|
|
Canh khổ qua, thịt kho tàu, bánh tét là những món ăn quen thuộc của người Việt ngày Tết. Ảnh: Shutterstock. |
Theo BSCKII Huỳnh Tấn Vũ, Giảng viên khoa Y học cổ truyền, Đại học Y Dược TP.HCM, nhiều món ăn quen thuộc ngày Tết không chỉ mang lại may mắn. Xét về mặt y học, những món ăn này còn giúp nâng cao sức khỏe nếu được nạp với một lượng vừa phải.
Bánh chưng, bánh tét
Ngày Tết, người Việt không thể thiếu bánh chưng, bánh tét. Không chỉ là biểu tượng của ngày lễ cổ truyền, đây còn là món ăn cung cấp nhiều năng lượng cho cơ thể. Với các nguyên liệu bổ dưỡng như gạo nếp, đậu xanh và thịt heo, bánh chưng cung cấp cho chúng ta rất nhiều vitamin và khoáng chất.
Gạo nếp có vị ngọt tính ấm, mềm dẻo, mùi thơm, có tác dụng ích thận khí, bổ gan, làm cho gan mật lưu thông, tỳ vị mạnh lên để nuôi dưỡng toàn thân và làm mạnh gân cốt. Đậu xanh có vị ngọt, tính mát, có tác dụng bổ tỳ vị, tâm, can, giải được các độc chất trong thức ăn, còn có vị thanh giúp cân bằng với độ béo của thịt và nếp.
Thịt heo có vị ngọt tính ấm, có tác dụng bổ thận tráng dương, phần thịt mỡ có tác dụng hấp thu và đào thải rượu. Hạt tiêu có tác dụng làm ấm tỳ vị, kích thích tiêu hóa, giáng khí, trừ đờm, trị chứng đau bụng do hàn tích, ăn vào không tiêu hóa.
 |
| Bánh chưng cung cấp nhiều năng lượng với gạo nếp, đậu xanh và thịt lợn. Ảnh: Việt Linh. |
Tuy nhiên, bánh chưng, bánh tét không phải là món ăn phù hợp với hầu hết đối tượng. Những người bị viêm loét dạ dày, hội chứng ruột kích thích hay trào ngược dạ dày thực quản, người có nguy cơ hoặc đang thừa cân béo phì, bệnh thận, tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường, người bị mụn nhọt nên hạn chế ăn món đồ ăn này.
Canh khổ qua
Với ý nghĩa tiễn mọi khó khăn, vất vả để năm mới có nhiều may mắn, thuận lợi, canh khổ qua là món ăn quen thuộc trong nhiều mâm cơm bữa Tết của người Việt.
Canh khổ qua giúp thanh nhiệt, giải độc hiệu quả trong những ngày nắng nóng, ăn uống nhiều dầu mỡ như ngày Tết. Khổ qua không chỉ giúp làm thanh mát cơ thể và bổ sung chất xơ mà còn giúp làm đẹp da, giảm mỡ máu, hạ huyết áp, hạ đường huyết.
Tuy nhiên, người có vấn đề tiêu hóa, hạ đường huyết không nên ăn canh khổ qua. Phụ nữ có thai không nên ăn nhiều khổ qua vì có thể gây co thắt tử cung, xuất huyết dẫn tới sảy thai hoặc sinh non.
Thịt kho tàu
Nếu mâm cỗ ngày Tết ở miền Bắc có thịt đông thì ở miền Nam lại đặc trưng là thịt kho trứng hay thịt kho tàu với ý nghĩa thể hiện tình cảm gia đình hòa thuận, yên vui.
Thịt heo thường là thịt ba chỉ (ba rọi) hoặc các phần thịt có cả nạc lẫn mỡ, được thái thành miếng vuông to, trong khi trứng vịt to tròn mang ý nghĩa "vuông tròn đều đặn, mọi sự bình an".
Thịt kho tàu giàu dinh dưỡng, lại đậm đà dễ ăn, người già hay trẻ nhỏ, khách xa hay gần đều ăn được. Tuy nhiên, việc nấu quá nhiều thịt kho tàu, sau đó đun đi đun lại nhiều lần khiến cho chất béo trong thịt dưới tác động của nhiệt độ cao bị chuyển hóa, gây ảnh hưởng đến sức khỏe.
