Một ngày nóng oi ả, Carlos Fernado Argueta tham gia buổi phỏng vấn xin việc ở một xưởng may thuộc phía tây El Salvador. Anh ta mặc chiếc áo dài tay kín mít, dường như muốn che đi những hình xăm phủ kín cánh tay.
Nếu như trước kia hình xăm một phần thể hiện quyền lực của Carlos trong băng đảng đường phố MS-13 khét tiếng, thì giờ nó đã khiến anh từng bị mất việc.
 |
|
Hình xăm là biểu tượng thể hiện quyền lực của băng đảng đường phố ở El Salvador. |
Nỗ lực xóa sạch quá khứ tội lỗi
"Tin tôi đi, giờ tôi xấu hổ lắm", Carlos bộc bạch. Người đàn ông 39 tuổi này gia nhập vào thế giới ngầm 27 năm trước.
"Tôi hiểu rằng chúng tôi đã khiến nhiều người phải đau khổ. Nhưng nếu Chúa dang rộng cánh tay chào đón, thì vì sao xã hội lại không cho chúng tôi cơ hội nghề nghiệp”, anh trăn trở.
El Salvador có 6,3 triệu dân, trong đó có 30.000-60.000 người tham gia xã hội đen.
Vào năm 2015, El Salvador ghi nhận mỗi giờ xảy ra một vụ giết người, sau khi một thỏa thuận chung sống hòa bình giữa băng đảng MS-13 và Barrio 18 sụp đổ và cuộc chiến đẫm máu tiếp tục.
Trong suốt cuộc phỏng vấn, Carlos nỗ lực che giấu quá khứ của mình, chỉ vì muốn tìm một công việc chính đáng.
Carlos đã làm việc suốt 9 năm cho League Central America, một nhà máy sản xuất quần áo cho nhiều trường đại học ở Mỹ trong đó có Harvard và Princeton. Ngày càng nhiều doanh nghiệp ở El Salvador thuê lao động là các thành viên băng đảng hoàn lương.
 |
|
Nhiều thành viên băng đảng tham gia lao động tại các nhà máy sản xuất. |
Từ năm 2018, tổ chức Trabajemos por la Paz (Working for Peace) đã giúp 700 thành viên băng đảng tìm được việc làm tại các công ty, nhà máy đóng gói.
Thoát khỏi vòng tròn cám dỗ
The Guardian đánh giá không có gì bất ngờ, các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng những người có thể tìm thấy công việc thường xuyên có xu hướng thoát khỏi vòng tròn cám dỗ của thế giới ngầm.
Kể từ năm 2009, League Central America đã tuyển dụng ít nhất 100 thành viên từng tham gia xã hội đen. Công ty này kết hợp với các nhà thờ địa phương, nhóm cộng đồng để đào tạo nghề và tạo điều kiện cắt đứt quan hệ với các băng đảng. Trên thực tế, các thành viên thường không được coi là đã rời đi, chỉ được cho là không hoạt động.
Theo người đứng đầu League Central America, Rodrigo Bolano, không ai trong số các công nhân của ông trở lại con đường tội lỗi.
Theo The Guardian, quá trình hồi phục này hoàn toàn đối lập với cách tiếp cận chính trị cứng rắn, để đối phó với bạo lực băng đảng của đất nước của chính phủ. Việc này đã chứng kiến bạo lực ngoài ý muốn gây chết người do lực lượng an ninh gây ra.
 |
|
Lực lượng an ninh thực hiện nhiều cuộc tấn công tàn bạo tại các khu vực liên quan đến xã hội đen. |
“Chúng tôi ngăn chặn một vấn đề lớn bằng việc cho họ cơ hội trong cuộc sống. Chúng tôi đang giải quyết vấn đề thay vì giết chết họ”, Bolano chia sẻ.
"Thế giới ngầm không đơn giản như việc nghe lời mẹ"
Manuel Oswaldo Henriquez, nhân viên 31 tuổi ở League Central America, tham gia băng đảng Barrio 18 từ năm 14 tuổi.
“Sau năm lớp 9, tôi không muốn tới trường nữa. Chẳng có hy vọng về tương lai của tôi ở đất nước này, bởi tôi đã có vài hình xăm trên cơ thể”, Henriquez nói. Cuộc sống của anh ta tràn ngập những cuộc đụng độ, trả thù đẫm máu với băng nhóm đối thủ.
“Thế giới ngầm rất khắc nghiệt. Nó không đơn giản như việc bạn nghe lời mẹ. Nếu bạn không chấp hành mệnh lệnh, sẽ phải chịu trừng phạt, đánh đập. Thế đấy”, anh kể lại.
Hiện giờ, Henriquez có công việc ổn định, giúp anh chu cấp đầy đủ cho vợ cùng cậu con trai 6 tuổi.
Không phải ai cũng hiểu được giá trị của việc làm, con đường hoàn lương như Argueta và Henriquez, những người đã gây ra tội ác khủng khiếp. Nhiều người Salvador chịu đựng những vết sẹo dai dẳng từ bạo lực băng đảng. Một vài công ty vẫn từ chối hợp tác với tổ chức Working for Place, trong khi đó, nhiều doanh nghiệp chỉ sẵn lòng cung cấp đồ ăn cho chương trình và sự kiện.
“Đó là một thách thức để thuyết phục không chỉ các ông chủ, mà còn tất cả cả nhân viên làm việc ở công ty”, Nelson Moralse, giám đốc điều hành của nhóm, khẳng định và chia sẻ: "Nhiều năm qua, chúng tôi nhận ra rằng mọi người đang dần cởi mở hơn. Một phần công việc của chúng tôi là đảm bảo rằng xã hội và chủ doanh nghiệp hiểu được hiện tượng băng đảng".
Đối với Morales, bất kỳ chương trình tiếp cận xã hội nào sẽ khó thực hiện nếu không thể cung cấp cho mọi người cách sống tử tế và dễ chấp nhận.
Henriquez đã phải chịu đựng nhiều tai tiếng, áp lực trong cuộc sống mới. “Nhiều người không tin rằng thành viên băng đảng xã hội đen sẽ thay đổi, sống tốt hơn. Tuy nhiên, chúng tôi có thể. Tôi chính là dẫn chứng rõ nét nhất và cũng thấy điều đó ở nhiều người. Nếu có cơ hội, chúng tôi sẽ khác và tích cực hơn”, Henriquez giãi bày.
