|
|
Tổng thống Joe Biden tại nhà máy lắp ráp xe điện Factory ZERO của General Motors ở Detroit, Michigan (Mỹ). Ảnh: Reuters. |
Đạo luật Giảm lạm phát được Quốc hội Mỹ thông qua vào năm 2022 đã tạo động lực việc đầu tư vào xe điện. Điều này đã dấy lên mối lo ngại giữa các đối tác thương mại của Mỹ rằng các ngành công nghiệp nội địa của họ sẽ bị đào thải, theo Nikkei Asia ngày 4/6.
Phân tích này dựa trên ước tính từ Trung tâm nghiên cứu Tokai Tokyo (Nhật Bản) và các dữ liệu công khai có sẵn liên quan đến các khoản đầu tư xe điện của 10 nhà sản xuất ôtô lớn ở Mỹ, châu Âu, Nhật Bản và Hàn Quốc.
Đổ xô vào thị trường Mỹ
Theo khảo sát của Reuters, các nhà sản xuất ôtô toàn cầu có kế hoạch đầu tư khoảng 1.200 tỷ USD cho sản xuất xe điện vào năm 2030, trong khi con số đầu tư vào Mỹ là 140 tỷ USD. Điều này cho thấy Mỹ sẽ thu hút hơn 10% khoản đầu tư.
Theo Nikkei Asia, con số 140 tỷ USD chia thành 50% được đầu tư bởi các nhà sản xuất ôtô Mỹ General Motors và Ford Motor, 20% đến 30% bởi Toyota Motor và Honda Motor của Nhật Bản, phần còn lại là khoản đầu tư của các công ty châu Âu và Hàn Quốc.
 |
| Honda Motor đang tăng tốc mở rộng toàn cầu các loại xe điện. Ảnh: Reuters. |
Nhà sản xuất ôtô General Motors đặt mục tiêu đầu tư 35 tỷ USD cho xe điện và xe tự lái vào năm 2025 cùng với xây dựng 4 nhà máy sản xuất pin lithium-ion. Trong khi đó, Ford sẽ đầu tư 29 tỷ USD vào dự án xe điện và các dự án khác vào năm 2025.
Toyota sẽ lập nhà máy sản xuất pin ôtô tại bang Bắc Carolina (Mỹ). Nhà máy dự kiến hoạt động vào năm 2025 và đã công bố đầu tư thêm 2,1 tỷ USD vào ngày 31/5, nâng tổng vốn đầu tư lên 5,9 tỷ USD.
Từ năm 2025, Toyota cũng bắt đầu sản xuất xe điện tại nhà máy ở Kentucky (Mỹ). Toyota cho biết sẽ đầu tư 5.000 tỷ yen (35,9 tỷ USD) vào các dự án xe điện vào năm 2030. Ông Seiji Sugiura, nhà phân tích cấp cao tại Trung tâm nghiên cứu Tokai Tokyo, nói: “Toyota có thể đầu tư hơn 50% vào sản xuất xe điện ở Mỹ”.
Honda có kế hoạch đầu tư khoảng 700 triệu USD nhằm trang bị lại 3 nhà máy ở bang Ohio (Mỹ) để sản xuất xe điện. Tổng cộng 4,4 tỷ USD sẽ được đầu tư vào một nhà máy liên doanh sản xuất pin với công ty LG Energy Solution của Hàn Quốc.
Các công ty Hàn Quốc cũng đang quan tâm đến các khoản đầu tư ở Mỹ. Hyundai Motor cho biết họ có kế hoạch đầu tư 7,4 tỷ USD vào năm 2025. Volkswagen của Đức sẽ đầu tư 2 tỷ USD để xây dựng một nhà máy sản xuất xe điện mới ở Nam Carolina (Mỹ) vào cuối năm 2026 và cũng sẽ chi 4,8 tỷ EUR (5,15 tỷ USD) cho một nhà máy sản xuất pin xe điện tại Canada.
