Lão hóa gia tăng đột biến ở độ tuổi giữa 40 ban đầu được cho là kết quả của thời kỳ tiền mãn kinh, nhưng những thay đổi tương tự cũng được nhận thấy ở nam giới ở độ tuổi đó. Ảnh: blickwinkel/Alamy. |
Nếu bạn nhận thấy những nếp nhăn, đau nhức đột ngột xuất hiện hoặc cảm giác chung là già đi gần như chỉ sau một đêm, thì có thể có một lời giải thích khoa học. Nghiên cứu mới công bố trên Nature Aging cho thấy thay vì là một quá trình chậm và ổn định, lão hóa xảy ra theo ít nhất hai giai đoạn tăng tốc bùng nổ.
Hóa ra độ tuổi giữa 40 là thời kỳ thay đổi mạnh mẽ, cũng giống như đầu 60
Nghiên cứu - theo dõi hàng nghìn phân tử khác nhau ở những người từ 25 đến 75 tuổi - đã phát hiện ra hai đợt thay đổi chính liên quan đến tuổi tác ở độ tuổi khoảng 44 và một lần nữa ở độ tuổi 60. Những phát hiện này có thể giải thích tại sao sự gia tăng đột biến một số vấn đề sức khỏe, bao gồm các vấn đề về cơ xương và bệnh tim mạch, xảy ra ở một số độ tuổi nhất định.
"Chúng ta không chỉ thay đổi dần dần theo thời gian. Có một số thay đổi thực sự đáng kể", giáo sư Michael Snyder, nhà di truyền học và giám đốc Trung tâm Y học Cá thể hóa và Di truyền học tại Đại học Stanford, đồng thời là tác giả chính của nghiên cứu, cho hay.
“Hóa ra độ tuổi giữa 40 là thời kỳ thay đổi mạnh mẽ, cũng giống như đầu 60 - và điều đó đúng bất kể bạn xem xét loại phân tử nào”, vị chuyên gia nói thêm
Nghiên cứu đã theo dõi 108 tình nguyện viên, những người đã nộp mẫu máu, phân và mẫu da, tăm bông miệng và mũi sau mỗi vài tháng trong khoảng từ một đến gần 7 năm. Các nhà nghiên cứu đã đánh giá 135.000 phân tử khác nhau (RNA, protein và chất chuyển hóa) và microbe (vi khuẩn, virus và nấm sống trong ruột và trên da của những người tham gia).
Tình trạng của hầu hết phân tử và microbe không thay đổi theo cách dần dần, theo trình tự thời gian. Khi các nhà khoa học tìm kiếm các cụm phân tử có sự thay đổi lớn nhất, họ thấy những chuyển đổi này có xu hướng xảy ra khi mọi người ở độ tuổi giữa 40 và đầu 60.
Sự gia tăng đột biến lão hóa ở độ tuổi giữa 40 là kết quả gây bất ngờ và ban đầu được cho là kết quả của những thay đổi tiền mãn kinh ở phụ nữ dẫn tới sự sai lệch kết quả cho toàn bộ nhóm. Nhưng dữ liệu cho thấy những thay đổi tương tự cũng xảy ra ở nam giới ở độ tuổi giữa 40.
Phải làm sao?
Tiến sĩ Xiaotao Shen, cựu học giả sau tiến sĩ tại trường y khoa Stanford và là tác giả hàng đầu của nghiên cứu, hiện làm việc tại Đại học Công nghệ Nanyang Singapore, cho biết: "Điều này cho thấy rằng trong khi mãn kinh hoặc tiền mãn kinh có thể góp phần vào những thay đổi được quan sát thấy ở phụ nữ ở độ tuổi giữa 40, thì có khả năng có những yếu tố khác quan trọng hơn ảnh hưởng đến những thay đổi này ở cả nam và nữ".
Đợt thay đổi đầu tiên bao gồm các phân tử liên quan đến bệnh tim mạch và khả năng chuyển hóa caffeine, rượu và lipid. Đợt thay đổi thứ hai bao gồm các phân tử liên quan đến điều hòa miễn dịch, chuyển hóa carbohydrate và chức năng thận. Các phân tử liên quan đến lão hóa da và cơ đã thay đổi ở cả hai thời điểm. Nghiên cứu trước đây cho thấy rằng sự gia tăng lão hóa muộn hơn có thể xảy ra ở độ tuổi khoảng 78, nhưng nghiên cứu mới nhất không thể xác nhận điều này vì những người tham gia lớn tuổi nhất là 75 tuổi.
Điều này phù hợp với bằng chứng trước đây cho thấy nguy cơ mắc nhiều bệnh liên quan đến tuổi tác không tăng dần, với nguy cơ mắc bệnh Alzheimer và bệnh tim mạch tăng mạnh sau 60 tuổi. Cũng có khả năng một số thay đổi có thể liên quan đến lối sống hoặc các yếu tố hành vi. Ví dụ, sự thay đổi trong quá trình chuyển hóa rượu có thể là kết quả của việc tăng mức tiêu thụ rượu ở độ tuổi giữa 40, đây có thể là giai đoạn căng thẳng trong cuộc sống.
Các phát hiện có thể giúp hướng mục tiêu vào các biện pháp can thiệp, chẳng hạn như tăng cường tập thể dục trong giai đoạn mất cơ nhanh hơn, các tác giả nghiên cứu nhận định. "Tôi cho rằng rằng chúng ta nên cố gắng điều chỉnh lối sống của mình khi vẫn còn khỏe mạnh", ông Snyder nói.
Để có một cuộc sống chất lượng vượt trội
Trong cuốn sách Đầu tư thông minh của Anthony Robbins, tác giả cho rằng sự giàu có đích thực không chỉ dừng lại ở tiền bạc mà nằm ở cảm xúc, tâm lý và tâm hồn. Nếu bạn không hạnh phúc, bạn không thể có một cuộc sống tuyệt vời, bất kể ví tiền của bạn dày như thế nào.