Những mẫu xe làm nên tên tuổi nhà thiết kế Marcello Gandini

Vào ngày 13/03/2024, những người đam mê ô tô khắp nơi trên thế giới đã tiếc thương cho sự ra đi của ông Marcello Gandini, một "tượng đài" thiết kế trong ngành công nghiệp ô tô.

Trong suốt sự nghiệp của mình, ông đã làm việc cho nhiều thương hiệu ô tô lớn trên toàn cầu như Alfa Romeo, Audi, Bugatti, BMW, Ferrari, Lamborghini, Maserati, Renault, Volvo... và đứng sau nhiều thiết kế biểu tượng đi vào lịch sử.

Lamborghini Miura: Marcello Gandini gia nhập công ty thiết kế Gruppo Bertone vào năm 1965. Đây là đơn vị đứng đằng sau nhiều thiết kế của hàng loạt các thương hiệu xe trên thế giới. Và mẫu xe đầu tiên do ông phát triển tại thời điểm này là Lamborghini Miura, "chiếc siêu xe đẹp nhất thế giới" như giới truyền thông từng ca tụng.

Lamborghini Countach: Vào năm 1974, giới đam mê tốc độ thế giới choáng ngợp trước sự xuất hiện trước siêu xe kế thừa của Miura, chiếc Countach LP 400. Chiếc xe mang phong cách đậm chất tương lai từ bản concept Alfa Romeo Carabo. Countach là mẫu Lamborghini sở hữu cơ cấu cửa cắt kéo biểu tượng, vốn có mặt trên tất cả các mẫu xe đầu bảng của thương hiệu như Diablo, Murcielago, Aventador và Revuelto.

Alfa Romeo Carabo: Trước đó, nguồn cảm hứng của Lamborghini Countach là mẫu concept Alfa Romeo Carabo đã được ra mắt tại triển lãm Paris Motor Show 1968. Tên gọi của chiếc xe được lấy cảm hứng từ loại bọ rùa Carabidae, vốn mang sắc xanh và cam tương tự với Carabo.

Ferrari 308 GT4: Sau khi hoàn thành mẫu xe thể thao 2+2 Lamborghini Urraco, Ferrari đã mời ông về thiết kế cho các dòng xe không mang động cơ V12 của hãng, vốn được phân phối với thương hiệu con Dino. Đây là sản phẩm duy nhất từ sự hợp tác giữa Ferrari và công ty thiết kế Bertone được đưa vào sản xuất, bên cạnh chiếc 208 GT4 có dung tích động cơ nhỏ hơn.

BMW 2200 ti Garmisch: Tại triển lãm Geneva Motor Show 1970, BMW giới thiệu mẫu concept 2200 ti Garmisch, vốn là tiền thân của mẫu 5 Series thế hệ đầu tiên. Giống như các mẫu xe concept khác, 2200 ti Garmisc đã biến mất một cách "bí ẩn" sau triển lãm. Vào năm 2019, chiếc xe này được làm lại và trưng bày trong sự kiện Villa d'Este như một lời tri ân của Giám đốc Thiết kế BMW Adrian van Hooydonk dành cho Marcello Gandini.

Alfa Romeo Montreal: Phiên bản concept của mẫu xe thể thao coupe 2+2 này được giới thiệu tại triển lãm Expo 67 được tổ chức tại thành phố Montreal, Canada. Ban đầu, mẫu xe này không có tên gọi cụ thể mà chỉ được giới truyền thông gọi là Montreal. Phiên bản thương mại ra mắt vào năm 1970 vẫn giữ nguyên tên gọi này.

Audi 50 và Volkswagen Polo Mk1: Thuộc phân khúc "supermini", Volkswagen Polo Mk1 được chế tạo trên nền tảng của chiếc Audi 50. Mặc dù Audi 50 đã dừng sản xuất từ năm 1978 với hơn 180.000 chiếc được sản xuất, Volkswagen Polo tiếp tục được hãng xe Đức chế tạo với 6 thế hệ cùng doanh số hơn 12 triệu xe toàn cầu. Marcello Gandini và Bertone cũng là người đứng sau thiết kế của mẫu supermini khác là Renault 5 Turbo và Renault 5 Supercinq.

Lancia Stratos HF: Đây là dự án đầu tiên giữa Bertone và hãng xe Italy Lancia, nhằm thay thế cho mẫu xe Fulvia vốn thường được sử dụng trong các giải đua Rally. Sau đó, Stratos HF đã trở thành một biểu tượng với 3 chức vô địch Rally thế giới liên tiếp từ năm 1974 đến 1976, 5 lần vô địch Tour de France Automobile và 3 lần chiến thắng tại Giro d'Italia automobilistico.

Maserati Khamsin: Đây là mẫu xe đầu tiên từ sự hợp tác giữa Bertone và Maserati. Khamsin là mẫu grand tourer 2+2 thay thế cho chiếc Maserati Ghibli thế hệ đầu tiên. Tên gọi của chiếc xe đến từ cơn gió nóng và dữ dội thổi vào sa mạc Ai Cập suốt 50 ngày/năm.

Maserati Ghibli: Khác với thiết kế fastback coupe 2 cửa của thế hệ đầu tiên, chiếc Ghibli thế hệ thứ 2 được Marcello Gandini tinh chỉnh lại nhỏ gọn hơn với phong cách coupe 2 cửa. Tên gọi của chiếc xe lấy cảm hứng từ luồng gió tây nam khô nóng của sa mạc Libya.

Bugatti DMD80: Vào năm 1989, Bugatti đã gửi phát thảo khung gầm của mẫu EB 110 tương lai cho 4 nhà thiết kế là Paolo Martin, Giorgetto Giugiaro (Italdesign), Bertone và Marcello Gandini. Tuy nhiên, chủ nhân của thương hiệu Bugatti lúc bấy giờ là ông Romano Artioli tỏ ra không thích thiết kế này vì cho rằng nó "như một chiếc Lamborghini khác". Sau đó, chiếc xe này được sử dụng như nền tảng để Giampaolo Benedini đưa ra thiết kế cuối cùng cho Bugatti EB 110.

Heli-Sport CH7: Sau khi rời Bertone vào năm 1979, Marcello Gandini đã theo đuổi ngành kiến trúc dân dụng, thiết kế nội thất, thiết kế công nghiệp... với nhiều sản phẩm ấn tượng khác như mẫu xe compact Renault 5 thế hệ thứ 2, mẫu đầu kéo Renault Magnum hay mẫu trực thăng Heli-Sport CH-7...

Sau hàng thập kỷ cống hiến, Marcello Gandini đã tạo nên những ngôn ngữ thiết kế mẫu mực không chỉ riêng trong ngành công nghiệp ô tô toàn cầu và còn tạo ra dấu ấn trong nhiều lĩnh vực thiết kế khác. Sự ra đi của ông đánh dấu một kỷ nguyên huy hoàng trong ngành công nghiệp thiết kế, nhất là trong thời đại trí tuệ nhân tạo (AI) đang dần chiếm ưu thế trong những công việc sáng tạo.