Phúc thẩm VN Pharma: 'Bị cáo buộc phải biết'

9h, HĐXX và các bị cáo đã có mặt trong phòng xử án. Hàng chục phóng viên của nhiều cơ quan báo chí hiện diện tại tòa từ sáng sớm. Sáng nay, phiên tòa bắt đầu muộn hơn bình thường.

Các bị cáo chờ HĐXX đến. Ảnh: Trương Khởi.

Toà phúc thẩm chưa tuyên án, quay lại phần xét hỏi

9h05: HĐXX vụ án làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan nhà nước và buôn lậu tại VN Pharma bắt đầu làm việc. Chủ toạ tuyên bố, sau thời gian nghị án, HĐXX xét thấy có nhiều chứng cứ cần phải điều tra làm rõ, do đó, HĐXX quyết định quay lại phần xét hỏi để làm rõ một số vấn đề.

Helix Canada đã được Bộ Y tế cấp phép hoạt động tại Việt Nam

HĐXX xét hỏi Võ Mạnh Cường liên quan đến thân phận của công ty Helix Canada và cá nhân Raymundo.

HĐXX: Bị cáo nói về giấy phép hoạt động của Helix do Bộ Y tế cấp?
Bị cáo Võ Mạnh Cường: Ông Raymundo gửi các giấy tờ về để bị cáo nộp lên Bộ Y tế để xin cấp phép.
HĐXX: Bản photo công chứng, bị cáo có giữ không?
Bị cáo Võ Mạnh Cường: Dạ không
HĐXX: Luật sư có giữ bản gốc không?
Luật sư Khưu Thanh Tâm: Có, tôi sẽ nhờ người mang đến.
HĐXX: Giấy uỷ nhiệm cho bị cáo được lập 2013, thời hạn 5 năm từ 2012-2017. Nhưng công ty Helix Canada được cấp phép 2014. Vậy là thời hạn cấp phép cho bị cáo đã được lùi lại?
Bị cáo Võ Mạnh Cường: Trước đó bị cáo đã làm việc với Raymundo, ông Raymundo có giấy uỷ quyền cho bị cáo là người đại diện hợp pháp là giữa các công ty với nhau. Sau đó mới xin Bộ Y tế cấp phép, thời gian ông Raymundo gửi giấy tờ về Việt Nam rất lâu, nên thời gian chênh lệch là hợp lý.
Luật sư Khưu Thanh Tâm: Thưa chủ toạ, Helix được thành lập năm 1999 tại nước sở tại.
HĐXX: Mời luật sư ngồi xuống, HĐXX đang làm rõ.
Bị cáo Võ Mạnh Cường: Tôi là người tìm kiếm cơ hội kinh doanh, trong quá trình làm việc ông Raymundo đã cấp giất phép cho tôi. Tôi là người không rành về luật pháp. Ông Raymundo đã gửi giấy tờ về để nộp lên Bộ Y tế để được cấp phép. Tôi không phải là người làm ăn gian dối, tôi có đủ các giấy tờ từ phía ông Raymundo và giấy phép từ Bộ Y tế.

Bị cáo Võ Mạnh Cường đang trả lời HĐXX. Ảnh: Tùng Tin.

Nguyễn Minh Hùng khai quy trình nhập khẩu H-Capita

Sau Võ Mạnh Cường, HĐXX chuyển sang xét hỏi Nguyễn Minh Hùng, nguyên Tổng giám đốc VN Pharma. Bị cáo Hùng cho biết 7 loại thuốc của Helix Canada đã làm giấy phép nhưng chưa nhập về Việt Nam.

Liên quan đến quy trình nhập khẩu thuốc, Hùng nói đầu tiên là đàm phán với nhà cung cấp, nhà cung cấp đưa ra các giấy tờ chứng minh. Trong đó, quan trọng là FSC và giấy uỷ quyền cho người đại diện hợp pháp tại Việt Nam. Sau đó, công ty lập đơn hàng cộng với tài liệu bên nhà cung cấp cung cấp và tiêu chuẩn bên công ty bị cáo làm ra để yêu cầu nhà máy, tất cả tiêu chuẩn này dựa vào FSC. Hồ sơ này được nộp lên Cục quản lý Dược cấp phép.

