 |
| Rắn hổ chúa người đàn ông bắt được. Ảnh: BVCC. |
Đoạn video dài vỏn vẹn 7 giây, ghi lại cảnh con rắn hổ mang lấp ló trong chiếc lồng bẫy đặt ngay bồn cầu, khiến cộng đồng mạng "dựng tóc gáy". Chỉ sau vài ngày đăng tải, video thu hút hàng trăm nghìn lượt xem, hàng nghìn bình luận hoang mang về việc rắn chui từ bồn cầu lên nhà dân.
Trước đó, người đàn ông ra đi trong tiếc nuối sau khi bị rắn hổ mang cắn. Mọi chuyện có thể đã khác nếu anh được đưa đến bệnh viện sớm và sử dụng huyết thanh đặc trị, thay vì tin tưởng vào cách chữa của thầy lang trong làng.
Rắn độc xuất hiện khắp nơi sau mưa bão
Người quay đoạn video là anh Phạm Thủy (sống tại xã Vân Mạc, tỉnh Hưng Yên), hiện làm việc cho một trung tâm kiểm soát côn trùng. Anh kể lại, ngày 10/10, anh được một hộ dân gọi đến hỗ trợ khi phát hiện rắn hổ mang bò vào nhà vệ sinh rồi chui xuống bồn cầu.
"Xung quanh nhà có ao và vườn cây rậm rạp, lại đúng vào thời điểm mưa bão nên rắn dễ bò vào trú ẩn. Khi tôi đến nơi, con rắn đã chui sâu xuống hộc bồn cầu, không thể tiếp cận được", anh Thủy nhớ lại.
Không thể dùng tay bắt trực tiếp, anh quyết định đặt bẫy ngay trong bồn cầu và kiên nhẫn chờ.
 |
| Khoảnh khắc rắn hổ mang bị người đàn ông đặt bẫy. Ảnh cắt từ clip. |
"Không ngờ, tôi phải đặt bẫy suốt 3 ngày mới chờ được giây phút đó. Trong 3 ngày ấy, chủ nhà đóng chặt cửa nhà vệ sinh, phòng khi rắn tẩu thoát. Tuy nhiên, họ vẫn thấp thỏm, lo lắng. Khi thấy rắn ngóc đầu lên từ bồn cầu, chính tôi cũng nổi da gà. Sợ nó lại chui xuống, tôi phải nhanh chóng lấy dụng cụ và tóm gọn", anh Thủy kể.
Không chỉ ở Hưng Yên, nhiều địa phương khác cũng liên tiếp ghi nhận các vụ rắn bò vào nhà, rắn cắn người trong thời điểm mưa lũ và giao mùa.
Tại Đắk Lắk, các bác sĩ Trung tâm Y tế Sơn Hòa tiếp nhận một người đàn ông bị rắn lục cắn khi đi dạo trong vườn. Sau tai nạn, ông mang theo chính con rắn đã cắn mình đến bệnh viện.
Theo bác sĩ, hành động này rất hữu ích vì giúp xác định nhanh loại rắn lục Trimeresurus stejnegeri, từ đó đưa ra hướng điều trị phù hợp. Người bệnh được xử trí kịp thời, tránh được biến chứng nguy hiểm do nọc độc.
 |
| Con rắn người đàn ông mang đến bệnh viện. Ảnh: BVCC. |
Tại Quảng Ninh, một vụ khác cũng khiến nhiều người "thót tim". Khoảng 22h45 ngày 10/9, anh Đào Mạnh Hùng (23 tuổi), khi đang đi ngoài doanh trại ở đảo Cô Tô, bất ngờ bị rắn hổ mang cắn vào chân.
Sau khi sơ cứu tại chỗ, do lo ngại diễn biến xấu, lực lượng biên phòng đã huy động xuồng máy công suất 500 CV vượt sóng đưa anh Hùng vào đất liền giữa đêm. Chỉ hơn một giờ sau, bệnh nhân được chuyển đến Bệnh viện Đa khoa Quảng Ninh an toàn.
Thời điểm rắn sinh sôi, hoạt động mạnh
Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, rắn độc cắn là một trong những tai nạn thương tích phổ biến ở Việt Nam, đặc biệt gia tăng mạnh từ tháng 4 đến tháng 11 - thời điểm rắn sinh sôi và hoạt động mạnh.
Bác sĩ Nguyên cho biết mỗi loại rắn độc có cơ chế gây độc khác nhau, nên biện pháp sơ cứu và điều trị cũng phải được lựa chọn phù hợp. Thực tế, phần lớn bệnh nhân nhập viện do bị rắn cắn khi đi kiểm tra ruộng vườn, dọn cỏ, hoặc thu dọn sau mưa bão trong điều kiện thiếu ánh sáng. Một số trường hợp còn bị rắn bò vào nhà cắn khi đang ngủ.
"Rắn độc thường hoạt động về đêm hoặc khi trời tối. Mưa bão khiến nơi trú ẩn bị ngập, rắn dễ bò ra khu vực có người sinh hoạt", ông nói.
