Với Look What You Made Me Do, việc Taylor Swift tiếp tục khiến cả thế giới phát điên vì cô không nằm ngoài dự đoán. Phát điên ở đây được hiểu theo hai nghĩa: tích cực và tiêu cực.
Tích cực với những ai đã chờ đợi nữ ca sĩ suốt 3 năm sau thành công của album 1989. Và tiêu cực với những ai ghét cô, bao gồm: anti-fan, fan của những nghệ sĩ bị cô mỉa mai và bản thân những nghệ sĩ ấy.
Không phát điên sao được khi Taylor Swift cứ hết lần này đến lần khác mượn âm nhạc để làm công cụ gây chiến. Cô có danh sách những anh bạn trai, và những khoảng trống để điền tên người mới vào đó. Cô có thêm một danh sách những kẻ thù, và hãy cẩn thận với dòng gạch đỏ ngay bên dưới.
 |
| Taylor Swift với tạo hình của nhân vật phản diện: mắt xếch, son môi đỏ và trang sức hình rắn. Ảnh: YouTube. |
Taylor Swift chưa bao giờ thay đổi
Có hai lý do để giải thích cho việc vì sao dư luận lại phấn khích như thế trước sự xấu tính của Taylor Swift. Một là vì họ đã thích cô vô điều kiện, hai là bởi họ vẫn chưa hiểu hết về cô.
Hình ảnh một Taylor Swift nhạc đồng quê, chân phương bên cây đàn guitar ngồi hát tình ca dễ dàng in sâu vào tâm trí khán giả. Cũng như một Lady Gaga nền nã, e ấp hát jazz bên quý ông Tony Bennett khó có thể chôn vùi đi hình ảnh "bà mẹ quái vật".
Những gì đầu tiên luôn xứng đáng được trân trọng, nhưng Taylor Swift lại không đồng ý với quan điểm đó. Cô đã tiến đến một cấp độ mới trong quá trình thay đổi phong cách mà chưa ngôi sao nhạc pop nào làm trong nhiều thập kỷ qua: phủ nhận chính mình.
Thật vậy, nếu Britney Spears chỉ dừng lại ở việc nhân bản mình trong Piece of Me, giận dữ trước những công chúa giả mạo trong Hold It Against Me, thì Taylor Swift lại đã xoá sạch vết tích trên các trang mạng xã hội và phương tiện truyền thông.
Trong Look What You Made Me Do, có một trích đoạn mang tính biểu tượng khi cô đứng trên tất cả, đạp lên nhiều Taylor Swift khác đang cố ngoi lên vị trí dành cho kẻ duy nhất - nữ ca sĩ của hiện tại.
Như mụ phù thuỷ nhạc pop, Taylor Swift biết cách tạo ra ảo ảnh cho mình và chỉ cho phép người ta nhìn được những gì cô muốn, kể cả việc bôi mờ trí nhớ về một Taylor Swift trước đó vốn đã chiêu trò, hiếu thắng từ bản chất.
 |
| Hình ảnh trong MV của Taylor Swift theo thứ tự từ trên xuống dưới: Blank Space, Bad Blood và Look What You Made Me Do - không hề có sự thay đổi nào sau ba năm. Ảnh: YouTube. |
So sánh với Bad Blood, sản phẩm mà chủ nhân của nó để "cảnh cáo" Katy Perry, hình ảnh của Taylor Swift thậm chí còn đen tối, dữ dội hơn bây giờ. Cô vào vai nữ sát thủ bị phản bội, với đủ món nghề, kỹ năng và công cụ để trả thù Arsyn, do Selena Gomez thể hiện.
Quay ngược về thời còn hát nhạc đồng quê, Taylor Swift cũng đã nổi tiếng với những ca khúc dằn vặt tình cũ. Hay một năm sau khi bị Kanye West giật micro tại MTV Music Awards 2009, cô liền tung ra Innocent và trình diễn ngay tại sân khấu đó để khiêu khích rapper xấu tính: "32 tuổi hả? Vẫn cần lớn thôi".
Chúng ta chấp nhận việc Taylor Swift hát pop, kể cả sử dụng chiêu trò. Nhưng cách làm của cô dường như quá nhàm chán để xứng đáng được ca ngợi. Look What You Made Me Do về cơ bản cũng chỉ là phần tiếp nối của series gồm Shake If Off, Blank Space và Bad Blood, theo trình tự là để đáp trả anti-fan, những anh bạn trai và kẻ thù trong sự nghiệp.
Chiêu trò cũng cần đẳng cấp
Có những nghệ sĩ biết sử dụng chiêu trò như một lời dẫn chuyện hấp dẫn, khiến công chúng mất ăn mất ngủ vì mình. Nhưng ngược lại, cũng có những nghệ sĩ vì quá tử tế, hoặc không xác định được chiều dư luận để rồi đưa mình vào thế đối đầu mọi thứ.
