 |
Sau khi tốt nghiệp đại học, Zhao Junru (25 tuổi) chuyển về quê hương ở tỉnh Hà Nam, miền Trung Trung Quốc. Là con một, cô thấy có trách nhiệm phải sống gần cha mẹ già, dù Zhao khao khát được tự do với cuộc sống trong thành phố lớn.
Zhao không thể ngờ rằng sau hai năm, mối quan hệ của cô và cha mẹ sụp đổ. Thời gian gần đây, mọi thứ trở nên tồi tệ, cô không thể vui vẻ sống trong nhà của mình nữa. Tội của cô là vẫn còn độc thân ở tuổi 27.
"Tôi và bố mẹ không còn chút thân thiết nào nữa. Họ hành động như thể tôi đã phạm sai lầm lớn khi chưa lấy chồng, điều đó làm tôi căng thẳng tột độ", Zhao nói với Sixth Tone.
Đối với cha mẹ Zhao, cô con gái là người bướng bỉnh và ích kỷ vì không chịu thành gia lập thất.
Nhưng Zhao khẳng định vấn đề không nằm ở thái độ của cô đối với hôn nhân, mà chính là bởi không thể tìm được người đàn ông phù hợp ở miền quê nơi cô sống.
Hàng triệu phụ nữ trẻ Trung Quốc cũng thấy mình ở hoàn cảnh tương tự Zhao. Đó là lý do tại sao tỷ lệ kết hôn của nước này giảm kỷ lục, nhưng thường bị bỏ qua.
Nhiều người Trung Quốc đổ lỗi cho hôn nhân suy giảm là vì sự thay đổi hệ giá trị. Thế hệ millennials, đặc biệt là phụ nữ, bị nói rằng họ coi trọng bản thân hơn các thế hệ trước: chỉ biết dành những năm tháng tuổi 20 để tập trung hoàn thiện bản thân và phát triển sự nghiệp thay vì lập gia đình.
Zhao là một giáo viên tốt nghiệp đại học, thích sáng tác thơ và làm đồ trang sức khi rảnh rỗi. Cô đang tìm kiếm một người có những đặc điểm tương tự, nhưng thật khó để tìm được người như vậy ở miền quê Hà Nam, bởi những người đàn ông có trình độ đại học đều sống và làm việc tại thành phố.
Ngày càng nhiều phụ nữ thực sự độc thân vì lựa chọn, bất chấp sự kỳ thị của xã hội, bị coi là "phụ nữ còn sót lại".
Nhưng từ "lựa chọn" này có thể gây hiểu nhầm. Nó che giấu đi một thực tế rằng nhiều phụ nữ Trung Quốc, đặc biệt là những người sống bên ngoài các thành phố lớn, bị hạn chế lựa chọn kết hôn rất nặng nề. Điều này xuất phát từ sự phân bổ giới tính không đều giữa khu vực thành thị và nông thôn.
Không có lựa chọn
Zhao đã gần như từ bỏ hy vọng.
"Không có người đàn ông nào cùng độ tuổi ở chỗ tôi làm việc. Và những người đàn ông cùng quê tôi từng hẹn hò đều không có điểm tốt", cô nói.
Nhiều vùng nông thôn ở Trung Quốc thiếu hụt nam giới có trình độ đại học. Sự mất cân bằng giới tính xuất phát từ thái độ xã hội bảo thủ của nhiều gia đình: Khi con cái tốt nghiệp đại học, cha mẹ có xu hướng khuyến khích con trai đi tìm cơ hội ở các thành phố lớn, trong khi thường gây áp lực buộc con gái về nhà và đảm bảo cuộc sống ổn định, tìm việc nhà nước.
 |
| Phụ nữ tìm kiếm thông tin cá nhân của nam giới tại một sự kiện mai mối ở Đông Quan, tỉnh Quảng Đông năm 2017. Ảnh: An Dong/VCG. |
Dù có rất ít dữ liệu về xu hướng này, một số nghiên cứu ở đất nước tỷ dân đã cho thấy các mô hình di cư tương tự, trong đó phụ nữ trẻ chuyển về quê sau khi tốt nghiệp nhiều hơn nam giới.