Theo bị cáo, nếu hàng còn độc quyền thì đòi hỏi nhà cung cấp cung cấp tiêu chuẩn. Nhưng cũng có một số cái cần điều chỉnh để phù hợp với Việt Nam như nhiệt độ bảo quản. Một số lô thuốc khác là hàng phiên bản, được tự do sản xuất.

Hồ sơ tiêu chuẩn lô thuốc phải viết trước đề nộp lên Cục quản lý Dược. Tờ sử dụng thuốc do công ty dịch lại. Tuy nhiên, theo Hùng, công ty nhập khẩu có thể viết tiêu chuẩn thuốc kèm theo tờ hướng dẫn sử dụng. Mẫu mã lô hàng nếu ở Việt Nam thì VN Pharma được quyền thiết kế lại ngôn ngữ, mẫu mã, nhận dạng thương hiệu.

HĐXX làm rõ con dấu của công ty Austin Hong Kong

Liên quan đến một số giấy tờ giả, Nguyễn Minh Hùng khai đã giao những tờ giấy A4 được đóng dấu trước của công ty Austin Hong Kong cho Phòng xuất nhập khẩu. Tuy nhiên, Hùng nói không nhờ giao cho ai, dù phòng này do bị cáo Nhật là trưởng phòng. Trả lời HĐXX, bị cáo Nhật cho biết chưa bao giờ cầm những tờ giấy đó.

Về con dấu của công ty Austin, Hùng khai không biết con dấu đó, bị cáo Kiệt cũng không đưa. Trong khi đó, bị cáo Kiệt cũng khai có giao con dấu năm 2013 nhưng không giao trực tiếp cho Hùng. 

Vì sao Nguyễn Minh Hùng xin giảm nhẹ hình phạt?

HĐXX: Bị cáo hiểu như thế nào về kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt?
Bị cáo Nguyễn Minh Hùng: Bị cáo thấy chưa làm rõ bản chất sự thật.
HĐXX: Bị cáo đã bị HĐXX cấp sơ thẩm quy kết bị cáo hàng loạt hành vi. Sau khi bị truy tố về 5 hành vi, bị cáo chỉ có kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt. Bị cáo suy nghĩ như thế nào về lời khai của mình?
Bị cáo Nguyễn Minh Hùng: Bị cáo đã khai rất trung thực.
HĐXX: Trung thực thì chỉ có một, có khi nào trung thực mà trả lời nhiều vấn đề không?
Bị cáo Hùng im lặng.
HĐXX: Bị cáo sử dụng con dấu bất hợp pháp của bị cáo Kiệt, nhưng hôm nay bị cáo trả lời không có.
Bị cáo Nguyễn Minh Hùng: Vấn đề này đã đối chất từ một năm trước rằng bị cáo không nhận con dấu từ Kiệt. Con dấu đó là của Austin Hong Kong. Anh Kiệt có đóng khống cho bị cáo vào mấy tờ giấy A4.
HĐXX: Con dấu đó từ đâu ra?
Bị cáo Nguyễn Minh Hùng: Có từ công ty Austin Hong Kong giao cho Kiệt.
HĐXX: Bị cáo có kêu Kiệt trình giấy uỷ quyền không?
Bị cáo Nguyễn Minh Hùng: Bị cáo không thấy giấy uỷ quyền nhưng bị cáo có làm việc với chủ của công ty Austin Hong Kong.

Bị cáo Nguyễn Minh Hùng đang trả lời HĐXX. Ảnh: Tùng Tin.

