Romantic-comedy (Rom-com) là tên viết tắt của thể loại phim tình cảm hài hước, ra đời trong khoảng thập niên 1930-1940. Sau thời gian dài, dòng phim này ngày càng đa dạng với nhiều phong cách mới xuất hiện.
Từ khi ra đời và được thịnh hành cho đến nay, dòng phim này luôn được lòng công chúng bởi thỏa mãn được nhu cầu giải trí đơn thuần của khán giả và dễ dàng thu được lợi nhuận.
Tuy nhiên, sau nhiều thập niên thăng trầm, dòng phim này trở thành đứa con bị Hollywood bỏ rơi. Nhưng trong vòng 2 năm trở lại đây, công chúng được chứng kiến sự trở lại mạnh mẽ của thể loại hài tình cảm, đặc biệt thông qua các tác phẩm mang đậm màu sắc châu Á cùng với sự giúp sức của dịch vụ xem phim trực tuyến trả tiền Netflix.
Phim hài tình cảm mất vị thế độc tôn
Kinh đô điện ảnh của Mỹ vào những năm 1930 đầy thơ mộng với những bộ phim Rom-com đời đầu như His Girl Friday, Bringing Up Baby, The Philadelphia Story. Tuy nhiên từ thập niên 1960 trở đi, các chủ đề hình sự, bạo lực, tội phạm, tình dục trở thành kho đề tài mới mẻ và hấp dẫn để các đạo diễn khai thác thay vì câu chuyện tình cảm, gia đình đơn thuần.
 |
| When Harry Met Selly là một trong những bộ phim Rom-com hay nhất mọi thời đại. |
Đa số các tác phẩm trong giai đoạn này đi theo trường phái hậu cổ điển với cốt truyện phức tạp, nhân vật có tính cách, câu chuyện tốt xấu khó phân biệt và nhiều khúc mắc hơn. Sau giai đoạn khó khăn khi phải cạnh tranh với những dòng phim mới, thể loại hài tình cảm được vực dậy mạnh mẽ trong thập niên 1990 nhờ những nhà làm phim lừng danh như Rob Reiner, Roger Michell, Nora Ephron hay Garry Marshall.
Rom - com trở lại và mang tính đột phá hơn xưa, mở đầu cho thời kỳ này là bộ phim When Harry Met Selly (1989), Pretty Woman (1990), Sleepless in Seattle (1993), My Bestfriend's Wedding (1997), Shakespeare In Love (1998), Notting Hill (1999), 10 Things I Hate About You (1999),…
Đến đầu những năm 2000, khán giả tiếp tục được thưởng thức hàng loạt các phim Rom-com nổi tiếng khác như Bridget Jones's Diary (2001), Love Actually (2003), 50 First Dates (2004), The Holiday (2006), Knocked Up (2007), The Proposal (2009).
Tuy có sự trỗi dậy mạnh mẽ trong khoảng 2 thập niên trước, dòng phim hài tình cảm ở Mỹ vẫn được đánh giá là đang thoái trào và không còn phù hợp với gu thưởng thức của khán giả thời đại công nghệ số. Khán giả ngày nay đòi hỏi những cốt truyện phức tạp, nhiều mâu thuẫn hơn cùng với đó là sự kết hợp với công nghệ làm phim kỹ xảo, mãn nhãn.
 |
| Bộ phim hài tình cảm Knocked Up từng làm mưa làm gió trong năm 2007. |
Phim siêu anh hùng “bóp chết” hài tình cảm
Ở Hollywood thời điểm hiện tại, thực tế cho thấy những bộ phim hài tình cảm có thể khiến khán giả phải cười nghiêng ngả, đồng thời cũng làm tan chảy trái tim họ không còn nhiều như trước. Chính xác là từ khoảng năm 2008 đến nay, khi dòng phim hành động và đặc biệt là thể loại siêu anh hùng lên ngôi, dòng phim Rom-com tiếp tục điêu đứng một lần nữa.
Mặc dù trong những năm qua vẫn có một vài phim hài tình cảm thành công và được nhiều khán giả yêu thích như Love And Other Drugs (2010), Bridesmaids (2011), Midnight In Paris (2011), Friends With Benefits (2011), Crazy, Stupid, Love (2011), Silver Linings Playbook (2012), About Time (2013), The Spectacular Now (2013), Love, Rosie (2014), The Big Sick (2017), nhưng con số này thật sự không đáng kể.
Stacey Abbott, biên tập viên cuốn sách về phim tình cảm hài trong điện ảnh đương đại từng nhận định rằng: “Thập niên 1990-2000 là thời của phim hài tình cảm nhưng ngày nay Hollywood đang hướng mình đến thể loại khác như phim hành động và viễn tưởng”.
