Quốc gia với phần đông dân số theo đạo Công giáo này có độ tuổi “đồng thuận quan hệ tình dục” thấp nhất thế giới - 12 tuổi.
Những việc vốn sẽ bị kết tội ấu dâm, hiếp dâm ở tất cả các quốc gia khác, đều được cho phép ở Philippines trong suốt gần một thế kỷ qua.
Các nhà hoạt động vì quyền trẻ em đã vận động trong nhiều năm để tăng giới hạn tuổi này lên - vốn được quy định trong bộ luật hình sự từ năm 1930. Điều này vấp phải sự phản kháng từ những gì được mô tả là "văn hóa phụ hệ" ở một quốc gia nơi phá thai và ly hôn là bất hợp pháp.
Trải qua nhiều nỗ lực, cuối cùng một dự luật chính thức nhằm tăng độ tuổi này lên 16 cũng đã được đưa lên Thượng viện Philippines.
 |
| Donna Valdez, 15 tuổi, bế đứa con của mình ở một trung tâm sức khỏe cộng đồng ở thủ đô Manila, Phillipines. Ảnh: AFP. |
Hệ quả từ những sai lầm hệ thống
Rose Alvarez, sống ở thủ đô Manila, kể lại rằng cô chỉ mới 13 tuổi khi quan hệ tình dục với một người đàn ông gấp đôi tuổi cô.
Mang thai ở tuổi 14, cô nhận ra rằng mình còn quá trẻ cho việc này cũng như không thể đáp ứng những yêu cầu của việc làm mẹ.
“Lúc đó tôi chỉ là một đứa trẻ, tôi không hề hiểu quan hệ tình dục là gì cả”, cô gái chia sẻ.
Đứng trong một phòng khám điều hành bởi Trung tâm sức khỏe phụ nữ Likhaan ở Navotas, một trong những khu vực nghèo nhất Manila, Rose kể tiếp: "Tôi đã yêu cầu ông ấy đeo bao cao su vào, nhưng hắn không chịu, hắn không muốn sử dụng chúng".
Rose, một cô bé hồn nhiên trước khi bước sang tuổi 12 vẫn còn nghĩ việc hôn nhau là đủ để khiến người ta có thai, kể lại rằng cô đã bị chuốc say ở lần đầu quan hệ với người đàn ông khoảng 29 tuổi quen qua Facebook.
“Khi tỉnh lại tôi đã rất hoảng loạn khi thấy quần lót mình dính đầy máu và phần dưới thì vô cùng đau, tôi đã quá say để có thể biết được chuyện gì đã xảy ra”, cô hồi tưởng.
Tệ nạn ấu dâm và lạm dụng tình dục đang tràn lan khắp đảo quốc Philippines mà nguyên nhân chủ yếu nằm ở sự lỏng lẻo của luật pháp.
Dựa theo số liệu thống kê chính thức, cứ mỗi giờ trôi qua thì có một phụ nữ hoặc một bé gái bị cưỡng hiếp.
Trong một tài liệu gửi Thượng viện, Thượng nghị sĩ Risa Hontiveros trích dẫn các số liệu từ Trung tâm Bảo trợ phụ nữ, cho biết rằng 7 trong số 10 nạn nhân bị lạm dụng tình dục là trẻ em và phần lớn là trẻ em gái.
Một nghiên cứu khác được tài trợ bởi chính phủ vào năm 2015 cho thấy 1/5 thiếu niên độ tuổi 13-17 từng trải qua bạo lực tình dục, và 1/25 từng bị cưỡng hiếp lúc nhỏ.
Rowena Legaspi, giám đốc điều hành của Trung tâm về Sự phát triển và Quyền lợi hợp pháp của trẻ em, nói rằng việc truy tố thủ phạm trong các vụ hiếp dâm liên quan đến trẻ em là điều khó khăn vì họ có thể tranh luận rằng những đứa trẻ đã đồng thuận việc quan hệ tình dục.
“Một bé gái 12 tuổi làm thế nào có thể biết gì mà đồng thuận được”, Rowena bức xúc nói.
 |
| Cảnh sát Manila đột kích một căn hộ ở Manila nơi tổ chức quay phim đồi trụy trẻ em để bán trên mạng. Ảnh: AP. |
Thay đổi luật thôi chưa đủ
Dự luật này khi được thông qua sẽ khiến mọi hành vi quan hệ tình dục với trẻ dưới 16 tuổi thành bất hợp pháp và có thể bị phạt tù chung thân.