Nguyễn Minh Hùng: Giấy tờ của Helix là bản chính nên bị cáo nghĩ là hợp pháp

HĐXX: Xuất pháp từ đâu bị cáo nhập thuốc H-Capita?
Bị cáo Nguyễn Minh Hùng: Xuất phát từ việc anh Cường chào hàng thuốc H-Capita của công ty Helix Canada sản xuất. Sau đó bị cáo Cường cung cấp cho bị cáo các giấy tờ kèm theo như FSC, JIP của nhà máy Helix Canada, giấy uỷ quyền của Helix Canada.
HĐXX: Sau khi nhận được các giấy tờ đó bị cáo có làm gì để kiểm tra lại giấy tờ này không?
Bị cáo Nguyễn Minh Hùng: Tất cả đều là bản chính nên bị cáo nghĩ hợp pháp.
HĐXX: Sau đó?
Bị cáo Nguyễn Minh Hùng: Thống nhất các giấy tờ giao, Cường giao cho phòng Nghiên cứu và phát triển, sau đó giao về phòng xuất nhập khẩu để làm rõ hồ sơ xin nhập thuốc. Tiếp đó, xây dựng tiêu chuẩn phù hợp với Việt Nam và bị cáo được anh Thiện giới thiệu cho dược sĩ Thông.
HĐXX: Căn cứ nào bị cáo thuê dược sĩ Thông viết tiêu chuẩn?
Bị cáo Hùng cho rằng không có căn cứ.
HĐXX: Bị cáo phải gửi hồ sơ cho ai?
Bị cáo Nguyễn Minh Hùng: Chuyển lại cho nhà máy, bị cáo chỉ đạo Duy gửi cho Cường.

Bị cáo Nguyễn Minh Hùng đang trả lời thẩm vấn. Ảnh: Tùng Tin.

Nhập thuốc không rõ nguồn gốc, nâng khống giá thuốc

HĐXX: Bị cáo dùng hồ sơ nào để nộp lên Cục quản lý Dược để xin cấp phép. Từ Canada gửi về hay bị cáo Thông viết ra?
Bị cáo Nguyễn Minh Hùng: Hồ sơ do bị cáo Thông viết ra.
HĐXX: Việc viết hồ sơ kỹ thuật thuốc sau 2 năm không còn độc quyền nữa, người bán được quyền viết?
Bị cáo Hùng: Đó là quy định chung
HĐXX: Văn bản nào? Các bị cáo đang làm việc liên quan trực tiếp đến tính mạng con người.
Bị cáo Hùng im lặng.
HĐXX hỏi tiếp: Vì bị cáo biết tội của mình nên bị cáo không kháng cáo kêu oan?
Bị cáo Hùng tiếp tục im lặng
HĐXX: Khi tiến hành nhập khẩu ai làm thủ tục nhập khẩu cho các bị cáo?
Bị cáo Nguyễn Minh Hùng: VN Pharma ký kết với Austin.
HĐXX: Công ty này đã hết thời hạn hoạt động vào thời điểm bị cáo ký kết?
Bị cáo Nguyễn Minh Hùng: Nhưng có giấy gia hạn.
HĐXX: Vì hết hạn nên bị cáo đã ký lùi ngày. Mục tiêu hướng tới của các bị cáo là nhập thuốc không rõ nguồn gốc ở một nơi rồi mang đến nơi khác để bán cao hơn, để nâng khống giá thuốc, có đúng như vậy không?
Bị cáo Nguyễn Minh Hùng: Đúng.
HĐXX: 3 vấn đề tôi muốn đặt ra là: Bị cáo có hướng tới việc buôn lậu hay không? H-Capita có nguồn gốc không? Giấy tờ có thật hay không?

10h15: Phiên xét hỏi tạm nghỉ

Bị cáo Hùng. Ảnh: Tùng Tin.

Võ Mạnh Cường: Thẩm phán đang ép tội trong khi tôi không làm

Phần xét hỏi giữa thẩm phán Phạm Thị Duyên với bị cáo Võ Mạnh Cường diễn ra khá căng thẳng. Thẩm phán liên tục lớn tiếng với phần lời khai của Võ Mạnh Cường.

