Củ đậu còn gọi là sắn nước, có tên khoa học là Pachyrhizus erosus, thuộc họ Cánh bướm (danh pháp khoa học: Fabaceae). Theo Đông y, củ đậu vị ngọt, tính mát; rễ củ (củ đậu) được dùng làm thuốc chữa ngộ độc rượu, lở loét, ghẻ ngứa ngoài da... hoặc dùng để xào nấu, chăm sóc da, làm mờ vết thâm, tàn nhang, ăn sống như một loại trái cây…
Lợi ích sức khỏe của củ đậu
Theo y học hiện đại, củ đậu chứa nhiều chất dinh dưỡng như canxi, vitamin C, kali và magiê... Củ đậu cũng là nguồn chất xơ tốt và ít calo, rất tốt cho những người muốn cải thiện sức khỏe đường ruột và giảm cân.
Dưới đây là một số lợi ích của củ đậu:
Tốt cho sức khỏe đường ruột: Một trong những lợi ích tốt nhất của củ đậu là hỗ trợ sức khỏe đường ruột do chứa nhiều chất xơ, giúp ngăn ngừa táo bón, tăng cường tiêu hóa. Ngoài ra, loại củ này còn chứa các hợp chất prebiotic có thể góp phần tạo nên môi trường vi khuẩn có lợi trong ruột và hỗ trợ thêm cho sức khỏe tiêu hóa.
Hỗ trợ kiểm soát bệnh đái tháo đường: Theo nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Hóa sinh và Dinh dưỡng Lâm sàng, củ đậu rất giàu inulin, một chất xơ hòa tan có thể làm giảm lượng đường trong máu, tốt cho người bệnh đái tháo đường.
Tác dụng chống oxy hóa: Củ đậu chứa một số chất chống oxy hóa, có tác dụng ngăn ngừa tổn thương tế bào như vitamin C. Trong 130g củ đậu chứa 26,3mg vitamin C, đáp ứng gần một phần ba nhu cầu cho nam giới trưởng thành và 35% cho phụ nữ. Ngoài ra, củ đậu cũng chứa các chất chống oxy hóa khác như vitamin E, selen và beta-carotene.
Chất chống oxy hóa giúp bảo vệ cơ thể chống lại tổn thương tế bào bằng cách chống lại các gốc tự do, các phân tử có hại gây ra stress oxy hóa.
Củ đậu tốt cho tim mạch: Củ đậu có lợi cho tim vì nó có hàm lượng nitrat cao giúp lưu thông máu và giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Bên cạnh đó, củ đậu có chứa hàm lượng chất xơ cao (trong 130 g củ đậu chứa 6,4 g chất xơ), chiếm khoảng 1/5 lượng chất xơ khuyến nghị hàng ngày cho người lớn. Chất xơ có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim, đột quỵ do làm giảm cholesterol "xấu" và huyết áp.
![]() |
Củ đậu tốt cho tim mạch. Ảnh: The Spruce Eats / Margot Cavin. |
Tốt cho xương: Củ đậu chứa canxi và phốt pho nên có thể giúp duy trì mật độ khoáng chất của xương. Hơn nữa, inulin trong củ đậu có thể hỗ trợ sức khỏe xương bằng cách giữ lại khoáng chất trong xương, cải thiện sự hấp thụ canxi, giảm mất xương.
Giúp kiểm soát cân nặng: Củ đậu chứa nhiều chất xơ có thể giúp no lâu, giảm cảm giác thèm ăn. Không chỉ thế, loại củ này chứa ít calo nên trở thành lựa chọn tốt cho những người muốn giảm cân hoặc duy trì cân nặng khỏe mạnh.
Cung cấp nước cho cơ thể: Mất nước có thể khiến da và tóc bị khô, đồng thời dẫn đến nhiễm trùng đường tiết niệu và sỏi thận. Với 90% là nước nên ăn củ đậu sẽ cung cấp lượng nước cần thiết cho cơ thể. Tuy nhiên, lượng nước này không thay thế được nước uống thông thường, vẫn cần duy trì cung cấp 1,5-2 lít nước cho cơ thể mỗi ngày.
Cần lưu ý gì khi ăn củ đậu?
Mặc dù củ đậu có nhiều lợi ích nhưng không nên chỉ tập trung ăn củ đậu mà cần tiêu thụ đa dạng chất dinh dưỡng từ nhiều nguồn khác nhau để đảm bảo cân bằng.
Bên cạnh đó, hàm lượng chất xơ cao trong củ đậu có thể làm giảm táo bón, nhưng cũng có thể dẫn đến các vấn đề về tiêu hóa như đầy hơi, đau bụng và chướng bụng.
Ngoài ra, với các trường hợp nhạy cảm có thể bị dị ứng miệng sau khi tiêu thụ với biểu hiện như ngứa quanh miệng.
Củ đậu chứa vitamin C, tinh bột nên khi tiêu thụ củ đậu không nên ăn kèm với các thực phẩm khác chứa nhiều vitamin C như cam, chanh, bưởi... và thực phẩm giàu tinh bột như khoai lang, khoai tây... để tránh dư thừa những chất này gây hại cho cơ thể.
Không ăn lá và hạt của cây củ đậu vì chúng có chứa rotenone và tephrosin. Khi ăn phải hai chất này có thể gây ngộ độc, đau bụng, tụt huyết áp, co giật, rối loạn nhịp tim, suy hô hấp.
Củ đậu có thể được ăn sống hay xào, nấu, trộn salad, làm nước ép hoặc nướng... nhưng nên tiêu thụ ở mức độ vừa phải. Ngoài ra, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thêm loại củ này vào chế độ ăn uống nếu cơ thể đang có nguy cơ bị bất kỳ bệnh tiềm ẩn nào.
Kẻ thù giấu mặt đáng sợ của vòng hai
Nhiều người cho rằng ăn nhiều mỡ động vật và thịt đỏ là nguyên nhân gây béo bụng. Ngoài chất béo, carbohydrate cũng là một trong những thứ khiến vòng hai ngày càng quá khổ.