Ông Nam xuất hiện triệu chứng nuốt nghẹn, khó thở, gầy, sút cân khoảng 2 tháng. Ông đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội vào đầu tháng 5 để thăm khám và được chẩn đoán mắc ung thư 1/3 dưới thực quản giai đoạn III. Hình ảnh nội soi cho thấy tổn thương dạng loét và thâm nhiễm chiếm 2/3 chu vi thực quản. Chụp cắt lớp vi tính và PET/CT thấy u xâm lấn thành thực quản (T3), có nhiều hạch trung thất và hạch cổ.
Bệnh nhân được PGS.TS.BS Triệu Triều Dương - Giám đốc khối Ngoại của bệnh viện - chỉ định hóa - xạ trị tân bổ trợ tiền phẫu để giảm giai đoạn, sau đó phẫu thuật nội soi cắt thực quản, nạo vét hạch 3 vùng và tạo hình thực quản bằng ống cuốn dạ dày.
Để đảm bảo điều kiện tiến hành phẫu thuật, sau hóa - xạ trị, người bệnh được nghỉ ngơi 8 tuần, duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp nâng cao sức khỏe. Bên cạnh đó, bệnh nhân được hướng dẫn thực hiện các bài tập vật lý trị liệu về hô hấp giúp phòng chống và giảm thiểu các biến chứng hậu phẫu như suy hô hấp, viêm phổi, tràn dịch màng phổi...
 |
| PGS.TS.BS Triệu Triều Dương cùng ê kíp thực hiện phẫu thuật nội soi đường ngực - bụng cắt thực quản, nạo vét hạch 3 vùng, tạo hình thực quản bằng dạ dày cho người bệnh ung thư. |
Ở người lớn, chiều dài thực quản khoảng 25 cm, chia làm 3 đoạn: cổ (5-6 cm), ngực (16-18 cm), bụng (2-3 cm). Do vậy, quá trình thực hiện phẫu thuật nội soi, nạo vét hạch phải trải qua 3 thì: Thì ngực, thì bụng và thì cổ.
Đây là một trong những phẫu thuật phức tạp nhất trong ung thư đường tiêu hóa nói chung, liên quan nhiều đến các tạng quan trọng như tim, phổi, khí - phế quản, động - tĩnh mạch chủ và hệ thống thần kinh quặt ngược. Việc nạo vét hạch rộng 3 vùng cổ - ngực - bụng giúp phẫu thuật mang tính triệt căn và kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân, nhưng kèm nhiều nguy cơ tai biến nguy hiểm như chảy máu ồ ạt do thủng, rách động - tĩnh mạch chủ, thủng khí phế quản, rách màng tim… Do vậy, phẫu thuật đòi hỏi phải được thực hiện bởi các bác sĩ giàu kinh nghiệm, tại những cơ sở có điều kiện gây mê hồi sức tốt.
Theo PGS.TS.BS Triều Dương, hiện nay sự phát triển của phẫu thuật nội soi điều trị ung thư thực quản trên thế giới cho kết quả tốt. Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh đã thực hiện nhiều ca phẫu thuật nội soi hoàn toàn (cả đường ngực và bụng) điều trị ung thư thực quản, bước đầu cho kết quả khả quan với nhiều ưu điểm: Vết mổ nhỏ, ít gây sang chấn, cho phép phẫu thuật viên thực hiện thao tác ở trung thất thuận lợi, giảm lượng máu mất, giảm tỷ lệ tai biến, biến chứng hô hấp, thời gian nằm viện ngắn, phục hồi nhanh.
 |
| PGS.TS.BS Triệu Triều Dương thăm khám cho người bệnh sau nội soi tại BVĐK Tâm Anh. |
PGS Dương chia sẻ thêm, người bệnh có tiền sử uống rượu, hút thuốc trên 40 năm, có bệnh nền tiểu đường. Nếu áp dụng phương pháp mổ mở kinh điển với 2-3 đường mổ dài ở cổ, ngực, bụng gây đau nhiều sau mổ, tỷ lệ tai biến, biến chứng cao (60-80%), đặc biệt là các biến chứng liên quan đến hô hấp. Do vậy, việc lựa chọn nội soi toàn phần cả đường ngực và đường bụng được xem là phương pháp tối ưu với nhiều ưu điểm đã được khẳng định ở các nghiên cứu trong và ngoài nước.
Sau phẫu thuật 2 ngày, bệnh nhân tỉnh táo hoàn toàn, không đau vết mổ, có thể tự đi lại và vệ sinh cá nhân. Sau 4 ngày, người bệnh được rút dẫn lưu màng phổi. Sau 7 ngày, bệnh nhân được cắt chỉ và được rút dẫn lưu cổ vào ngày tiếp theo. Người bệnh ngừng ăn trong 10-12 ngày và tập ăn trở lại ở ngày thứ 10. Do phát hiện ở giai đoạn muộn, người bệnh sụt cân và suy kiệt, cần có thời gian hồi phục. Tạo hình thực quản bằng dạ dày khiến khả năng tiếp nhận và hấp thu dinh dưỡng hạn chế, cần mở thông nuôi. Chế độ dinh dưỡng được tính toán hợp lý giúp người bệnh đủ năng lượng hoạt động, giảm dịch truyền và sớm hồi phục.
TS.BS Vũ Hữu Khiêm - Trưởng khoa Ung bướu - khuyến cáo tại Việt Nam, ung thư thực quản đứng thứ 4 trong các ung thư đường tiêu hóa. Đây là bệnh lý ác tính, có tiên lượng xấu do bệnh nhân thường đến viện ở giai đoạn muộn. Dù đã có nhiều tiến bộ trong điều trị, tỷ lệ sống 5 năm chỉ từ 15% đến 25%. Do vậy, việc thăm khám định kỳ, nội soi dạ dày, đại tràng đóng vai trò quan trọng trong tầm soát sớm ung thư sớm đường tiêu hóa, trong đó có ung thư thực quản. Thời gian phát hiện bệnh càng muộn, tỷ lệ biến chứng, thời gian sống sau mổ và chất lượng sống càng giảm.