Thẩm phán Phạm Thị Duyên: Bản án bị cáo đã nhận được rồi, bị cáo bị truy tố và xét xử bởi các hành vi nào?
Bị cáo Võ Mạnh Cường: Truy tố hành vi buôn lậu.
Thẩm phán: Hành vi không phải tội danh.
Bị cáo Võ Mạnh Cường: Thưa, làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan tổ chức và hưởng lợi bất chính.
Thẩm phán: Tôi nhắc lại tội danh cho bị cáo. Đó là 4 hành vi. Xử tội danh nào thì là việc của cơ quan tố tụng. Như Hùng vừa khai, sau khi Hùng làm xong hồ sơ kỹ thuật để xin nhập khẩu thuốc, Hùng chuyển toàn bọ cho bị cáo để chuyển cho nhà xuản xuất, đúng không?
Bị cáo Võ Mạnh Cường: Đúng.
Thẩm phán: Có chứng cứ không?
Bị cáo Võ Mạnh Cường: Bị cáo có phần mềm, qua mail.
Thẩm phán: Bị cáo có gửi lại cho Hùng không?
Bị cáo Võ Mạnh Cường: Không, bị cáo chỉ nhận phần mềm thôi.
Thẩm phán: Cứ cho là công ty Helix là có thật nhưng Hùng vẫn gửi cho Cục dược hồ sơ Thông viết, vấn đề này bị cáo biết. Tôi chỉ nhắc lại, không hỏi.
Bị cáo Võ Mạnh Cường: Thẩm phán ép tội, không cho bị cáo nói.
Thẩm phán: Tôi chỉ hỏi những gì bị cáo biết và buộc phải biết.
Bị cáo Võ Mạnh Cường: Bị cáo không làm sao bị cáo biết. Thẩm phán nói như vậy là sai.
Thẩm phán: Tôi đang làm đúng chức trách của mình, tại tòa, tất cả đều phải tuân theo nội quy phiên tòa.
Bị cáo Võ Mạnh Cường: Nhưng thẩm phán đang ép tội trong khi tôi không làm.
Chủ tọa (lớn tiếng): Bị cáo buộc phải chấp hành nội quy phiên Tòa, chịu sự điều khiển của HĐXX. Bị cáo chỉ trả lời sau khi nghe câu hỏi, bị cáo nghe rõ chưa?
Bị cáo Võ Mạnh Cường: Dạ vâng.

Bị cáo Cường. Ảnh: Tùng Tin.

Thẩm phán hỏi như vậy khác nào hỏi bị cáo muốn đi tù hay không!