Thượng viện Philippines dự kiến sẽ bỏ phiếu trong những tháng tới trước khi dự luật được trình lên Tổng thống Rodrigo Duterte.
Các nhà hoạt động nói rằng việc tăng độ tuổi đồng thuận quan hệ tình dục sẽ ngăn chặn những “kẻ săn mồi tình dục”.
Nhưng họ cũng cảnh báo rằng cần phải làm nhiều hơn nữa để đối phó với nạn bạo lực tình dục trẻ em tại Philippines - quốc gia có tỷ lệ mang thai ở tuổi vị thành niên cao nhất Đông Nam Á.
Carlos Conde từ Tổ chức Theo dõi Nhân quyền cho biết, tất cả trẻ em cần được tiếp cận giáo dục giới tính phù hợp với lứa tuổi cũng như thông tin, các dịch vụ về quan hệ tình dục an toàn và tránh mang thai ngoài ý muốn.
Rowena nói thêm rằng thái độ phân biệt giới tính và "đổ lỗi cho nạn nhân" ở các công tố viên, thẩm phán cũng cần được thay đổi.
Các vụ án cần được xử lý nhanh hơn. Hiện tại phải mất nhiều năm để một vụ án hiếp dâm được đưa ra tòa, khi đó nạn nhân có thể đã trưởng thành - và trong một số trường hợp, bị cáo đã chết.
“Chúng ta có rất nhiều luật để bảo vệ quyền của trẻ em nhưng vấn đề ở đây là việc thực thi. Luật có thể thay đổi nhưng bộ máy vận hành cũ kỹ vẫn còn đó", Rowena nói.
 |
| Những bà mẹ vị thành niên trong một khu dân cư nghèo ở Navotas, Manila. Ảnh: AP. |
Mặt trái
Tuy nhiên, không phải ai cũng ủng hộ dự luật này. Một người làm công tác xã hội ở các khu vực nghèo khó của Manila cho biết dự luật có thể làm những người lớn lén lút quan hệ với trẻ em, khiến việc trợ giúp những nạn nhân này trở nên khó khăn hơn.
Donna Valdez, 15 tuổi, nói rằng nên để hai vợ chồng quyết định xem họ đã sẵn sàng quan hệ tình dục chưa.
Chồng của Donna hơn cô 10 tuổi và cả 2 biết nhau qua Facebook. Sau khi quen nhau được hai tháng, họ đã quan hệ với nhau, và chẳng bao lâu thì Donna có thai.
Theo dự luật đề xuất, chồng của Donna có thể bị buộc tội hiếp dâm.
Donna cho biết cô không hối tiếc khi trở thành một bà mẹ trẻ. "Chúng tôi rất hạnh phúc vì đã được ban phước cho một đứa con", cô vừa nói vừa ôm cậu con trai 10 tháng tuổi cựa quậy trong vòng tay tại trung tâm y tế.
Nhưng Donna cũng nhớ cuộc sống cũ của mình.
“Tôi muốn lại được vui chơi với bạn bè của mình”, cô nói. “Tôi thất nghiệp, bố mẹ tôi cũng không có việc làm. Chúng tôi chưa biết sẽ lấy tiền ở đâu để nuôi con nữa đây”.
Donna hy vọng sẽ học xong trung học để có thể làm việc ở nước ngoài - giống như hàng triệu người Philippines khác, khi đó cô có thể gửi tiền về giúp hỗ trợ gia đình ở quê nhà.
“Tôi còn quá trẻ, tôi vẫn còn nhiều kế hoạch, tôi muốn kết hôn với một người Mỹ để có cuộc sống tốt hơn”, Donna cười nói.
Patrizia Benvenuti, trưởng Ban bảo vệ trẻ em của UNICEF tại Philippines, cho biết dự luật là một chiến thắng dành cho trẻ em của quốc gia 106 triệu dân này.
“Việc chọn 12 tuổi là độ tuổi đồng thuận quan hệ tình dục thực sự không phù hợp với các nghiên cứu khoa học về sự phát triển của não bộ và cơ thể con người”, bà Benvenuti nói thêm.
Được biết, dự luật này đã đến vòng bỏ phiếu cuối cùng ở Thượng viện.
