Phát hiện xác ướp sóc đất Bắc Cực 30.000 năm tuổi trong mỏ vàng

Xác ướp con sóc đất Bắc Cực được một người khai thác vàng tìm thấy trong mỏ vàng. Ảnh: Government of Yukon.

Năm 2018, một người khai thác vàng tìm thấy một quả bóng lông màu nâu, xù xì, có kích thước bằng quả bưởi, ở mỏ vàng Klondike gần thành phố Dawson, Yukon (vùng lãnh thổ thuộc Canada).

Nhà cổ sinh vật học Grant Zazula nói rằng nếu chỉ nhìn qua, chúng ta rất khó xác định quả bóng nâu đó là gì. Khi nhìn kỹ, chúng ta mới thấy quả bóng này có một cái đuôi nhỏ, đôi tay và những bàn tay có móng vuốt dài.

Ông Zazula và các nhà nghiên cứu khác không muốn gỡ quả bóng ra vì sợ nó có thể bị hư hại. Vì vậy, họ quyết định mang quả bóng đến phòng khám của tiến sĩ, bác sĩ thú y Jess Heath để kiểm tra thêm.

Khi quét tia X, họ phát hiện quả bóng này thực sự là xác ướp của một con sóc đất Bắc Cực (Urocitellus parryii), niên đại khoảng 30.000 năm tuổi, có từ kỷ băng hà.

Bộ xương của con sóc vẫn gần như hoàn hảo, không bị hư hại. Ảnh: Government of Yukon.

Tiến sĩ Jess Heath đã dự đoán xương con sóc có thể bị thoái hóa theo thời gian, có nghĩa là phần bên trong của quả bóng đã hư hại nhiều. Tuy nhiên, khi quét tia X để kiểm tra, ông lại nhận thấy bộ xương của con sóc gần như hoàn hảo và giống như một con sóc đất Bắc Cực còn sống.

"Khi các nhà nghiên cứu nhận ra rằng họ tìm thấy một con sóc 'được bảo quản hoàn hảo', họ đã rất phấn khích", nhà cổ sinh vật học Grant Zazula nói với CBC News.

Các nhà nghiên cứu đã đặt biệt danh cho con sóc là "Hester" theo tên khu vực nó được tìm thấy. Họ tin rằng rất có thể Hester chết khi đang ngủ đông.

Những con sóc đất sống ở Bắc Cực thường cuộn tròn thành những quả bóng để ngủ đông bên trong những chiếc ổ lót bằng lá và đặt dưới lòng đất. Trước khi tìm thấy Hester, các nhà nghiên cứu từng tìm thấy nhiều chiếc tổ như vậy nhưng hầu như chiếc tổ luôn trống không.

Đại diện của Trung tâm nghệ thuật Yukon Beringia bày tỏ sự kinh ngạc khi biết "quả bóng nâu" này đã từng chạy nhảy ở Yukon từ hàng chục nghìn năm trước. Người này thông tin thêm xác ướp của con sóc sẽ sớm được trưng bày tại bảo tàng.

Theo Live Science, các mỏ vàng ở Klondike là "điểm nóng" phát hiện xác ướp của các loài động vật. Tháng 6/2022, xác ướp hoàn hảo của một con voi ma mút có niên đại khoảng 30.000 năm được tìm thấy ở khu vực này. Trước đó, vào năm 2016, xác ướp một con sói có niên đại khoảng 57.000 năm tuổi cũng được tìm thấy.