Ở mỗi độ tuổi lại được khuyến nghị tiêm các loại vaccine khác nhau. Ảnh: Telegraph. |
Ở những giai đoạn sơ sinh và trẻ nhỏ, thanh thiếu niên, người trưởng thành và người già sẽ có nguy cơ mắc những loại bệnh khác nhau, dựa vào tình trạng sức khỏe và hệ miễn dịch.
Từ đó, Cơ quan Y tế Vương quốc Anh (NHS) đã đưa danh sách các loại vaccine cần áp dụng cho mỗi độ tuổi, theo Telegraph.
Trẻ từ 8 tuần đến 12 tháng tuổi
Vaccine khuyến nghị: MMR, bạch hầu, viêm gan B, vi khuẩn Hib loại b, bại liệt, uốn ván và ho gà, rotavirus, MenB, Hib/MenC, phế cầu.
Vaccine phòng sởi, quai bị, rubella (MMR) được khuyến cáo tiêm 2 liều, khi trẻ tròn một tuổi và khi hơn 3 tuổi.
Trường hợp trẻ chưa tiêm đủ liều và dịch sởi bùng phát trong khu vực thì nên tiêm vaccine ngay khi có thể.
Ngoài vaccine MMR, vaccine 6 trong 1 cũng được khuyến nghị tiêm cho trẻ giai đoạn 8-16 tuần tuổi. Vaccine này giúp bảo vệ khỏi bệnh bạch hầu, viêm gan B, nhiễm khuẩn haemophilus influenzae loại b (Hib), bại liệt, uốn ván và ho gà.
Kế đến là tiêm vaccine tăng cường 4 trong 1 phòng bệnh bạch hầu, bại liệt, uốn ván và ho gà trước khi trẻ đến trường.
Tương tự vaccine MMR, các chuyên gia lo ngại tỷ lệ tiêm vaccine 6 trong 1 và 4 trong 1 giảm, khiến nguy cơ mắc bại liệt và ho gà tăng ở Anh.
Trong giai đoạn 8-16 tuần tuổi cũng cần cho trẻ tiêm vaccine phòng rotavirus, tác nhân chính gây nôn mửa và tiêu chảy và vaccine MenB - chống lại vi khuẩn viêm màng não nhóm B có thể dẫn đến viêm màng não và nhiễm trùng huyết.
Khi một tuổi, trẻ nên được tiêm vaccine Hib MenC để ngừa 2 chủng vi khuẩn này, vốn có thể gây tổn thương não vĩnh viễn và nhiễm trùng huyết.
Vì trẻ sơ sinh có nguy cơ cao bị viêm phổi, NHS khuyến cáo tiêm vaccine phế cầu để bảo vệ trước vi khuẩn streptococcus pneumoniae gây nhiễm trùng phổi nghiêm trọng ở trẻ nhỏ và người già.
Trẻ từ 2 đến 12 tuổi
Vaccine khuyến nghị: Cúm, Covid-19, thủy đậu.
Trẻ trong độ tuổi này nên được tiêm vaccine cúm thường xuyên khi bước vào mùa cúm. Đây là độ tuổi dễ gặp triệu chứng nghiêm trọng nếu mắc bệnh. Cơ quan y tế Anh cho biết 6.000 trẻ dưới 5 tuổi đã nhập viện do cúm trong mùa đông 2022-2023.
Ngoài ra, trẻ cũng được khuyên tiêm vaccine Covid-19 và thủy đậu nếu hệ miễn dịch yếu và các đợt dịch bùng phát.
Các tổ chức y tế khuyến cáo công dân các nước tiêm vaccine phòng Covid-19 khi dịch bệnh bùng phát trở lại. Ảnh: AAMC. |
Người từ 12 đến 18 tuổi
Vaccine khuyến nghị: Liều tăng cường uốn ván, bạch hầu và bại liệt, HPV.