Chiêu trò gây chú ý chỉ là sự thông minh rẻ tiền, nhưng chiêu trò mang lại thành công mới là đẳng cấp. Trong hai thập niên cuối cùng của thế kỷ 20, Madonna đã làm được điều mà chưa một ngôi sao nữ nào có thể, đó là kiêu hãnh bước đi giữa hai luồng được yêu và bị ghét trong suốt thời kỳ đỉnh cao.
Cô khiến nhiều phụ huynh hoảng hồn, xanh mặt vì những ca khúc, video táo bạo vấn đề tình dục trong Justify My Love, mang thai ngoài ý muốn trong Papa Don't Preach hay quan hệ tình dục bất tuân theo giới tính và màu da trên sân khấu tour diễn The Girlie năm 1993.
Một nửa công chúng gọi đây là chiêu trò của Madonna, song một nửa còn lại, tỉnh táo hơn, lại cho rằng đây là cách bà hoàng nhạc pop cởi bỏ xiềng xích cho phụ nữ trong âm nhạc. Cô được nhớ đến và tôn vinh mãi về sau.
 |
| Madonna mang chiêu trò đến gần với nghệ thuật. |
Đến thập niên 2000, một ngôi sao khác cũng làm được điều tương tự, hay chính xác hơn là đã học tập thành công Madonna. Đó chính là Beyoncé. Nữ ca sĩ gần như hội tụ đủ phẩm chất của một bà hoàng tiếp theo: nhan sắc, tài năng, và sự khôn ngoan.
Suốt sự nghiệp ca hát, hình tượng Beyoncé gây dựng luôn có mối liên kết chặt chẽ. Cô bắt đầu từ tuyên ngôn nữ quyền (Independent Woman), đến độc thân (Single Ladies), tình yêu (Halo), làm mẹ (Blue) và mới nhất là bị phản bội (Formation).
Cô không bao giờ làm gì hiển nhiên, kể cả việc mang thai. Còn nhớ năm 2011, đứng trước nguy cơ thất bại vì album 4, Beyoncé đã tung ra chiếc phao cứu sinh kịp thời khi công bố mình chuẩn bị làm mẹ trên sân khấu VMA.
Cùng với Jay-Z, nữ ca sĩ đã dựng nên một màn kịch tình yêu như phim dài tập tại Hollywood. Trong đó, Beyoncé, hơn cả một biểu tượng nữ quyền, còn là một người mẹ, người vợ đang đau khổ vì cuộc hôn nhân đang tồn tại đầy vết nứt.
 |
| Lady Gaga gây sốc trong MV Born This Way, nhưng lại dùng để ủng hộ cộng đồng LGBT. Ảnh: YouTube. |
Đại diện cho hai bà hoàng của thập niên 1990 và 2000, Madonna và Beyoncé đã sử dụng khéo léo chiêu trò để biến chúng thành những thông điệp có sức ảnh hưởng. Hay Lady Gaga, sao nữ nổi danh với phong cách quái dị, cũng biết thổi vào đó những thông điệp về sự khai phóng bản thân, bình đẳng giới và đồng tính.
Sở dĩ, việc Taylor Swift đang ngày càng trở nên tầm thường là vì những chiêu trò của cô - sự thù ghét - đã không còn mới mẻ so với những đồng nghiệp trên, và thậm chí là với chính cô cách đây ba năm.
Một bài phân tích trên trang Noisey chỉ ra những điểm đáng thất vọng về sự trở lại của Taylor Swift: "Cô ta đã im lặng vào năm ngoái, lúc nước Mỹ bị chấn động bởi sự vươn lên của một ứng cử viên chính trị, mắc bệnh yêu bản thân tên Donald Trump".
"Đến năm nay, nữ ca sĩ có sức ảnh hưởng này vẫn giữ thái độ thờ ơ của mình ngay cả khi vị tổng thống đương thời tỏ ra phản đối cộng đồng LGBTQ và nữ quyền. Điều duy nhất cô ấy làm chính là đăng bức ảnh lên Instagram với dòng chú thích đang đi bầu cử".
Theo tác giả bài viết, thông điệp mà Taylor Swift mang đến, với một sản phẩm mở đầu như Look What You Made Me Do, chỉ là sự xù lông, thách thức dư luận trong khi ai cũng biết cô đã như vậy từ lâu rồi.
Không chỉ phá vỡ chu kỳ hai năm ra mắt một album để nâng con số lên thành ba, hy vọng những gì Taylor Swift chuẩn bị có chỉ là sự thù hận, và quanh đi quẩn lại trong mớ thị phi một cách thông thường.
