Cúng tiễn ông Công ông Táo về trời vào ngày 23 tháng Chạp âm lịch là phong tục văn hóa lâu đời của mỗi gia đình Việt, với mong muốn cuộc sống ấm no, sung túc.
Theo quan niệm dân gian, vào ngày này, Táo quân - vị thần cai quản việc bếp núc, đất đai - sẽ trở về thiên đình, báo cáo với Ngọc Hoàng về những việc gia đình đã làm được trong cả một năm.
Trong ngày lễ quan trọng này, các gia đình sẽ tiến hành rút chân hương, bao sái bàn thờ, khu vực cúng kiếng, đồng thời dọn dẹp toàn bộ nhà cửa để chuẩn bị đón năm mới.
 |
| Sau khi tiễn ông Táo về trời, các gia đình tiến hành tỉa chân hương, lau dọn bàn thờ. Ảnh: Quỳnh Trang. |
Sau khi cúng tiễn (trước 12h trưa ngày 23 tháng Chạp), thời điểm các vị thần về trời báo cáo công việc được cho là lúc thích hợp để gia chủ lau dọn khu vực bàn thờ mà không ảnh hưởng đến việc thờ cúng.
Việc lau dọn bàn thờ sau khi tiễn ông Công ông Táo cần tuân thủ một số nguyên tắc nhất định.
Theo chuyên gia phong thủy Nguyễn Song Hà (Viện nghiên cứu bảo tồn Văn hóa và phát triển phương Đông), thông thường người dân sau khi cúng ông Công ông Táo mới rút tỉa chân nhang, lau dọn bàn thờ.
Cúng tiễn Táo quân có thể làm sớm từ ngày 17 tháng Chạp. Nếu gia đình cúng vào đúng ngày 23/12 âm lịch thì sau khi làm lễ nên để bàn thờ an yên.
Đến sáng 24 hoặc 25, gia chủ mới nên rút tỉa chân hương. Việc này nên thực hiện vào ban ngày, tránh rút chân hương vào đêm tối.
Trước khi tiến hành lau dọn, chủ nhà cần thắp hương khấn để thành tâm xin phép. Người lau dọn nên tắm rửa sạch sẽ, ăn mặc chỉn chu, kiêng ăn những món hôi tanh như cá chép, thịt chó, thịt mèo, uống rượu rắn trước khi thực hiện nghi lễ.
 |
| Nên tránh xê dịch bát hương, đồ thờ cúng khi lau dọn bàn thờ. Ảnh: Việt Linh. |
Trước khi lau dọn cần chuẩn bị khăn mềm, nước sạch, thìa sạch, chậu, pha ngũ vị hương.
Khi rút tỉa chân hương nên chú ý một tay rút, một tay giữ chặt bát hương để tránh xê dịch, đổ vỡ, phạm vào phong thủy. Rút chân hương từng ít một đặt lên giấy sạch.
Sau khi rút xong, gia chủ có thể lấy chiếc thìa sạch xúc bớt tàn hương đầy trong bát hương và nén lại gọn gàng.
Theo các chuyên gia phong thủy, gia chủ nên tiến hành lau dọn bàn thờ từ cao đến thấp. Nên dùng khăn mềm để lau chùi tượng đồng thờ cúng, tránh dùng những chất tẩy như cồn, hóa chất vì sẽ làm xỉn màu tượng đồng.
Khi lau bát hương, bài vị phải lấy tay giữ cố định rồi lấy khăn sạch, ẩm, pha ngũ vị hương, phun rượu pha gừng giã nhỏ và lau nhẹ nhàng.
Bên cạnh đó, gia chủ cần chú ý không để bát hương hay bức tượng bị xê dịch.
Trong quá trình lau dọn bàn thờ, nếu có bất kỳ sự cố hay buộc phải xê dịch bát hương, tượng hay đồ thờ, sau khi làm xong phải sám hối và đặt lại đúng vị trí ban đầu.
