Nỗ lực 'hai chiều' giúp cha và con thấu hiểu nhau hơn

“Đàn ông xây nhà, đàn bà xây tổ ấm” là quan niệm đã ăn sâu vào tâm trí người Việt. Việc phân chia ranh giới này vô hình trung khiến đàn ông ngại chia sẻ cảm xúc, không dừng lại ở niềm vui, nỗi buồn trong cuộc sống, mà còn ở tình yêu thương hay sự quan tâm dành cho con cái. Nhiều người cho rằng việc bộc lộ cảm xúc khiến đàn ông mất đi vẻ nam tính, trái với mong đợi theo tiêu chuẩn xã hội.

Niềm tự hào cất giấu

Càng lớn, Minh Đăng (28 tuổi, Hà Nội) càng thấm thía câu nói “dùng nghèo dạy con trai, lấy giàu nuôi con gái”. Câu nói này mang hàm ý nhắc nhở các bậc phụ huynh nên lấy sự gian khổ, vất vả để tôi luyện, bồi dưỡng ý chí, tinh thần trách nhiệm và phẩm chất tự lập của con trai. “Nghèo” ở đây không dừng lại ở vật chất, mà còn ám chỉ cả tình yêu thương và sự quan tâm.

Giữa cha và con trai có nhiều xúc cảm khó nói thành lời.

Là con cả trong gia đình, từ nhỏ, anh đã được uốn nắn trong môi trường nghiêm khắc. Với mong muốn sau này để con nối nghiệp kinh doanh của gia đình, bố mẹ đặt ra cho Minh Đăng những yêu cầu rất cao cả về kết quả học tập, rèn luyện năng khiếu, lời ăn, tiếng nói, tu dưỡng nhân cách...

Anh chia sẻ: “Tôi vẫn nhớ ngày cầm giấy báo trúng tuyển vào đội tuyển học sinh giỏi Toán của trường về khoe bố. Lúc đó, cả lớp 8C của tôi chỉ có 2 người được chọn. Nghe tôi nói xong, bố chỉ ngước lên và hỏi ‘Thế à?’, rồi đeo kính đọc kỹ tờ giấy rồi gật đầu và bảo tôi giữ cẩn thận. Tôi đã kỳ vọng một sự bất ngờ và khen ngợi từ bố, nhưng phản ứng đó khiến tôi cảm thấy mình không được công nhận. Từ đó, tôi sống khép kín hơn, tự làm và tận hưởng thành quả của riêng mình”.

Thói quen đó theo Minh Đăng suốt quãng thời gian đi học cho đến lúc đi làm. Anh biết rõ giá trị của bản thân, suy nghĩ lý trí, kiểm soát tốt kỳ vọng nên hiếm khi cảm xúc bị ảnh hưởng bởi hành động từ người khác. Trong thâm tâm, Minh Đăng thầm cảm ơn bố đã tôi luyện nên anh hôm nay, nhưng đôi khi vẫn loay hoay không biết bao giờ mới nhận được sự công nhận bản thân hằng mong muốn.

Hãy yêu thương và chăm sóc người thân khi còn có thể.

Thế nhưng, trong một lần mang tập hồ sơ lên cơ quan bố, bước vào phòng làm việc, Minh Đăng tình cờ thấy tấm ảnh anh cầm tấm bằng thạc sĩ ở lễ tốt nghiệp, được đóng khung và đặt ngay ngắn trên bàn. Nói chuyện với bác bảo vệ, Minh Đăng mới biết hóa ra bố còn tự hào khoe anh được học sinh giỏi 12 năm liền ra sao, vào đội tuyển đi thi trường chuyên, đỗ đại học, tự xin việc làm, có thu nhập tốt ổn định, tốt nghiệp thạc sĩ... thế nào.

“Hóa ra bố vẫn luôn công nhận tôi, nhưng tôi ước ông có thể thoải mái nói ra điều đó. Đã qua thời gian tôi cần sự ‘uốn nắn’, giờ là lúc tôi muốn bố ở cạnh như một người đồng hành, cố vấn để khích lệ và hỗ trợ trong công việc. Đó cũng là cách để tôi và bố xích lại gần nhau hơn”, Minh Đăng nói.