Khi 14 tuổi, thanh thiếu niên nên tiêm liều tăng cường Td/IPV để chống uốn ván, bạch hầu và bại liệt. Ngoài ra, vaccine MenACWY cũng được khuyến nghị để chống 4 chủng vi khuẩn gây viêm màng não và nhiễm trùng huyết.
Một trong những loại vaccine quan trọng được giới thiệu gần đây là HPV, được khuyến nghị sử dụng để phòng 9 chủng HPV. Đây là nguyên nhân lớn nhất gây ung thư cổ tử cung ở nữ giới, liên quan đến 95% trường hợp mắc bệnh.
Gần đây, chủng HPV-16 cũng được phát hiện có liên quan đến 90% trường hợp ung thư đầu và cổ, chủ yếu ở nam giới. Do, việc tiêm vaccine HPV là quan trọng dù ở giới tính nào.
Bác sĩ Elizabeth Marsh, chuyên gia về bệnh ung thư do HPV tại Đại học Derby, Anh, nói rằng các trường hợp mắc ung thư vòm họng tại Anh do HPV chiếm hơn một nửa và đang tăng. Trên thực tế, số ca mắc ung thư vòm họng ở nam giới đang phổ biến hơn ung thư cổ tử cung ở nữ giới tại Anh và Mỹ.
Người từ 18 đến 80 tuổi
Vaccine khuyến nghị: Cúm, Covid-19, phế cầu, RSV, bệnh zona.
Phụ nữ mang thai thường là nhóm đặc biệt cần tiêm vaccine cúm và Covid-19. Hệ miễn dịch của phụ nữ thường yếu trong giai đoạn thai kỳ.
Càng lớn tuổi, các loại vaccine càng quan trọng khi hệ miễn dịch của con người suy yếu. Các cơ quan y tế khuyến nghị tiêm vaccine phế cầu khuẩn để chống bệnh viêm phổi và vaccine cúm mùa cho những người trên 65 tuổi.
Những người trên 65 tuổi có thể tiêm 2 liều vaccine bệnh zona thần kinh, cách nhau 6-12 tháng. Tiêm vaccine với người từ 50 tuổi nếu bị ức chế miễn dịch nặng.
Người trên 75 tuổi
Vaccine khuyến nghị: RSV.
Virus hợp bào hô hấp (RSV) là nguyên nhân quan trọng gây tử vong sớm ở người già, đặc biệt khi bệnh làm trầm trọng thêm bệnh viêm phổi mạn tính. Anh sẽ phát động chiến dịch tiêm vaccine RSV thường niên cho người từ 75 tuổi, trước tình trạng bệnh khiến 33.000 người trên 65 tuổi tử vong mỗi năm.
Những trường hợp đặc biệt
Theo NHS, một số người không đủ điều kiện tiêm vaccine do dị ứng hoặc hệ miễn dịch bị tổn hại. Các trường hợp này có thể bao gồm người đang hóa trị, được cấy ghép tạng, mắc bệnh thấp khớp và đường tiêu hóa khiến hệ miễn dịch suy giảm, ảnh hưởng đến hiệu quả vaccine.
Giáo sư Andrew Ustianowski, một nhà tư vấn về bệnh truyền nhiễm ở Manchester, Anh nói rằng cần nghiên cứu các giải pháp thay thế cho những trường hợp này, chẳng hạn tiêm kháng thể nhân tạo có khả năng kích thích miễn dịch tương tự vaccine.
Cuốn sách bên bờ sự sống
Ngành y là ngành luôn chứng kiến ranh giới sự sống - cái chết của người khác, nhưng Khi hơi thở hóa thinh không lại là một cuốn sách đặc biệt khi nó là khoảnh khắc đối diện cái chết của người viết trong cả vai trò bác sĩ lẫn bệnh nhân. Cuốn hồi ký được bác sĩ thần kinh Paul Kalanithi viết khi căn bệnh ung thư trở nặng, anh ngồi trên xe lăn và nhớ về những tháng ngày cống hiến cho ngành y.