Phân loại đau đầu và hướng điều trị hiệu quả

Đau đầu được phân loại thành hai loại, trước tiên là đau đầu nguyên phát chiếm tỷ lệ khoảng 84%. Đây là loại hình đau đầu phổ biến nhất và thường là lành. Tuy nhiên, một số trường hợp triệu chứng đau đầu trầm trọng cũng có thể làm ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Loại thứ hai là đau đầu thứ phát, báo hiệu cho nhiều bệnh lý nguy hiểm như u não, đột quỵ não, nhiễm trùng thần kinh trung ương...

Đau đầu nguyên phát

Đau nửa đầu (đau đầu Migraine): Là một trong những rối loạn đau đầu nguyên phát phổ biến nhất. Biểu hiện của đau nửa đầu là các cơn đau thường xuất hiện ở một bên đầu, kéo dài 4-72 tiếng. Đau có tính chất mạch đập với cường độ từ trung bình đến nặng, có thể trầm trọng hơn bởi các hoạt động thể chất và liên quan đến các triệu chứng nôn, sợ ánh sáng, sợ tiếng động.

Với đau đầu nguyên phát, cơn đau thường tái phát. Một số bệnh nhân có thể có triệu chứng aura bao gồm các dấu hiệu về thị giác, ngôn ngữ, vận động… và có thể khôi phục.

Đau nửa đầu là một trong những loại đau đầu nguyên phát phổ biến nhất.

Đau đầu kiểu căng thẳng: Kiểu đau đầu này còn gọi là đau đầu căng cơ, đau đầu do căng thẳng. Hiện nay, loại hình đau đầu này gặp thường xuyên hơn với tỷ lệ 30-78% dân số. Người bệnh thường có triệu chứng đau đầu thường xuyên, điển hình là đau cả hai bên, cảm giác đau như ép hay thắt chặt với cường độ từ nhẹ đến trung bình kéo dài từ vài phút đến vài ngày, thường không nặng lên bởi các hoạt động thể chất.

Đau đầu chuỗi (đau đầu chùm): Người bệnh thường có biểu hiện đau đầu nghiêm trọng ở một bên vị trí trên hốc mắt, thái dương kéo dài 15-180 phút, có thể xảy ra nhiều lần trong ngày. Cơn đau có liên quan đến triệu chứng sung huyết kết mạc cùng bên, chảy nước mắt, nghẹt mũi, đổ mồ hôi vùng trán và mặt. Một số bệnh nhân có triệu chứng hẹp khe mi, co đồng tử.

Một số rối loạn đau đầu nguyên phát khác: Đây là kiểu đau đầu do ho nguyên phát, đau đầu do gắng sức nguyên phát, đau đầu liên quan đến hoạt động tình dục, đau đầu sấm sét nguyên phát…

Đau đầu thứ phát

Đau đầu thứ phát thường do các nguyên nhân: Chấn thương, khối u, rối loạn vận mạch não hoặc vùng cổ do sử dụng chất kích thích hoặc cai nghiện, rối loạn cân bằng nội môi do nhiễm trùng hoặc viêm nhiễm vùng lân cận (răng, mặt, xoang…). Một số đặc điểm cơn đau có thể là báo hiệu cho các tổn thương thứ phát cần quan tâm.

Đau đầu kèm xuất hiện triệu chứng hoa mắt chóng mặt.

Một số tính chất đau bất thường của tình trạng này là: Đau đầu tiến triển trong vài ngày hoặc vài tuần; đau nửa đầu luôn cùng bên; đau đầu dữ dội, cơn đau đầu tồi tệ nhất từng trải qua; đau đầu kèm nôn nhiều (trừ trường hợp đau nửa đầu); các triệu chứng thần kinh khu trú; đau đầu liên quan đến tư thế; đau tay, chân, hàm...; chấn thương gần đây hoặc vận động mạnh vùng cổ, trên 50 tuổi; sút cân, mệt mỏi, đổ mồ hôi về đêm.

Tiền sử đặc biệt của tình trạng này là sử dụng thuốc ức chế miễn dịch, thuốc điều trị ung thư, thai sản, thuốc chống đông.

Biện pháp khắc phục

Theo PGS.TS.BS Nguyễn Văn Hướng - giảng viên Bộ môn Thần kinh, bác sĩ chuyên khoa Thần kinh tại khoa Khám bệnh, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, nếu người bệnh cảm thấy cơn đau đầu của mình có thể là nghiêm trọng thì cần đến ngay các cơ sở y tế chuyên khoa để có hướng chẩn đoán và điều trị phù hợp, tránh chủ quan có thể dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng.

Theo PGS.TS.BS Nguyễn Văn Hướng, uống thuốc chứa hai thành phần paracetamol và ibuprofen giúp giảm đau đầu và đau nửa đầu nhanh chóng.

Đối với những trường hợp đau đầu thông thường không quá nghiêm trọng, một số biện pháp đơn giản cũng có thể làm giảm đi một phần cơn đau nhanh chóng. Ví dụ, nghỉ ngơi giúp giảm bớt tình trạng đau đầu do nguyên nhân tâm lý, căng thẳng. Một giấc ngủ tốt trong phòng tối cũng có thể giúp não nhanh chóng hồi phục lại trạng thái bình thường.

Những cơn đau đầu nguyên phát thường không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Do đó, sử dụng các loại thuốc giảm đau không cần kê đơn có thể được xem là hướng điều trị các cơn đau đầu từ nhẹ đến trung bình.

Cũng theo PGS.TS.BS Nguyễn Văn Hướng, kiểm soát cơn đau đầu bằng các loại thuốc không kê đơn là cách điều trị phổ biến mà nhiều người thường sử dụng, đặc biệt với đau đầu lành tính nguyên pháp hay đau đầu do nguyên nhân tâm lý, căng thẳng. Thuốc giảm đau nhanh chứa hai hoạt chất paracetamol và ibuprofen được biết đến là dòng sản phẩm có tác dụng giảm đau đầu, đau lưng, đau vai, đau cơ hiệu quả. Loại thuốc này giúp đẩy lùi các cơn đau đầu nhanh, hạ sốt và kháng viêm.