Trong 5 năm trở lại đây, số lượng thành viên dưới 17 tuổi của Mensa (cộng đồng những người có IQ thuộc nhóm 2% dân số thế giới) đã tăng từ 1.334 lên 1.991. Sự gia tăng đáng kể này một phần do Mensa đang nỗ lực tiếp cận nhiều trường học trên khắp thế giới hơn.
Tuy nhiên, có một thực tế không dễ giải thích: Những thần đồng, thiên tài thường không phù hợp với hệ thống giáo dục đại trà. Nhiều người gặp khó khăn về mặt xã hội, cảm xúc, học tập.
Bài viết ‘I’m a human calculator’: what’s it like to be a child genius - or to raise one? của tác giả Deborah Linton, đăng trên Guardian, giúp người đọc hiểu hơn về cuộc sống thăng trầm của những đứa trẻ sinh ra với trí tuệ siêu đẳng.
 |
| Thần đồng Jeeva Jandu, 4 tuổi, có chỉ số IQ ngang tầm với Einstein và Stephen Hawking. |
Jeeva Jandu (4 tuổi): Ít bạn vì biết nói quá sớm
Jeeva Jandu từng là thành viên nhỏ tuổi nhất của Mensa tại Anh khi cô bé tham gia tổ chức này vào năm 3 tuổi (đầu năm nay, kỷ lục này của Jeeva đã bị Muhammad Haryz Nadzim xô đổ).
Cha mẹ Jeeva sớm phát hiện con gái không phải là một đứa trẻ bình thường. 7 tháng tuổi cô bé bắt đầu bập bẹ nói, 11 tháng tuổi biết kể chuyện và 15 tháng tuổi, đã biết đọc.
Giờ đây, với chỉ số IQ trên 160 (cùng tầm với Einstein và Stephen Hawking), Jeeva có thể đọc sách suốt 4 tiếng mỗi ngày, trong khi bạn bè cùng lứa đang học cách đánh vần.
Mẹ của Jeeva, Malveen, là nha sĩ, còn cha cô bé, Hardeep, là chuyên gia tính toán. Cả hai cùng 32 tuổi và đều có thành tích học tập ấn tượng. Ngoài ra, Jeeva còn có một anh trai cũng đã sớm gia nhập Mensa.
Thần đồng 4 tuổi hiện có thể đọc hiểu và làm các phép tính với độ khó gấp 2 lần so với bạn bè cùng tuổi. Ở trường mẫu giáo, em khá hòa đồng và thích nói chuyện dù hầu hết bạn bè đều nói chưa sõi. “Cháu ước mọi người có thể nói chuyện, như vậy cháu sẽ có nhiều bạn hơn”.
Với bố mẹ Jeeva, họ mong con có thể phát triển một cách bình thường, không bị cô lập vì trí tuệ của mình. "Chúng tôi không muốn con bé được xếp vào một nhóm duy nhất - thông minh. Mục tiêu nuôi dạy của chúng tôi là Jeeva được cảm thấy đủ đầy, hạnh phúc. Không phải lúc nào cũng đòi hỏi sự hoàn hảo", bà Malveen nói.
 |
| Jeeva Jandu không có nhiều bạn ở trường mẫu giáo vì biết nói quá sớm. |
Nathan Kai (10 tuổi) - thần đồng "lập dị"
Nathan Kai có IQ thuộc nhóm 0,01% dân số thế giới. 3 tuổi, cậu bé có thể tự học chơi Clair de Lune (Ánh trăng) trên nhạc cụ đồ chơi. 6 tuổi, Nathan vào trung học.
Nathan cho biết: "Khi cháu 6 tuổi, mẹ cho cháu chọn quà Giáng sinh. Cháu muốn một cuốn sách nói về việc phát triển hết mức khả năng mình có, nhưng 2 mẹ con tìm hết các nhà sách, thư viện lẫn trên mạng mà chẳng thấy sách nào như thế. Cháu biết rằng, đây chính là cơ hội để mình viết ra cuốn sách như vậy".
2 ngày trước sinh nhật lần thứ 8, cậu bé hoàn thành cuốn sách đầu tay Be Your Best Self: Life Skills For Unstoppable Kids.
