Nhiều năm qua, hàng loạt vụ giáo viên bạo hành trẻ bị phanh phui nhờ camera giám sát lắp trong phòng học. Gần đây, vụ việc cô giáo Tiểu học Phan Chu Trinh (TP.HCM) đánh, mắng học sinh.
Bỏ qua một bên chuyện đạo đức, nghiệp vụ của giáo viên, nhiều người quan tâm tính hợp pháp của việc giáo viên lén lắp đặt camera trong phòng học để theo dõi tình hình ở lớp. Tại nhiều nước trên thế giới, trường không được phép lắp camera trong phòng học hoặc phụ huynh không có quyền truy cập hệ thống giám sát.
Phụ huynh không có quyền lắp đặt, truy cập hệ thống camera
Luật liên bang của Mỹ, cụ thể Đạo luật về Quyền hạn Giáo dục và Riêng tư Gia đình (FERFA), chống lại việc lắp đặt camera giám sát trong phòng học.
Theo đó, luật cấm tình trạng phụ huynh truy cập vào hệ thống giám sát để kiểm tra tình hình lớp học. Trong một số trường hợp, gia đình và trường thống nhất việc lắp camera trong phòng, chỉ nhân viên giám sát và giáo viên cụ thể được quyền truy cập hệ thống.
 |
| Ý tưởng lắp camera giám sát trong lớp học vấp phải sự phản đối từ chính học sinh, giáo viên và phụ huynh của nhiều trường học Mỹ. Ảnh: Love to Know. |
Thực tế, trong quá trình tìm kiếm phương pháp tăng cường an ninh trường học, ngăn chặn bạo lực học đường, nhiều nhà giáo dục ở Mỹ nghĩ đến việc lắp camera giám sát trong phòng học.
Theo Weareteachers, 70% trường công lập ở Mỹ trang bị hệ thống camera giám sát ở hành lang, khu vực nhà ăn, lối ra vào. Nhưng ý tưởng lắp camera trong phòng học vấp phải sự phản đối từ nhiều người.
Họ cho rằng việc lắp camera trong lớp ảnh hưởng nghiêm trọng quyền riêng tư của giáo viên và học sinh, đồng thời khiến môi trường sư phạm “biến chất”, khi cả hai bên đều phải “diễn” để ứng phó sự giám sát từ phụ huynh hoặc lãnh đạo trường. Đó là lý do dù lắp camera ở hành lang và khu vực công cộng, lãnh đạo giáo dục nhiều bang ở Mỹ lưỡng lự trong việc lắp đặt trong phòng học.
Thực tế, năm 2017, Texas là bang đầu tiên yêu cầu trường lắp camera trong phòng học của các lớp giáo dục đặc biệt, nếu phụ huynh hoặc giáo viên yêu cầu. Theo Education Week, luật này được đưa ra nhằm giải quyết lo ngại về việc những học sinh thuộc lớp giáo dục đặc biệt (thường có kỹ năng giao tiếp hạn chế) không đủ năng lực để báo cáo các vụ lạm dụng, bạo lực ở trường.
Bang Georgia cũng có quy định tương tự, tức là chỉ lắp camera trong phòng học lớp giáo dục đặc biệt, dựa trên nhu cầu, sự tự nguyện của phụ huynh. Ngoài ra, cả giáo viên và học sinh phải được thông báo việc lớp học có gắn camera giám sát.
Trong khi đó, việc lắp đặt camera trong phòng học lại khá phổ biến ở Anh, dù con số hơn 100.000 camera giám sát lớp học được sử dụng trên toàn nước này khiến nhiều người cảm thấy khó chịu, theo Gaia-security.
Đương nhiên, việc sử dụng camera trong lớp học phải đảm bảo tuân thủ Luật Bảo vệ Dữ liệu 1998, Luật Nhân quyền 1998 và Luật về Quyền hạn Điều tra 2000.
Theo đó, việc lắp camera phải được thông báo tới ủy viên phụ trách thông tin, nói rõ lý do, mục đích và dữ liệu thu được từ camera được sử dụng như thế nào. Trường gia hạn thông báo hàng năm và phải báo cáo mọi thay đổi lên ủy viên.