Nghiên cứu của Ouyang Jing, giáo sư tại Đại học Tài chính và Kinh tế Giang Tây, đã phát hiện ra sự mất cân bằng giới tính nghiêm trọng tại nơi làm việc của giới văn phòng ở các vùng nông thôn Trung Quốc: ví dụ các trường học cấp huyện hầu như không có giáo viên nam trẻ tuổi.
"Tôi chỉ có một đứa con gái thôi, và tôi chỉ thấy an toàn nếu nó ở cạnh mình. Nếu tôi có con trai thì chẳng có gì cần lo lắng cho sự an toàn của nó. Đàn ông nên ra ngoài làm điều gì đó lớn lao", giám đốc một văn phòng chính quyền địa phương nói với Ouyang trong cuộc phỏng vấn.
Những sinh viên tốt nghiệp trở về quê nhà giống như Zhao không thấy có người đàn ông độc thân nào xung quanh họ có cùng độ tuổi, trình độ và hoàn cảnh nghề nghiệp với mình.
Dù nhiều cô gái đã sẵn sàng kết hôn, cuối cùng họ vẫn độc thân trong nhiều năm, bởi đơn giản không thể tìm được người bạn đời phù hợp.
Câu chuyện "không thể tìm chồng" càng được chú ý khi gần đây một cô gái 25 tuổi, đến từ Ngọc Sơn (một huyện ở tỉnh Giang Tây) đăng video phàn nàn về cuộc hẹn hò khó chịu của mình. Trước khi về quê hương, cô theo học ở một trường hàng đầu ở Trung Quốc rồi du học Anh.
Trong video, cô gái than phiền vì không thể tìm thấy một người đàn ông ở Ngọc Sơn có bằng cấp, quan điểm phù hợp, cởi mở và có ngoại hình ưa nhìn. Toàn huyện có dân số 500.000 người, chỉ có 20.000 đàn ông có bằng cử nhân, nhiều người trong số đó đã kết hôn.
Cô gái nói rằng sự thiếu lựa chọn khiến những cuộc hẹn hò của cô trở nên kỳ cục. Tại một sự kiện hẹn hò gần đây, cô đã được ghép đôi cùng 2 người đàn ông: một người đã ngoài 40 tuổi, người còn lại là thiếu niên vẫn còn học cấp 2. Và cô biết cả hai người đó.
Những cô gái muốn tình yêu
Zhao nói rằng cô trở về quê chỉ vì là con một, không còn ai khác chăm sóc cho cha mẹ cô. Một số bạn học của Zhao cũng trở về quê sau vài năm làm việc ở thành phố. Nhưng cô tự hỏi liệu họ có lựa chọn đúng.
"Nhìn vào cuộc sống của họ bây giờ, tôi nghĩ họ có thể có cuộc sống tốt hơn nếu ở lại thành phố".
Cha mẹ Zhao rất muốn cô ổn định cuộc sống, thường sắp đặt cô vào những cuộc hẹn hò mù quáng. Nhưng Zhao đã kiên quyết ngừng kiểu hẹn hò như vậy. Cô mong muốn lãng mạn và khao khát tìm được người đàn ông khiến cô bị "thu hút mạnh mẽ".
 |
| Cha mẹ tìm bạn đời giúp con tại một chợ mai mối ở tỉnh Tứ Xuyên vào tháng 6/2022. Ảnh: Tang Mingrun/VCG. |
Tuy nhiên, trong những buổi hẹn hò kín đáo ở Hà Nam, đàn ông thường chỉ muốn nói về công việc của cha mẹ và tài sản gia đình.
"Giống như nói chuyện với một khách hàng. Những buổi gặp mặt không giúp tôi làm quen hay cảm nhận được sự quyến rũ từ họ", Zhao nói.
Zhao luôn tìm kiếm sự khác biệt, nhưng những buổi hẹn hò mang đến cho cô trải nghiệm trái ngược. Cô đang tìm kiếm tình yêu, còn đối phương muốn tìm vợ. Zhao cho rằng quan niệm hôn nhân của họ thiên về thực tế hơn là lãng mạn.
"Họ chân thành về chuyện kết hôn, nhưng không nhất thiết chân thành về tình yêu dành cho người phụ nữ họ muốn cưới", cô chia sẻ.
