Quyết định sai lầm của Philippines giữa cái nóng điên rồ của năm 2024

Học sinh Philippines chật vật vì nhiệt độ ngày càng tăng. Ảnh: Rappler.

Một ngày nắng nóng như đổ lửa vào cuối tháng 4, Ella Araza, học sinh lớp 4 ở Manila (Philippines) chật vật làm bài tập về nhà trước khi nhiệt độ buổi chiều tăng đến mức không thể chịu nổi.

Khi Philippines quyết định đóng cửa hàng nghìn trường công lập để cho trẻ tránh nóng, trường của Ella cũng nằm trong danh sách đó.

Chính phủ cho trẻ học online vì nhiều trường không có điều hòa nhiệt độ hay thiết bị làm mát đạt chuẩn, nhưng điều kiện sống ở Baseco - khu ổ chuột "khét tiếng" nơi Ella sống - thậm chí còn nóng đến mức tuyệt vọng hơn trường học.

"Nắng nóng khiến con tôi lười hơn, đôi khi con mệt đến mức không muốn làm bài tập", bà Cindella Manabat, mẹ của Ella, nói với New Straits Times.

Nhiều trẻ em ở Philippines đồ mồ hôi nhễ nhại khi ở nhà học online. Ảnh: Flickr.

Học ở nhà nóng, thiếu Internet

Mẹ của bé gái 9 tuổi cho biết thêm khu ổ chuột Baseco chỉ có diện tích khoảng nửa km2 nhưng có đến 65.000 cư dân. Do đó, khi nhiệt độ Philippines tăng cao, nơi họ sống lại càng trở nên ngột ngạt.

Trong căn nhà tồi tàn ở khu ổ chuột, Ella vừa nóng vừa mệt nhưng vẫn phải căng mắt nhìn điện thoại để học online.

Chỉ cách nhà Ella vài cánh cửa, Jalian Mangampo (học lớp 6) và em trai Sherwin phải cùng nhau chen chúc trên một chiếc giường. Dù rất nóng, Mangampo vẫn phải cố hoàn thành bài tập về nhà khi học online.

Nắng nóng là một chuyện, học online khó khăn lại là một chuyện khác vì truy cập Internet ở khu ổ chuột rất khó và đắt. Những học sinh như Ella và Mangampo phải bỏ 5 peso (tương đương 0,088 USD) để mua 3 giờ truy cập Internet từ hàng xóm.

Thiếu thiết bị học online lại là một vấn đề cũng khó khăn không kém. Bà Richel Mangampo (43 tuổi) đã phải vay nặng lãi để mua một chiếc điện thoại di động trị giá 8.500 peso (khoảng 148 USD) cho con trai học bài.

Cho trẻ ở nhà học online tránh nóng là ý tốt của chính phủ, nhưng với những đứa trẻ sống ở khu ổ chuột, điều này có thể trở thành gánh nặng và tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Bà Richel Mangampo cho biết sức nóng khủng khiếp ở khu ở chuột khiến người lớn như bà cũng không thở nổi chứ không nói đến trẻ em. Thỉnh thoảng, bà và hai con phải ra ngoài để thở.

Tuy nhiên, bà không cho con ra ngoài quá lâu vì nắng nóng không phải mối nguy hiểm duy nhất ở khu ổ chuột Baseco. Bạo lực, bệnh tật cũng là những vấn đề khác mà trẻ em khu ổ chuột gặp phải.

"Từ một nơi nào đó, những thanh niên nghiện hút sẽ lao vào đánh nhau, trên tay là những chiếc chai vỡ sắc nhọn rất nguy hiểm. Tôi không dám cho con ra ngoài vì sợ bị đánh oan", người mẹ nói.

Nhiều trường học ở Philippines không có thiết bị làm mát cho học sinh. Ảnh: Rappler.

Mất khả năng học tập vì học online

Không riêng học sinh ở khu ổ chuột, việc đóng cửa trường học vì nắng nóng cũng ảnh hưởng rất nhiều đến học sinh ở khu vực khác, đặc biệt là những em cuối cấp.

Morries Nofies (17 tuổi), học sinh ở thành phố Cavite, nói với tờ Rappler rằng việc đóng cửa trường học trong 2 tuần liên tiếp đã ảnh hưởng đến việc ôn thi đại học của em.

"Em thấy bây giờ không khác gì đợt học online vì Covid-19. Trong đầu em trống rỗng, em không thể tiếp thu kiến thức khi học online", nam sinh chia sẻ.

Trước khi chính quyền địa phương quyết định chuyển hình thức học online, trường của Nofies điều chỉnh lịch học để tránh những khoảng thời gian nắng nóng cao điểm.

Theo đó, giờ học sẽ bắt đầu từ 15-19h mỗi ngày, nhưng vấn đề là những học sinh như Nofies sẽ phải rời nhà lúc 14h giờ - thời gian nắng nóng nhất trong ngày - để kịp đến trường.

Philippines dự kiến kết thúc năm học vào ngày 31/5. Nhưng điều đáng lo ngại là cơ quan khí tượng ở nước này cảnh báo nhiệt độ sẽ còn tăng cao hơn trong tháng 5 này.

Ví dụ, vào ngày 28/4, vùng đô thị Iba ở Zambales ghi nhận mức nhiệt kỷ lục 53 độ C - cao nhất trong năm 2024.

Nếu nhiệt độ ở Philippines vẫn còn tăng cao trong nhiều ngày tới, việc học của trẻ sẽ tiếp tục bị gián đoạn và điều này có thể khiến trẻ mất khả năng học tập.

Theo Journal of Education and e-Learning Research, mất khả năng học tập là hiện tượng xảy ra khi học sinh bị thiếu hụt kiến thức và kỹ năng nói chung do gặp trở ngại kéo dài trong học tập, hoặc do ngừng học.

Bàn về vấn đề này, bà Justine Raagas, Giám đốc tổ chức phi lợi nhuận Philippine Business for Education, nói rằng việc nghỉ học kéo dài có thể khiến trẻ mất khả năng học tập.

"Mất khả năng học tập xảy ra bất cứ khi nào học sinh rời lớp học. Ngay cả khi nghỉ hè 2 tháng, trẻ vẫn có nguy cơ gặp phải điều đó", bà Raagas nói.

Giáo sư, nhà tâm lý học giáo dục Lizamarie Olegario tại Đại học Philippines cũng nêu quan điểm tương tự. Bà nói rằng trẻ mất khả năng học tập là điều hoàn toàn có thể xảy ra vì chính phủ không rút kinh nghiệm từ đợt đóng cửa trường học trong thời kỳ đại dịch.

"Vào thời điểm này, lẽ ra chúng ta phải học cách thiết kế phương pháp học từ xa hiệu quả. Nhưng cho đến khi đại dịch kết thúc, các vấn đề vẫn chưa được giải quyết. Chúng ta phải hiểu rằng nhiều ngôi nhà cũng không có khả năng chống nóng như trường học. Với cái nóng cực đoan như hiện tại, trẻ rất khó tập trung vào việc học", giáo sư nhấn mạnh.