Để chủ động mở lòng, anh bắt đầu tập thói quen xin ý kiến bố cho các vấn đề liên quan đến công việc. Ban đầu bố có vẻ bất ngờ, nhưng dần thể hiện rõ sự hài lòng khi thấy con trai trưởng thành. Giờ đây, khoảng thời gian sau bữa cơm tối là lúc 2 bố con “dính lấy nhau”, như lời mẹ Minh Đăng nói.

Những quan tâm thầm lặng

Đoạn hội thoại mỗi lần Thái Linh (25 tuổi, TP.HCM) nhắn tin với ba thường bắt đầu bằng việc ông chủ động nói gì đó rồi bạn kết thúc bằng một từ “Vâng”. Thái Linh không có thói quen chia sẻ, tâm sự cùng ba dù mọi người thường đùa con gái dễ thân thiết hơn với ba. Trong ký ức của bạn, ba hiện lên là một người đàn ông khô khan và có phần gia trưởng, ít để ý tới cảm xúc của các thành viên trong gia đình.

Việc không thường biểu lộ tình yêu thương khiến cha khó gần con cái.

“Trước đây, ba không trò chuyện nhiều mà chủ yếu nói mình làm việc này, việc kia. Có những lúc giận nhau, cả hai đều thi xem ai im lặng lâu hơn. Thông thường, khi nào ba gọi hoặc nhắn tin ‘Ra ăn cơm’, ‘Về ăn cơm’ là mình tự hiểu ông đã ‘xuống nước’. Từ đó, hai ba con toàn trao đổi với nhau qua tin nhắn. Mình thấy hợp lý vì bản thân cũng cảm thấy khó gần ba”, Thái Linh cho biết.

Kể từ khi lên thành phố học đại học với số lần về thăm nhà mỗi năm chỉ đếm trên đầu ngón tay, Thái Linh bắt đầu cảm nhận được sự quan tâm từ ba nhiều hơn. Ba không hỏi han nhiều về cuộc sống ở Sài thành, cũng chẳng giục về quê, nhưng luôn ngồi cạnh mẹ mỗi lần gọi video cho con gái.

Thái Linh nhớ lại: “Mỗi khi chuẩn bị về quê, tôi đều bảo mẹ nấu gì cũng được, nhưng luôn được chiêu đãi mâm cơm toàn những món hợp khẩu vị. Sau này, mẹ mới nói ‘thực đơn’ đều do một tay ba lên. Lúc đóng hành lý trở lại thành phố, mẹ cũng hay lén đưa cho mình 1-2 triệu đồng, rồi bảo: ‘Ba dặn ăn uống cẩn thận’. Những điều đó kèm theo tần suất nhắn tin ngày càng nhiều khiến mình nhận ra đó có vẻ là nỗ lực của ba trong việc thể hiện sự quan tâm với con gái”.

Những người cha thường chọn quan tâm con một cách thầm lặng.

Bạn nhận ra dù ít trò chuyện, tâm sự nhưng những hành động quan tâm thầm lặng, những dòng tin nhắn hỏi han… là cách ba thể hiện tình yêu thương dành cho con. Vậy nên ở chiều ngược lại, Thái Linh hiểu bản thân cũng nên dành nhiều thời gian hơn để quan tâm và chăm sóc ba, học cách thấu hiểu để cảm thông với sự hy sinh thầm lặng của ông.

“Nếu trước đây tôi chỉ trả lời ‘Vâng’ sau mỗi tin nhắn của ba cho xong chuyện, thì giờ tôi đã học cách chủ động kéo dài cuộc hội thoại. Những tin nhắn hỏi thăm ba cũng nhiều dần lên dù ban đầu có hơi gượng gạo. Tôi cảm thấy mình vẫn chưa sẵn sàng để gọi video hay nói với ba những lời yêu thương. Song, tôi tin đó chỉ là vấn đề thời gian, vì cả hai đều đang hoc cách tiến về phía nhau”, Gen Z này chia sẻ.

Có thể nói, sự nỗ lực “hai chiều” sẽ giúp mối quan hệ cha - con trở nên gắn kết, kéo những trái tim xích lại gần nhau hơn.