Những năm đầu thế kỷ 21, thị trường xe máy tại Việt Nam đánh dấu bước chuyển mình quan trọng, trong đó phải kể đến cuộc chiến không khoan nhượng giữa xe chính hãng của Nhật Bản và xe nhái xuất xứ Trung Quốc.
Thời đó, Honda, Suzuki là những ước mơ xa vời với hầu hết mọi người. Rất ít người có đủ khả năng sắm cho mình một chú "ngựa sắt". Những chiếc xe Nhật thời đó được bán giá từ 20 đến 30 triệu đồng, khi mà thu nhập bình quân đầu người chỉ vào khoảng 405 USD năm 2001.
Nhưng rồi mọi chuyện bắt đầu thay đổi khi thị trường xe máy chuyển sang giai đoạn mới, với làn sóng xe Trung Quốc ồ ạt tràn vào. Một chiếc xe "Tàu" đời đầu có giá trên 10 triệu đồng, sau đó, giá hạ xuống từ 5 đến 7 triệu. Với kiểu dáng giống hệt những chiếc xe Nhật, đội quân xe nhái xuất xứ từ Trung Quốc nhanh chóng chiếm được cảm tình của đa số dân nghèo thời bấy giờ. Xe máy Tàu xuất hiện trên mọi nẻo đường, nhất là vùng nông thôn, miền núi.
Xe nhái của Trung Quốc giá rẻ là cơ hội giúp người dân tiếp xúc với nền văn hóa cơ khí, thoát khỏi những chiếc xe đạp và bắt đầu mơ đến những chiếc Honda đắt tiền. Sở dĩ nói xe Tàu có tác động cực lớn đối với người Việt là bởi từ khi các hãng xe nhái này ồ ạt tràn vào thị trường Việt Nam, những ông lớn thời đó như Honda, Suzuki đã phải thay đổi cách tiếp cận thị trường, giá cả những chiếc xe dần cân bằng hơn với thu nhập của người dân. Năm 2000, nhờ tác động của xe Tàu, thị trường xe máy tăng trưởng 300%, và thị phần của các hãng xe Nhật từ 90% xuống còn 30%.
Dream Tàu
 |
| Dream Trung Quốc có kiểu dáng giống hệt xe chính hãng. |
Những chiếc Dream Tàu mang nhãn hiệu Loncin đời đầu vẫn còn chạy được tính đến thời điểm này, sau hơn 10 năm sử dụng. Dream Tàu về ngoại hình không khác gì xe Nhật, nhưng giá rẻ bằng 1/3.
Dream của Loncin, Lifan lúc đầu được bán giá trên 10 triệu đồng, khi Honda Dream chính hãng đang được bán giá khoảng 26 triệu. Sau đó, những chiếc Dream Tàu tiếp tục được hạ giá, thậm chí có thời điểm còn 5 triệu đồng cho một chiếc xe mới. Tất nhiên, giá hạ đồng nghĩa với chất lượng đi xuống, những thế hệ sau không còn tốt như xưa, nhưng cũng đủ gây một cú sốc cực lớn đối với Honda. Hãng xe Nhật buộc phải hạ giá những chiếc Dream của mình xuống mức 15, 16 triệu đồng để thu hút khách hàng. Và tất nhiên, trong cuộc chiến này, người tiêu dùng được lợi nhất.
Thị trường xe máy nhái sôi động cũng khiến nhiều chủ tiệm kinh doanh xe phát tài. Anh Hải, chủ tiệm kinh doanh xe máy tại một huyện miền núi tỉnh Thanh Hóa nhớ lại: “Đó là thời kỳ ăn nên làm ra đối với dân buôn xe, cứ mở mắt ra là bỏ túi vài triệu đồng. Những chiếc xe có giá từ 5 đến 7 triệu khiến người dân ùn ùn mang tiền đi mua. Thậm chí có người không đủ khả năng cũng cầm cố sổ đỏ hoặc vay mượn người quen để mua xe cho bằng bạn bằng bè”. Mỗi chiếc xe anh lời khoảng 500 nghìn đồng, bình quân mỗi ngày bán được 10 xe, anh Hải bỏ túi 5 triệu đồng. Anh cho biết chỉ sau 2 năm, anh đã xây được một căn nhà 2 tầng mặt phố và mua một chiếc xế hộp hơn 300 triệu đồng.