Lo ngại về chính sách bảo hộ
Đạo luật Giảm lạm phát của Tổng thống Joe Biden giúp thúc đẩy các khoản đầu tư vào sản xuất xe điện. Đạo luật này cung cấp khoản tín dụng thuế 7.500 USD cho người tiêu dùng mua xe mới, bao gồm xe điện được lắp ráp tại Bắc Mỹ. Nó cũng hỗ trợ cho các khoản đầu tư vào nội địa hóa toàn bộ chuỗi cung ứng xe điện, chẳng hạn như pin và tài nguyên thiên nhiên. Tổng số tiền của các biện pháp hỗ trợ sẽ lên tới 362 tỷ USD trong 10 năm tới.
 |
| Tổng thống Joe Biden ký Đạo luật Giảm lạm phát. Ảnh: Reuters. |
Các khoản đầu tư sẽ tập trung vào sản xuất pin, tổng đầu tư của 10 nhà sản xuất ôtô lớn dành cho sản xuất pin là 100 tỷ USD.
Mỹ dự kiến đủ năng lực sản xuất pin để sản xuất 13 triệu xe điện vào năm 2030. Cơ quan Năng lượng Quốc tế dự báo doanh số bán xe điện toàn cầu, bao gồm cả xe hybrid cắm điện sẽ đạt 36,9 triệu chiếc vào năm 2030. Mỹ đang trở thành nhà sản xuất pin hàng đầu thế giới.
Các nước châu Âu, châu Á đã bày tỏ lo ngại rằng Washington đang thực hiện chính sách bảo hộ bằng cách cung cấp các khoản trợ cấp lớn với điều kiện sản xuất trong nước. Volkswagen đã tạm dừng kế hoạch xây 6 nhà máy sản xuất pin ở châu Âu và đang nghiêng về đầu tư tại Mỹ. Bayerische Motoren Werke AG (BMW) và Stellantis có trụ sở tại Hà Lan cũng đang hướng đến đầu tư ở Mỹ.
Khó khăn tại thị trường Mỹ
Tại Liên minh châu Âu (EU), ngày càng có nhiều sự cấp bách về việc dịch chuyển của các nhà máy và việc làm. Một nghiên cứu của Viện nghiên cứu Giao thông vận tải và Môi trường châu Âu cho thấy hai phần ba công suất pin dự kiến ở châu Âu vào năm 2030 có nguy cơ bị giảm hoặc không thể thực hiện do Đạo luật Giảm lạm phát.
Thị trường ôtô mới của Mỹ đạt khoảng 14 triệu chiếc vào năm 2022. Các mẫu xe mang lại lợi nhuận là mẫu SUV và các mẫu xe hạng sang. Mỹ đã chuyển hướng sang xe điện với mục tiêu tăng tỷ lệ doanh số bán xe mới lên 50% vào năm 2030. Do đó, các nhà sản xuất ôtô toàn cầu đang bị thu hút để tăng đầu tư xe điện vào thị trường Mỹ.
Ông Masayuki Kubota, nhà nghiên cứu thuộc Viện nghiên cứu kinh tế chứng khoán Rakuten (Nhật Bản), nói: “Việc đầu tư tập trung vào Mỹ có thể làm cạn kiệt các công nghệ khử carbon cốt lõi và cơ sở hạ tầng công nghiệp”.
Điều này cũng ảnh hưởng đến việc xuất khẩu ôtô của Nhật sang Mỹ trong khi xuất khẩu phụ tùng ôtô chiếm 30% tổng kim ngạch, tức 18,000 tỷ yen (khoảng 128 tỷ USD) trong năm 2022. Nếu chi tiêu vốn tiếp tục tăng ở Mỹ thì giá trị xuất khẩu sẽ giảm sút nghiêm trọng. Ông Kubota nói: “Chúng tôi có thể phải suy nghĩ lại về chiến lược xuất khẩu sang Mỹ”.