Thẩm phán: Trước đó, bị cáo trả lời VKS rằng 19, 20 giấy uỷ quyền dịch ra tiếng Việt do bị cáo ký, hôm nay bị cáo nói giám đốc Helix tại Việt Nam ký?
Bị cáo Võ Mạnh Cường: Bị cáo không hiểu câu hỏi lúc trước. Hôm nay bị cáo trình bày rằng giấy đó là do Raymundo ký rồi đóng dấu cho bị cáo, sau đó bị cáo mới ký là đóng dấu trên phạm vi người được uỷ quyền.
Thẩm phán: Bị cáo học gì?
Bị cáo Võ Mạnh Cường: Về hàng hải, cấp đại học.
Thẩm phán: Đại học hay lớp 12?
Bị cáo Võ Mạnh Cường: Đại học.
Thẩm phán: Bị cáo bị tạm gian trong thời gian nào?
Bị cáo Võ Mạnh Cường: 19/9/2014-17/3/2017
Thẩm phán: Bị cáo có hiểu lý do vì sao bị cáo được tại ngoại không?
Bị cáo Cường im lặng
Thẩm phán: Trong quá trình điều tra bị cáo có viết đơn kêu oan không?
Bị cáo Võ Mạnh Cường: Trong quá trình điều tra bị cáo không có luật sư, chỉ có một mình bị cáo thôi.
Thẩm phán: Bị cáo hãy trả lời có hoặc không. Luật sư chỉ tìm chứng cứ giúp bị cáo minh oan, chứ luật sư không được phép giúp bị cáo chối tội. Bị cáo nghĩ trong các hành vi bị cáo bị truy tố, hành vi nào đúng, hành vi nào sai?
Bị cáo Võ Mạnh Cường: Thứ nhất, việc cung cấp FSC và JIP là những giấy tờ được gửi từ Raymundo qua email, chuyển phát nhanh. Tôi không làm giấy tờ giả. Về vấn đề nâng khống giá, tôi có nâng giá lên từ 27USD lên 75USD, bản thân tôi là người làm kinh doanh cũng hiểu là việc làm sai trái với khách hàng thì sẽ không làm. Bị cáo không hưởng lợi nâng khống giá. Tôi làm là đúng, tôi được phép uỷ quyền của Raymundo, tạo điều kiện cho khách hàng xúc tiến thương mại.
Thẩm phán: Hành vi môi giới kém chất lượng có hay không, đúng hay không?
Bị cáo Cường: Bị cáo không biết kém chất lượng. Cục quản lý Dược đã có những giấy phép những giấy tờ để chứng minh các lô thuốc này, tôi không có khả năng nhận biết, tôi chỉ tin tưởng Cục quản lý Dược. Mặt khác, bị cáo đã qua công ty của Raymundo và nó rất lớn, ông Raymundo còn cung cấp cho bị cáo các giấy tờ liên quan.
Thẩm phán: Theo bị cáo thì bao nhiêu hành vi đủ buộc tội bị cáo?
Bị cáo Võ Mạnh Cường: Thẩm phán hỏi như vậy cũng giống như hỏi bị cáo muốn đi tù hay không, như vậy thì khó trả lời quá.

Kết thúc phiên xét hỏi sáng 23/10

Phần cuối của phiên xử sáng 23/10, Chủ toạ tiếp tục xét hỏi bị cáo Nhật, Quốc, Loan và những người có trách nhiệm liên quan.

Trả lời câu hỏi của chủ toạ, bị cáo Nhật thừa nhận vì không nhận thức rõ nên làm sai trong việc ký hợp đồng thuốc. Nhật khẳng định sẽ chịu trách nhiệm hành động của mình nhưng mức án 5 năm là quá nặng.

Trong khi đó, bị cáo Ngô Anh Quốc cũng nhận tội tham gia buôn lậu, hợp thức hoá hồ sơ chứng từ H-Capita và xin nhận tội trước pháp luật.

Bị cáo Phan Cẩm Loan tiếp tục cho rằng việc hợp thức hoá chứng từ hồ sơ là việc làm hàng ngày, không làm gì sai trái. Loan cũng phủ nhận cùng với bị cáo Nhật ghi lùi ngày trong hồ sơ.

Bị cáo Phương thừa nhận sai về nghiệp vụ kế toán, chuyển tiền ra nước ngoài rồi chuyển vòng về. Tuy nhiên, Phương cho rằng mình không biết đây là hàng buôn lậu.

Nguyễn Minh Hùng khẳng định quá trình sử dụng số tiền nâng giá thuốc, chuyển tiền ra nước ngoài rồi quay lại, bị cáo không thông qua HĐQT VN Pharma. Hùng thừa nhận đây là việc làm sai.

Phó tổng giám đốc VN Pharma Nguyễn Thị Hạnh xác nhận HĐQT không hề biết quá trình Nguyễn Minh Hùng nâng giá thuốc, chuyển tiền ra nước ngoài rồi vòng về, sử dụng tiền phục vụ bán hàng rồi gửi vào ngân hàng. Việc gửi tiền tiết kiệm, thế chấp ngân hàng thì cuối năm họp HĐQT mới được biết khi đem ra bàn.

HĐXX sẽ trở lại làm việc vào chiều 23/10.