![]() |
Khủng long sauropod từng phải đối mặt với căn bệnh xương gây nguy hiểm đến tính mạng. Ảnh: Scientific American. |
Trước khi thiên thạch Chicxulub va vào Trái Đất, cuộc sống của khủng long không hề êm đềm. Một nghiên cứu được công bố trên trang The Anatomical Record cho thấy từ 80 triệu năm trước, nhiều loài khủng long cổ dài, trong đó có khủng long sauropod (khủng long chân thằn lằn), ở khu vực nay là Brazil từng phải đối mặt với căn bệnh xương nguy hiểm.
Loài khủng long này thuộc nhóm lớn nhất Nam Mỹ, song kẻ thù mà chúng phải chống chọi lại rất nhỏ bé. Các nhà khoa học Brazil phát hiện hóa thạch của 6 cá thể sauropod mang dấu hiệu viêm tủy xương.
Đây là một loại bệnh nhiễm trùng xương do vi khuẩn, nấm, virus hoặc ký sinh trùng gây ra. Còn ngày nay, căn bệnh này vẫn xuất hiện ở động vật có vú, chim và bò sát, theo ScienceAlert.
![]() |
Xương hóa thạch 80 triệu năm tuổi cho thấy dấu hiệu của các tổn thương do viêm tủy xương. |
Trong kỷ Phấn Trắng, loại bệnh này có thể đã cướp đi sinh mạng của khủng long. Khi đó, vùng đất nơi khủng long sauropod sinh sống là hệ thống sông nông chảy chậm cùng những hồ nước tù đọng - môi trường thuận lợi cho mầm bệnh phát triển.
Ngoài khu vực này, dấu chân và hóa thạch sauropod cũng thường được tìm thấy tại đồng bằng ngập lũ hay đầm lầy cổ đại.
Thông tin thêm về phát hiện mới này, nhà cổ sinh vật học Tito Aureliano, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết có rất ít phát hiện về bệnh truyền nhiễm ở sauropod và phát hiện đầu tiên chỉ mới được công bố gần đây.
Ông nhấn mạnh những bộ xương được phân tích có niên đại gần nhau và cùng xuất phát từ một địa điểm. Điều này cho thấy khu vực này từng tạo điều kiện để mầm bệnh lây lan giữa nhiều cá thể.
Đáng chú ý, các vết tổn thương không hề có dấu hiệu hồi phục, cho thấy tình trạng nhiễm trùng vẫn tiếp diễn khi khủng long chết, thậm chí có thể góp phần gây tử vong.
Cũng theo nhóm nghiên cứu, bệnh lý tiến triển rất nhanh. Không giống vết cắn để lại trên xương, những tổn thương này có “cấu trúc hỗn loạn”. Một số phần xương chỉ xuất hiện thương tổn bên trong, trong khi các trường hợp nặng hơn hình thành những khối u tròn nhô ra bên ngoài.
Nhóm nghiên cứu nhận định điều này cho thấy bệnh có thể diễn tiến theo nhiều hướng khác nhau, tùy thuộc loài khủng long hoặc loại mầm bệnh.
Bạn đang cảm thấy mình đã quá tuổi để học?
Được học - câu chuyện về cô gái 17 mới được đến trường lần đầu và đã trở thành tiến sĩ ngành Sử học về sau - hơn cả một câu chuyện truyền cảm hứng về học tập. Đó là hành trình đi tìm bản ngã của Tara Westover, khi cô đánh mất gia đình mình với những lời cáo buộc nghiệt ngã. Đó là sự trưởng thành về nhận thức trước một thế giới rộng lớn hơn gấp nhiều lần những gì cô được nhồi nhét trước kia. Đó là một hành trình giáo dục mà không phải ai cũng sẽ dễ dàng hoàn thành được. Độc giả có thể tìm hiểu thêm về Được học tại đây.