Trong mắt nhiều người, Nathan là đứa trẻ may mắn, gan dạ và lịch thiệp hơn cả người lớn. Cậu bé có năng khiếu về âm nhạc, ngôn ngữ và cả thể thao. Nathan đang học piano, nằm trong đội tuyển bơi lội của trường, tham gia lớp tập thiền, yoga và là nhà vô địch một giải đấu nhu thuật.
2 năm trước, bố Nathan bỏ nhà đi, để lại cậu bé cùng mẹ và 2 em trai. Nathan chia sẻ: "Cháu nghĩ rằng việc có IQ cao khiến tình cảnh càng trở nên khó chịu hơn. Cháu cảm thấy mình nên hiểu được hoàn cảnh hiện tại, nhưng lại không thể. Mỗi người trong chúng ta đều có một câu chuyện khó chia sẻ".
 |
| Nathan Kai có IQ thuộc nhóm 0,01% dân số thế giới. |
Cả 3 anh em Nathan đều được giáo dục tại nhà. Mẹ của Nathan, Anna, 40 tuổi, là luật sư, đồng thời là nhà trị liệu tâm lý, kể rằng trước đây bà từng gặp nhiều rắc rối ở trường khi được xem là “bộ não của gia đình”. Chính vì vậy, bà mẹ 40 tuổi giờ đây quyết định tự giáo dục các con tại nhà.
Năm 6 tuổi, Nathan từng được đưa đến trường một năm vì sức khỏe của bà Anna không tốt. Tuy nhiên, cậu bé không thể hòa nhập. "Cháu đã thử đến trường nhưng không ai có thể hiểu được những câu nói đùa của cháu. Mỗi người đều khác biệt và cháu không muốn tốn sức cho những việc nhỏ nhặt", thần đồng nói.
Hiện giờ, Nathan nói cậu có những người bạn tốt hơn, cũng như tập trung theo đuổi đam mê của mình thay vì chạy theo đám đông. "Với những người bạn hiện giờ, cháu có thể thảo luận vật lý và đại dương học. Với họ, cháu không cảm thấy mình lập dị nữa".
Abbey McArthur (10 tuổi) - thiên tài mắc chứng khó đọc
Abbey thích kiến trúc, thám hiểm không gian, phát minh, thí nghiệm khoa học tại nhà. Cô bé mắc chứng khó đọc và từng khiến người thân lo lắng khi có các dấu hiệu trầm cảm.
Tuy nhiên, chỉ 5 phút sau khi gặp Abbey, nhà tâm lý học do bố mẹ em mời về, kết luận cô bé không bị trầm cảm mà thực sự là một thiên tài với chỉ số IQ 144.
Abbey rất thích chơi với 2 em gái nhưng lại không hòa đồng với các bạn ở trường. “Cháu thấy mình hơi khác biệt, nhưng theo hướng tích cực. Vào giờ giải lao, cháu thích nói về khoa học và mọi thứ, nhưng những đứa trẻ khác chỉ thích chơi. Đôi khi họ đồng ý nói chuyện về toán học với cháu nhưng rồi cũng bỏ chạy. Điều đó làm cháu cảm thấy rất buồn”, Abbey nói.
Abbey đã tìm thấy những người bạn cùng chí hướng thông qua Mensa. “Cháu trò chuyện dễ dàng hơn với những đứa trẻ thông minh và có thể nói bất kỳ thứ gì mình thích. Cháu thường hoàn thành bài tập ở trường nhanh chóng để có thể làm thêm những công việc yêu thích khác”, thần đồng 10 tuổi nói.
Abbey muốn học tại Học viện Công nghệ Massachusetts (MIT) ở Mỹ. Nhưng tham vọng của cô bé không dừng lại ở đó. “Cháu muốn đi vào vũ trụ hoặc chế tạo một chiếc ô tô bay lượn trên mặt nước và núi non”, cô bé nói.
 |
| Abbey McArthur mắc chứng khó đọc nhưng có chỉ số IQ 144. |
Zayan Rumi Arshad (6 tuổi) chỉ thích toán, ghét kết bạn
2 tuổi, Zayan có thể đếm đến 100. Hiện tại cậu bé đang học lớp 2, nhưng được giao bài tập của học sinh lớp 5. “Toán là môn học cháu thích nhất vì nó thực sự dễ dàng”, Zayan nói.