Đạo diễn Alexander Payne bày tỏ cảm xúc: “Những mùa hè với hàng loạt phim hài tình cảm gặt hái hàng tá tiền đã qua rồi”. Nói cách khác là phim tình cảm lãng mạn, một trong những chủ lực của điện ảnh đã trở thành đứa con bị phòng vé bỏ rơi ở Hollywood.
 |
| Silver Linings Playbook giúp Jennifer Lawrence giành giải thưởng Nữ chính xuất sắc tại Oscar năm 2012. |
Trong khi đó đạo diễn Rawson Marshall Thurber từng thành công với phim hài Central Intelligence (2016) nhận định đây là thời kỳ mà dòng phim Rom-com chịu nạn đói doanh thu phòng vé trước cơn lốc xoáy của phim hành động và siêu anh hùng.
Không thể phủ nhận rằng các bộ phim Rom-com đang dần mất đi ngôi vị của chúng tại phòng vé. Những cái tên có thương hiệu nổi tiếng như Mamma Mia! Here We Go Again mới đây cũng chỉ kiếm về hơn 110 triệu USD tại Mỹ và 350 triệu USD trên toàn thế giới.
Với sự bành trướng của phim siêu anh hùng và các phim ở thể loại hành động, khoa học viễn tưởng, những bộ phim hài tình cảm này thực tế chỉ đủ sức để duy trì dòng phim Rom-com không chết ở Hollywood, chứ không thể nào đưa nó về thời kỳ hoàng kim như trước.
Luồng gió mới đến từ điện ảnh đậm chất châu Á
Tháng 8/2018, điện ảnh thế giới chứng kiến sự xuất hiện đầy bất ngờ hai bộ phim màu sắc châu Á mà không ai nghĩ sẽ gây được tiếng vang lớn là Crazy Rich Asians (Con nhà siêu giàu châu Á) và To All the Boys I’ve Loved Before (Những chàng trai năm ấy).
Hai bộ phim có nội dung tương đối khác nhau nhưng vẫn cùng thuộc dòng phim hài tình cảm và đáng nói là đều do Hollywood sản xuất xoay quanh nhân vật gốc Á làm trung tâm. Nếu như Crazy Rich Asians khắc họa cuộc sống xa xỉ về giới siêu giàu tại Singapore, thì To All The Boys I've Loved Before kể về câu chuyện tình yêu tuổi học đường của cô gái gốc Á.
Cả hai bộ phim đều không có nhiều đột phá trong nội dung hay kỹ thuật làm phim, nhưng đều thành công khi đặt góc nhìn vào nhân vật gốc Á để họ kể câu chuyện và thu hút người xem với những mảng miếng hấp dẫn.
 |
| Crazy Rich Asians là bộ phim thuần châu Á hiếm hoi ở Hollywood và nhận được sự đánh giá cao. |
Trên trang Rotten Tomatoes, phim nhận được số điểm 92%, con số “khủng” đối với một tác phẩm hài tình cảm. Cả hai bộ phim đều nhận được những lời khen nức nở từ khán giả và giới phê bình. Trong khi đó Crazy Rich Asians cũng gây bão phòng vé ở Bắc Mỹ với hơn 88 triệu USD và gần 100 triệu USD trên toàn thế giới sau 2 tuần công chiếu.
Đây chính là canh bạc lớn của hãng Warner Bros. khi lần đầu tiên sau gần hai thập kỷ mới sản xuất bộ phim với dàn diễn viên hầu hết là người châu Á, nhưng không vì thế mà sức hút của Crazy Rich Asians giảm đi.
Thậm chí nhiều trang phê phim của Mỹ còn nhận định thành công vang dội của Crazy Rich Asians đã góp phần tiếp thêm sức mạnh cho sự trỗi dậy của dòng phim này.
Bên cạnh đó, dù không thể trở lại vị trí độc tôn phòng vé như trước, nhưng những bộ phim tình cảm lãng mạn vẫn có thể tìm được chỗ đứng riêng. Nhà sản xuất tìm được hướng khai thác đổi mới và phù hợp với từng nhóm khán giả riêng biệt.
 |
| To All The Boys I've Loved Before tạo được cơn sốt mới trên dịch vụ xem phim Netflix. |
Biên kịch Rhett Reese lý giải việc khán giả ngày càng ít xem phim tình cảm hài ở rạp thay vào đó là xem phim hành động bởi lĩnh vực truyền hình đã làm tốt việc cung cấp những series dài tập với chất lượng ngày càng nâng cao.
Thay vì sản xuất phim ra rạp, nhiều nhà sản xuất chọn con đường đi khác, tập trung phát triển ở dịch vụ xem phim trực tuyến. Hàng loạt phim như Overboard, Set It Up, The Kissing Booth, To all The Boys I’ve Love Before, Destination Wedding… đều thu hút lượng lớn người xem trên Netflix. Trong đó, Overboard đạt doanh thu lên đến 80 triệu USD.
Theo nhìn nhận của giới quan sát, điều này có ý nghĩa lớn đối với thị trường Hollywood và là bằng chứng góp phần chứng tỏ sự hồi sinh của dòng phim những tưởng đã thoái trào và không còn hấp dẫn như Rom-com. Hoặc ít nhất, nó chứng minh thể loại hài tình cảm chưa bao giờ biến mất trong lòng công chúng yêu điện ảnh.
