Nhiều cha mẹ tỏ ra lo ngại khi thấy con ăn uống tốt, vận động bình thường nhưng dường như vóc dáng không phát triển. Liệu điều này có liên quan đến việc kém hấp thu chất dinh dưỡng?
Hệ tiêu hóa là một môi trường mở
Cơ quan quan trọng thứ hai sau não là đường ruột. Đây là một môi trường mở cho 3 điều quan trọng sau có thể xảy ra hay không. Nếu chúng không xảy ra, bệnh lý có thể xuất hiện:
- Chất dinh dưỡng có được hấp thụ tốt hay không?
- Vi khuẩn gây hại xâm nhập từ thực phẩm có được đẩy lùi?
- Tế bào niêm mạc ruột có nhận chất dinh dưỡng?
Điều gì giúp cả 3 vấn đề trên có thể giao tiếp được với nhau và xảy ra? Chúng ta phải thừa nhận đó là những lợi khuẩn sống trong đường ruột, đóng vai trò như một thừa tác viên hỗ trợ giao tiếp giữa vật chủ (cơ thể chúng ta) và đối tác của vật chủ (chất dinh dưỡng và cả những vi khuẩn có hại). Hệ lợi khuẩn này ở mỗi trẻ là riêng biệt, được hình thành do nhận từ mẹ lúc mang thai, sinh con, tiếp tục phát triển, cần ổn định trong giai đoạn sau sinh và cho đến 3 tuổi.
Theo GS Iraci, ĐH Cambridge (Anh), chính hoạt động giao tiếp hữu hiệu giữa các lợi khuẩn và lớp tế bào niêm mạc ruột sẽ giúp đường ruột hoạt động hiệu quả. Chúng giúp hấp thu chất dinh dưỡng hữu hiệu, hệ miễn dịch được tăng cường và ngăn ngừa các vi khuẩn có hại phát triển. Các phân tử trên màng của lợi khuẩn sẽ quyết định hoạt động giao tiếp có hữu hiệu hay không.
 |
| Một trong những nguyên nhân chính gây ra chứng biếng ăn ở trẻ có liên quan tới những bất ổn trong hệ tiêu hóa. Ảnh: Food.detik |
Hướng dẫn của tổ chức tiêu hóa thế giới (WGO) đã định nghĩa rõ ràng hơn về lợi khuẩn có lợi cho sức khỏe con người, còn được gọi là probiotics. Các lợi khuẩn cần có định danh rõ ràng đến cấp chủng và đủ bằng chứng nghiên cứu lâm sàng hoạt động giao tiếp của nó với cơ thể, trong ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe của con người
Để nghiên cứu hoạt động giao tiếp của chủng khuẩn, GS Stoodley cùng cộng sự tại ĐH Southampton (Anh) đã khảo sát các phân tử trên màng của chủng khuẩn L. reuteri DSM 17938. Đây là chủng khuẩn probiotic điển hình đươc đề cập trong hướng dẫn của Hiệp hội Nhi khoa Châu Âu năm 2017 về giúp cải thiện các vấn đề thường gặp ở trẻ nhỏ như nôn trớ và khóc dạ đề (infant colic), đặc biệt với các bé bú mẹ hoàn toàn.
Nghiên cứu của GS Stoodley đã cho thấy các phân tử này giúp nó trong hoạt động giao tiếp tích cực với các tế bào niêm mạc ruột: kích hoạt và điều hòa hệ thống phòng vệ, chống các vi sinh vật có hại xâm nhập, hỗ trợ hấp thụ chất dinh dưỡng. Hơn nữa, nó cũng tăng cường khả năng hoạt động của các nhóm khuẩn có lợi khác tại đường ruột. Chính điều này đã giúp nó cùng các lợi khuẩn khác bành trướng lãnh thổ và cạnh tranh môi trường sống của các vi khuẩn có hại, đẩy lui chúng.
Làm gì để giúp trẻ có đường ruột khỏe mạnh?
Đây là một câu hỏi khó, nhưng về cơ bản bạn có thể tham khảo những điều sau:
- Thực phẩm ăn uống cho trẻ nên đa dạng dần, đến khi bé đạt 4 tuổi có thể ăn gần 80% như người lớn. Điều này giúp trẻ quen dần với mùi vị thức ăn và hoạt động tiêu hóa tốt hơn.
 |
| Thực phẩm ăn uống cho trẻ nên đa dạng dần. Ảnh: Special Kid |
- Tương tác với trẻ trong bữa ăn khi bắt đầu tuổi ăn dặm (khoảng 6 tháng tuổi), giúp trẻ học nhai tốt và hoàn thiện kỹ năng trong độ tuổi nhạy cảm với vị giác và xúc giác trong miệng từ 14-36 tháng tuổi. Học nhai có thể bắt đầu bằng cách giúp trẻ làm quen với việc cắn và nhai mẩu thịt trên đùi gà. Điều này cũng giúp trẻ quen dần với việc tỉ mỉ lấy mẩu thịt để nhai và cắt nhỏ chúng. Trẻ chưa có răng xuất hiện vẫn có thể thực hành tốt điều này.
- 0-3 tuổi là giai đoạn định cư và ổn định của những vi khuẩn có lợi trong đường ruột của trẻ. Từ khi bắt đầu ăn dặm là cơ hội mở cho các vi sinh vật có hại xâm nhập và định cư vào đường ruột. Do đó, giúp trẻ bổ sung các lợi khuẩn là được khuyên.
- Đường ruột được xem như bộ não thứ hai của con người. Massage bụng là một liệu pháp gia tăng tương tác mang nhiều lợi ích sức khỏe cho các bé dưới 2 tuổi và nâng cao những giá trị tinh thần trong việc xây dựng tình cảm giữa mẹ và bé thông qua những đụng chạm nhẹ nhàng. Hành động này cũng giúp cải thiện, ngăn ngừa những triệu chứng tiêu hóa, sự tăng trưởng và hạn chế biếng ăn.