Thịt kho tàu là món ăn giàu năng lượng, do đó, người thừa cân, béo phì, có bệnh tim mạch, huyết áp, rối loạn mỡ máu thì tiết chế, không nên ăn quá nhiều.
 |
| Gà luộc hầu như có mặt trong mọi mâm cỗ ngày Tết ở miền Bắc. Ảnh: Chí Hùng. |
Gà luộc
Gà luộc cũng là món ăn quen thuộc trong mâm cỗ ngày Tết của gia đình Việt với mong muốn mang đến một khởi đầu thuận lợi, vạn phúc đong đầy. Theo Đông y, thịt gà có tính ôn ngọt, không độc, bổ dưỡng, lành mạnh phổi, còn chữa băng huyết, xích bạch đới, lỵ, ung nhọt, là loại thực phẩm bổ âm cho tỳ vị, bổ khí, huyết và thận.
Không đơn thuần là món ngon ngày Tết dễ làm, món gà luộc còn là nguồn bổ sung các dưỡng chất và vitamin cần thiết cho cơ thể. Đây là loại thực phẩm chất lượng cao, cơ thể con người dễ hấp thu và tiêu hoá, là món ăn bồi dưỡng sức khỏe tuyệt vời.
Tuy nhiên, mọi người cần lưu ý thịt gà không dùng chung với kinh giới, gây đầy bụng, khó tiêu. Người có huyết áp cao hạn chế ăn da gà và lòng trắng trứng. Người bị thủy đậu, sỏi thận nên kiêng thịt gà.
Dưa hành
Theo Đông y, dưa là món ăn có vị cay, nóng, có tác dụng thông dương khí đào thải uế khí, giải độc, làm lưu thông khí huyết, kinh lạc; đồng thời làm ấm tỳ vị và tiêu hóa chất mỡ, giảm đau các khớp khi bị nhiễm lạnh.
Do có vị chua ngọt dễ ăn, thường được ăn kèm để tăng khẩu vị món ăn, giảm bớt ngán, kích thích tiêu hóa, nhất là những người bị rối loạn tiêu hóa, táo bón, đầy bụng...
Tuy nhiên, dưa hành muối lại tiềm ẩn nguy cơ gây hại sức khỏe, đặc biệt người mắc bệnh dạ dày, bệnh thận, tăng huyết áp hoặc phụ nữ mang thai không nên ăn nhiều.
Bắp luộc
Trái bắp dần dần trở nên quen thuộc trong mâm ngũ quả của người Việt với mong muốn "chắc ăn như bắp".
Bắp giàu vitamin B, C, khoáng chất, chất xơ, carbohydrat... đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như kích thích tiêu hóa, chống thiếu máu, cung cấp năng lượng, bảo vệ tim mạch. Hai loại chất chống oxy hóa là zeaxanthin và lutein có nhiều trong bắp tốt cho sức khỏe mắt và làn da.
Bắp ăn ngon, no lâu nhưng nếu ăn quá nhiều sẽ không tốt cho sức khỏe, ăn lượng lớn gây đầy bụng, khó tiêu. Lượng đường quá nhiều từ bắp cũng dễ gây ra tình trạng sâu răng, tăng đường huyết.
Khẩu phần bắp của một người trưởng thành là 100 g hạt bắp/ngày, tương đương 1/2 chén hay một trái bắp có kích cỡ trung bình, không nên ăn quá nhiều.
Người mắc bệnh tiểu đường khi ăn quá nhiều bắp sẽ làm nặng thêm tình trạng bệnh. Ngoài ra, tiêu thụ nhiều bắp còn làm dễ bị bệnh nứt da, dị ứng.
Muốn ăn uống lành mạnh nhưng hay stress công việc? Muốn tập thể dục đều đặn nhưng hay làm việc trễ? Mục Sức khỏe của Zing giới thiệu một số sách để đồng hành cùng bạn từ phòng gym đến đường chạy, từ văn phòng đến bếp ăn. Tuyển tập này sẽ cung cấp thêm nhiều lựa chọn, và bớt đi một số nỗi lo trên hành trình cân bằng cuộc sống hiện đại.