Wave Tàu
 |
| Xe Wave Trung Quốc liên tục được cập nhật kiểu dáng để cạnh tranh với xe của Honda. |
Cùng thời điểm với những chiếc Dream Tàu là sự xuất hiện của Wave Tàu. Hàng chục hãng sản xuất của Trung Quốc liên tục cho ra đời những chiếc xe từ giống y đúc cho tới hao hao bản gốc của Honda với những cái tên cũng na ná. Bất chấp nỗ lực thay đổi kiểu dáng liên tục của Honda để chống hàng nhái, chỉ sau khoảng một tháng xe mới xuất hiện, những chiếc Wave nhái đã có mặt trên thị trường.
Giá rẻ bèo của những chiếc Wave Tàu tạo áp lực cực lớn đối với các hãng xe Nhật Bản. Từ những chiếc Wave Thái có giá gần 30 triệu đồng, Honda đã cho ra đời Wave Alpha lốc đen đời đầu và hạ giá xuống 11 triệu đồng. Có lẽ đây là mức giá thấp khó tin đối với một chiếc xe Nhật vào thời bấy giờ. Nhân cơ hội này, nhiều gia đình nông thôn lần đầu tiên trong đời được sở hữu xe máy Nhật. Dù cho các hãng Trung Quốc tiếp tục hạ giá và thay đổi kiểu dáng nhưng chất lượng và giá trị thương hiệu quá thấp khiến những chiếc Wave Tàu mất dần chỗ đứng, nhưng những tác động của nó đến thị trường xe máy Việt Nam là không nhỏ.
Attila đời đầu
 |
| Attila đời đầu từng bị coi là chiếc Spacy giá rẻ. |
Vào khoảng những năm đầu thế kỷ 21, mẫu xe tay ga giá rẻ của SYM với tên gọi Attila đã được du nhập vào Việt Nam và khá được lòng phụ nữ ở các đô thị lúc bấy giờ. Tại thời điểm đó, SYM Attila được xem như một chiếc Honda Spacy giá rẻ dành cho người có thu nhập trung bình. Kiểu dáng Attila mang nhiều nét tương đồng với Spacy, thiết kế bánh nhỏ khá nữ tính, mặt nạ, đèn trước và sàn để chân kiểu phẳng.
Trong khi Spacy được bán giá khoảng 70 triệu đồng, Attila có giá chỉ khoảng 30 triệu đồng. Chính sự chênh lệch giá cả này, kiểu dáng lại không khác biệt nhiều, nên Attila được đón nhận nồng nhiệt. Đây cũng là mẫu xe khơi mào cho thị trường xe tay ga giá trung bình bùng phát.
Những năm sau đó, sự ra đời của hàng loạt thương hiệu khác như Nouvo, Click nhằm vào phân khúc này, khiến xe tay ga không còn là mặt hàng xa xỉ chỉ dành cho người giàu mà đã trở nên phổ biến hơn. Và cho đến thời điểm này, xe tay ga đã chiếm 40% thị phần trong nước.
Attila Elizabeth
 |
| Attila Elizabeth có ngoại hình khá giống Vespa LX của Piaggio. |
Năm 2007, hãng xe Đài Loan lại tiếp tục giới thiệu một mẫu xe tay ga cho nữ khác với tên gọi Attila Elizabeth. Thời đó, ngoài những chiếc Vespa đắt tiền, không có dòng xe nào có thiết kế tương tự. Mức giá quá cao nên Vespa không phải là lựa chọn của đa số phụ nữ. Attila Elizabeth ngay lập tức chiếm được cảm tình của rất nhiều chị em thời bấy giờ, bất chấp việc kiểu dáng bị cho là hao hao giống Vespa.
Attila Elizabeth một mình một ngựa trong phân khúc này suốt một thời gian dài, trước khi xuất hiện Nozza hay Mio Classico của Yamaha. Elizabeth là chiếc xe giúp thỏa mãn những người thích kiểu dáng cổ điển của Vespa nhưng không đủ khả năng tài chính.