Đây là một vấn đề phổ biến ở các quận, huyện của Trung Quốc. Một khảo sát năm 2021 của ứng dụng hẹn hò Tantan cho thấy sự khác biệt rõ rệt giữa nam và nữ những khu vực này về chuyện kết hôn: 65% phụ nữ cho biết họ chỉ kết hôn khi có được mối quan hệ chất lượng cao, trong khi 60% đàn ông nói rằng sẽ trở nên thực tế khi ở độ tuổi nhất định và tìm được đối tượng môn đăng hộ đối.
Khó kiếm chồng
Sự khác biệt trong tư tưởng này khiến những nhà mai mối Trung Quốc đau đầu. Zhang (56 tuổi), một người làm nghề mai mối ở huyện Thượng Thái (tỉnh Hà Nam), nói với Sixth Tone rằng 70% khách hàng của bà là nữ. Họ thường làm nhân viên ở các trường học địa phương hoặc công ty nhà nước, muốn tìm bạn trai cũng làm trong khu vực công, có học vấn và tính cách dễ chịu.
Zhang cho rằng yêu cầu đó là không thực tế. "Điều đó thật khó đáp ứng. Phụ nữ càng giỏi, càng khó tìm được bạn trai phù hợp".
Zhang giải thích vấn đề là do những chàng trai địa phương "ưu tú" đã rời quê lên thành phố.
Trong khi đó, khách hàng nam của bà hầu hết là người nông thôn, không thể tìm được bạn đời vì không có công việc tốt hoặc xuất thân từ gia đình nghèo.
Liu, một người mai mối khác ở một huyện khác của tỉnh Giang Tây, nói rằng cũng phải vật lộn để đáp ứng yêu cầu của khách hàng nữ. Liu cho biết các cô gái có trình độ đại học muốn kiếm chồng làm nhà nước. Sau đó, họ xét đến ngoại hình, mức lương, gia cảnh và liệu anh ta có sở hữu nhà, xe hay không.
"Những cô gái trẻ này đang đặt tầm nhìn của mình quá cao. Họ gặp khó khăn với yêu cầu về công việc", Liu nói. Nhiều phụ huynh cũng đồng ý với quan điểm này.
 |
| Lễ cưới tại thị trấn nhỏ ở Lang Phường, tỉnh Hà Bắc vào tháng 4/2020. Ảnh: Chen Youzhu/VCG. |
Hu, cô gái 26 tuổi, sống ở quê nhà ở tỉnh Giang Tô sau khi tốt nghiệp đại học. Cô cho biết phải chịu áp lực lớn khi cha mẹ giục kết hôn.
Trong 2 năm qua, cha mẹ Hu liên tục sắp xếp cho cô hẹn hò mù quáng. Nhưng theo cô, đa số đàn ông cô gặp đều "kỳ quặc", và cô đã từ chối họ, mặc cho cha mẹ bất mãn.
Kết quả, cô phải liên tục nghe cha mẹ phàn nàn về chuyện cô xấu tính như thế nào: "Con có gì hơn người ta?", "Con có tư cách gì để lựa chọn", "Con nên thấy may mắn khi có người thích mình chứ".
Hu cố gắng ở ngoài muộn hơn để tránh những cuộc cãi vã trong nhà.
"Tôi không nghĩ mình phải kết hôn, nhưng cha mẹ tôi không chấp nhận điều đó. Họ nghĩ rằng nếu không thúc giục và gây sức ép, tôi sẽ chẳng bao giờ lấy chồng".
Vào tháng 8, Hu cuối cùng cũng được giới thiệu với hai người đàn ông "bình thường". Không biết nên hẹn hò với ai, cô viết miêu tả về cả hai người trên mạng xã hội.
Cô cho biết người thứ nhất 24 tuổi, ít tóc, là người có chút "tự cao tự đại" và không có điểm chung nào với mình. Người thứ hai là anh chàng 27 tuổi, không có mối liên hệ nào với cô và "có lẽ bị thu hút bởi sự giàu có của gia đình tôi".
Bài đăng đã nhận hàng trăm bình luận trong vòng vài giờ, nhiều người thúc giục Hu "chọn cả hai". Một bình luận được nhiều người like (yêu thích) nhất là: "Chỉ cần đừng kết hôn thôi không được sao?".
Cuối cùng, Hu không muốn lựa chọn bây giờ. "Tôi sẽ tiếp tục chiến đấu, và xem điều gì sẽ xảy ra", cô nói với Sixth Tone.