Như vậy, theo luật Anh, phụ huynh không có quyền lắp đặt hay truy cập hệ thống camera giám sát. Trường lắp camera trong lớp phải thông báo tới nhà chức trách và giáo viên, phụ huynh.
Mọi hành động trích xuất thông tin từ camera giám sát lớp học phải được thực hiện bởi cán bộ điều hành CCTV của trường và phải có yêu cầu trích xuất từ phía tòa án hay được chấp thuận quyền truy cập dữ liệu. Trường hợp dữ liệu được chuyển giao cho cảnh sát, cơ quan này cũng phải tuân thủ Luật Nhân quyền.
 |
| Việc lắp camera trong phòng học ngày càng phổ biến ở Anh nhưng phải tuân thủ quy định của pháp luật. Trường lắp camera trong lớp phải thông báo tới nhà chức trách và giáo viên, phụ huynh. Ảnh minh họa: Shutterstock. |
Vấn đề gây tranh cãi
Không chỉ ở Anh, Mỹ, việc lắp camera trong lớp học cũng là vấn đề gây tranh cãi ở Phần Lan.
Trao đổi với Zing.vn, bà Seija Nyholm, Hiệu trưởng trường Quốc tế Việt Nam - Phần Lan, cho biết giáo viên và phụ huynh nước này đều có quan điểm trái chiều trong việc nên hay không nên lắp camera trong phòng học.
Trong khi hầu hết học sinh không muốn có máy quay hình trong lớp học của mình, Hiệp hội Giáo viên Phần Lan phản đối việc lắp đặt camera ở lớp học. Đối với phụ huynh Phần Lan, có người ủng hộ, có người không.
Theo bà, việc lắp đặt camera an ninh giúp nhà trường có căn cứ để giải quyết các xung đột xảy ra trong lớp, đồng thời điều chỉnh hành vi của học sinh hoặc sử dụng dữ liệu từ camera để đào tạo giáo viên. Tuy nhiên, camera an ninh sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường học tập, cản trở thành tích của học sinh, đặc biệt, xâm phạm quyền riêng tư của học sinh và giáo viên.
“Là hiệu trưởng, tôi quan tâm đầu tiên đến ý kiến của học sinh, bởi mục đích của việc lắp đặt camera hiện nay tại các trường, nếu có, suy cho cùng cũng chỉ tập trung việc học tập của con em mình”, bà Nyholm khẳng định.
Bà nhấn mạnh trường và giáo viên cần biết học sinh học tốt nhất khi cảm thấy an toàn và có quyền tự do thể hiện bản thân. Các nghiên cứu khoa học cũng cho thấy camera an ninh trong lớp học tạo ra bầu không khí ngờ vực và bất an cho học sinh, giống như việc có máy dò kim loại và súng trong trường học cũng không chắc làm tăng sự an toàn hoặc ngăn chặn bạo lực.
Vì thế, bà cho rằng để tăng cường giám sát trong trường học, cần tập trung giải quyết những vấn đề cốt lõi mà các trường gặp phải hiện nay. Người lớn nên nhìn thẳng vào căn nguyên của những vấn đề tiêu cực và tìm cách ngăn chặn.
Hiệu trưởng Seija Nyholm nhấn mạnh đã đến lúc đặt câu hỏi: Điều kiện làm việc trong trường học hiện nay như thế nào? Sĩ số lớp học có quá đông? Giáo viên liệu đã được đào tạo đầy đủ các kỹ năng khi tương tác và làm việc cùng học sinh? Mức lương của giáo viên có phù hợp yêu cầu công việc của họ không? Chương trình giảng dạy hiện nay có được cập nhật để trang bị cho họ hành trang bước vào “thế giới thật” chưa?
Những học sinh khiếm khuyết đã nhận được những hỗ trợ cần thiết để phát triển thể chất, cảm xúc hoặc học tập không? Học sinh có được trao cơ hội để thể hiện sự sáng tạo vốn có của bản thân và ảnh hưởng đến cách học của các em không?
