS vào đầu năm 2023, có 9 bị can bị truy tố về tội “vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản”, quy định tại điểm c, khoản 2, Điều 218, Bộ luật Hình sự gồm: Nguyễn Thị Loan (cựu chủ tịch Vimedimex), Nguyễn Quang Hưng (Phó tổng giám đốc Vimedimex, Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư bất động sản Thanh Trì), Tạ Thị Vân (Tổng giám đốc Công ty cổ phần Phát triển nhà ở Bắc Từ Liêm), Nguyễn Xuân Đức (Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư bất động sản Mỹ Đình, Tổng giám đốc Vimedimex 2), Nguyễn Thị Diệu Linh, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Tư vấn thẩm định giá và đầu tư Hà Nội (VVAI); Nguyễn Ngọc Thắng (Phó tổng giám đốc VVAI), Nguyễn Đức Phương (thẩm định viên VVAI), Trần Công Tuyên (Trưởng phòng Phòng Quản lý khai thác hạ tầng và giải phóng mặt bằng thuộc Ban Quản lý dự án huyện Đông Anh), Vương Thị Thu Thủy (chuyên viên Ban Quản lý dự án huyện Đông Anh).

Sau khi tiến hành điều tra bổ sung, VKS đã ra cáo trạng mới, truy tố thêm 2 bị can là Bùi Thanh Huyền (Phó chi cục trưởng Chi cục Quản lý đất đai, Sở Tài nguyên và Môi trường TP Hà Nội) và Nguyễn Thị Cẩm Lê (cán bộ sở Sở Tài nguyên và Môi trường TP Hà Nội), về tội “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, quy định tại điểm c, Khoản 3, Điều 360, Bộ luật Hình sự.

Cáo trạng nêu rõ trong quá trình định giá đất để xác định giá khởi điểm làm cơ sở tổ chức đấu giá khu đất phía Đông Nam, thôn Cổ Dương, các bị can Nguyễn Diệu Linh, Nguyễn Ngọc Thắng, Nguyễn Đức Phương là thẩm định viên Công ty VVAI, có chức năng, nhiệm vụ thẩm định giá theo đúng quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, trong quá trình định giá đất khu đất nói trên, các bị can đã không định giá đất khách quan, mà theo đề nghị của Trần Công Tuyên và Vương Thị Thu Thủy (cán bộ Ban Quản lý dự án huyện Đông Anh) thống nhất cố ý hạ giá trị khu đất để ban hành Chứng thư định giá đất không đúng với giá trị thực tế.

Theo đó, giá trị khu đất được xác định là 504 tỷ đồng (tương đương 30-31 triệu đồng/m2), nhưng các bị can nói trên đã cố ý “dìm” xuống, chỉ còn 334 tỷ đồng. Việc này đã làm sai lệnh giá khởi điểm đưa vào đấu giá, tạo điều kiện cho các công ty tham gia đấu giá của Nguyễn Thị Loan thông đồng dìm giá và trúng đấu giá với giá trị thấp, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 135 tỷ đồng.