TS.BS Lê Xuân Dương, khoa Cấp cứu, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, cho hay ở Việt Nam phổ biến hai họ rắn độc chính là họ rắn hổ và họ rắn lục.
- Họ rắn hổ: Gồm rắn hổ mang thường, rắn hổ mang chúa, rắn cạp nong, cạp nia và rắn biển. Rắn hổ mang có cổ bạnh, phát ra âm thanh đặc trưng khi tấn công, còn rắn cạp nong và cạp nia có thân mình khoang đen - vàng hoặc đen - trắng rõ rệt.
Khi bị cắn, người bệnh thường đau nhức, sưng nề, có thể hoại tử tại chỗ, kèm theo mờ mắt, yếu cơ, khó thở, thậm chí liệt toàn thân. Nguyên nhân tử vong chủ yếu là liệt cơ hô hấp.
- Họ rắn lục: Gồm các loài rắn lục xanh, rắn khô mộc, rắn lục mũi hếch, rắn choàm quạp. Đặc trưng của nhóm này là đầu hình tam giác, mắt có đồng tử dọc. Khi bị cắn, người bệnh sưng nề, chảy máu tại chỗ, thậm chí xuất huyết toàn thân và có nguy cơ tử vong do mất máu.
Để phân biệt rắn độc và rắn không độc, bác sĩ Dương khuyến cáo người dân chú ý đến hình dáng và hành vi. Rắn hổ mang có cổ bạnh, rắn cạp nong và cạp nia có thân phân khoang rõ, còn rắn lục có đầu hình thoi.
 |
| Bác sĩ Nguyên cho biết mỗi loại rắn độc có cơ chế gây độc khác nhau, nên biện pháp sơ cứu và điều trị cũng phải được lựa chọn phù hợp. Ảnh: Freepik. |
"Khi cắn, rắn độc thường để lại hai dấu răng lớn do răng nọc cắm sâu vào da, trong khi rắn lành chỉ để lại vết xước nhỏ. Một số rắn hổ mang còn có thể phun nọc từ xa, gây tổn thương mắt và nhiễm độc toàn thân nếu không xử trí kịp", TS.BS Lê Xuân Dương nói.
Sơ cứu sai khi bị rắn cắn có thể mất mạng
Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, sai lầm nghiêm trọng nhất là người bị rắn cắn cố xử lý bằng mẹo dân gian như hút nọc, rạch vết thương, hay đắp lá. Việc này không chỉ vô ích mà còn khiến độc tố lan nhanh, gây nhiễm trùng và nguy hiểm tính mạng.
Khi bị rắn cắn, người bệnh cần được sơ cứu đúng cách để làm chậm quá trình nọc độc xâm nhập và nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế có khả năng điều trị chuyên sâu hoặc có huyết thanh kháng nọc rắn.
Các bước sơ cứu gồm trấn an người bệnh, tránh để họ tự đi lại, bất động chi bị cắn bằng nẹp, và áp dụng băng ép bất động trong trường hợp nghi bị rắn hổ cắn (như rắn cạp nong, cạp nia, hổ mang chúa, rắn biển). Khi băng, nên bắt đầu từ đầu ngón đến hết chi, đảm bảo băng đủ chặt để hạn chế độc lan tỏa nhưng không gây tắc mạch.
Nếu người bệnh khó thở, cần tiến hành hô hấp nhân tạo hoặc bóp bóng, và nhanh chóng chuyển đến bệnh viện, duy trì tư thế chi bị cắn thấp hơn tim.
"Bất cứ trường hợp nào bị rắn cắn, ngay cả khi xác định là rắn lành, đều cần xử trí và theo dõi tại bệnh viện như trường hợp rắn độc cắn, ít nhất trong 12 giờ đầu. Nếu trễ sau 24-48 giờ, kết quả điều trị rất kém hoặc không hiệu quả", bác sĩ Dương nhấn mạnh.
Cách phòng tránh rắn cắn:
- Nhận diện khu vực: Người dân cần biết rõ các loài rắn sinh sống trong khu vực và những nơi chúng thường ẩn nấp.
- Trang phục bảo hộ: Khi đi rừng hoặc di chuyển qua vùng nhiều cây cỏ, nên mang ủng, quần dài, mũ rộng vành; sử dụng đèn nếu đi vào ban đêm.
- Không tiếp cận rắn: Tuyệt đối không bắt, đuổi hoặc dồn ép rắn - kể cả khi rắn đã chết.
- Giữ môi trường xung quanh sạch: Tránh sinh sống hoặc để đồ gần đống gạch, rác, chuồng trại - nơi rắn thường lui tới.
- Cẩn trọng ở vùng biển: Người dân không nên gỡ rắn mắc lưới hoặc dây câu để tránh bị cắn.
Trong cuốn sách Sống khỏe mạnh không phụ thuộc vào thuốc, giáo sư Ryoko Chiba cho rằng nguyên tắc cơ bản khi sử dụng thuốc trong cuộc sống thường ngày chính là “ngắn và cụ thể”. Khi nào bị bệnh thì uống thuốc. Hết bệnh thì nhanh chóng ngừng thuốc.