Ước mơ trở thành kỹ sư, song cậu bé cũng rất có năng khiếu âm nhạc. Zayan đang học đàn ukulele và thích sử dụng các ứng dụng âm nhạc, máy ghi âm.
Bố mẹ Zayan, 29 tuổi, điều hành một doanh nghiệp giày dép, tự mô tả mình là những người có “trí thông minh bình thường”, đã rất ngạc nhiên khi con trai sớm bộc lộ tố chất thiên tài.
3 tuổi, Zayan có thể đếm số bằng 4 ngôn ngữ: tiếng Ả Rập, tiếng Urdu, tiếng Anh và tiếng Tây Ban Nha. 5 tuổi, cậu bé được xác nhận có chỉ số IQ là 150, sự hiểu biết toán học của một đứa trẻ 9 tuổi và khả năng đọc viết của trẻ 10 tuổi.
Với trí tuệ đặc biệt, Zayan được bố mẹ cho theo học trường tư. Tuy nhiên, cậu bé vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc hòa đồng. Zayan không bao giờ chủ động đi chơi, ghét việc kết bạn. Vài người bạn thân thiết của thần đồng 6 tuổi đều là con gái vì họ “an toàn, ít sôi nổi hơn” các bạn nam.
“Điều tồi tệ nhất về trường học là sự thấu hiểu và đi lên cầu thang rất mệt mỏi. Nhưng điều tốt nhất là có một bữa ăn trưa dài và được làm toán”, cậu bé nói.
 |
| Thần đồng Zayan Rumi Arshad gặp nhiều khó khăn trong việc kết bạn ở trường. |
Luca Manfredi (12 tuổi) - "cỗ máy tính toán" luôn cảm thấy cô đơn
Luca được phát hiện có IQ 158, khi trường học của cậu kiểm tra trí tuệ 8 học sinh sáng giá nhất. Sau đó, thần đồng 12 tuổi được mời gia nhập Mensa. Luca tự mô tả mình là một "cỗ máy tính toán" và đang theo đuổi chương trình toán học GCSE (chứng chỉ THPT được phát triển bởi Cambridge).
"Cháu thích tìm hiểu nhiều thứ và muốn sử dụng tài năng toán học của mình ở NASA. Mọi người sẽ nghĩ về phi hành gia, nhưng thật ra cháu muốn thấu hiểu cách thức hoạt động của tên lửa và công việc lập trình, thiết kế. Cháu thích được thử thách trí não. Năm 2 tuổi, cháu đã làm được phép nhân chia phức tạp. Cháu được dạy môn đại số từ sớm và biết rằng mình thông minh", Luca nói.
Luca hiện sống cùng với mẹ Patrizia (42 tuổi), một nhân viên xuất nhập cảnh, bố Mark (45 tuổi), nhân viên vận tải và em trai Simone (7 tuổi). Lúc nhỏ, bà Patrizia cũng rất thông minh nhưng không có cơ hội học cao.
Mẹ Luca chia sẻ: "Tôi luôn cố gắng hỗ trợ con trong các việc thực tế lẫn về mặt xúc cảm. Tôi bảo đảm luôn có thêm sách mới để thỏa mãn sự ham hiểu biết của con. Ước mơ lớn nhất của tôi là nhìn thấy con trai hoàn thành các giấc mơ của mình. Việc tham gia vào Mensa đã mở ra nhiều cánh cửa mới".
Dù nhận được tình yêu thương đầy đủ từ gia đình, Luca cho biết sự trưởng thành trước tuổi khiến cậu luôn cảm thấy cô đơn. "Không ai thích một kẻ biết tuốt. Bố mẹ cháu nói rằng trí thông minh sẽ có những mặt tiêu cực, nhưng cũng có điều tích cực nếu cháu được làm công việc mình cảm thấy hạnh phúc”.
 |
| Luca Manfredi luôn cảm thấy cô đơn vì trưởng thành trước tuổi. |
