Rock Việt - sức mạnh của kẻ dạt vòm (2)

Văn hóa rock là văn hóa của giới trẻ, của những khát vọng giải thoát khỏi hoàn cảnh không mong muốn, của những nét cấp tiến.

Nguyễn Đạt nhóm Da Vàng

Hãy so sánh một chút. Khi các ban nhạc rock hãy còn chỉ chơi cover lại những bài rock Âu Mĩ, hay trổ tài “thăng” trên những giai điệu của Pink Ployd, Queen, Nirvana, Metallica, thì ca từ và phối khí của nhạc pop như kiểu chương trình Cho em một ngày của Thanh Lam/Quốc Trung đã là mới lạ. Nhưng khi rock ra quân với những bài hát tuy là có nhiều màu sắc cổ động của Bức Tường trong các event lớn trên truyền hình, thì lúc ấy, nét nhạc của show Tóc ngắn (Mỹ Linh/Anh Quân và Huy Tuấn) đã không còn bị chê là quá Tây và lai căng. Đến khi những lời gắt, thô ráp, và nhiều u uẩn của Sáng và tối (Small Fire), Đám cưới chuột (Gạt Tàn Đầy) nhập vào vốn ca từ đại chúng (nghĩa là đã nhiều người hát theo được) thì hiện thực của nhạc Pop Việt Nam cũng đã khác, những bài hát Pop lời lẽ trực tiếp, thậm chí bị coi là ngây ngô và gây sốc thành một trào lưu không thể xem thường. Tác động qua lại của hai chiều Rock và Pop dĩ nhiên không diễn ra một lèo như thế, song sự biến đổi của một thẩm mỹ diễn đạt từ chương đã song hành với mức độ đi sâu của rock vào văn hóa đại chúng.

Nhóm Small Fire

Văn hóa rock là văn hóa của giới trẻ, của những khát vọng giải thoát khỏi hoàn cảnh không mong muốn, của những nét cấp tiến. Rock tuy vậy lại vẫn là món ăn kén người thưởng thức, nếu so với đồng hương hip-hop hay grunge - nay đã thành hẳn một kênh văn hóa của một bộ phận giới trẻ như quần tụt áo thun có mũ chùm đầu và nghệ thuật đường phố graffiti. Rock vẫn là sân chơi của giới trẻ thành thị, nhất là sinh viên đại học và học sinh trung học. Rock lúc này vừa có vẻ “tây” – nghĩa là hiện đại và cập thời, vừa như một loại chứng chỉ sành điệu. Việc ưa huyền thoại hóa những câu chuyện như về rock cũng góp phần “đội giá” rock lên. Trong khi những bài hit của Mỹ Tâm hôm qua là đỉnh, hôm nay đã bị xem là sến, thì rock như thể những chiếc xe hầm hố Harley Davidson, lúc nào cũng trên cả thời trang. Những người sáng tạo rock ở Việt Nam vì thế trải qua hai quá trình song song, vừa nỗ lực giới thiệu đến công chúng, vừa vật lộn để rock của mình không thành một món phổ thông hóa. Khi đâu đâu sinh viên cũng gào lên “Ngày đó ngày đó sẽ không xa xôi, và chúng ta là người chiến thắng” thì bài nhạc rock nhẹ Đường đến ngày vinh quang của Bức Tường đã bị pop hóa. Việc ban nhạc trứ danh này - vốn từng được xem như mặt sau của tấm căn cước rock Việt - giải tán, phần nào phản ánh vấn đề năng lượng sáng tác và dự cảm về nguy cơ pop hóa của mình.

Văn hóa Rock đã hình thành ở Việt Nam, sau những lo sợ một thuở về tác động xấu của nó đến lối sống của thanh niên, thì nay mối bận tâm của những người làm sáng tạo là khai thác được lực đẩy mà văn hóa này sinh ra. Do đặc tính không có tuổi (hay là đương đại), biết đâu rằng Rock sẽ thành một đầu tàu lôi kéo sức sáng tạo của những anh em nghệ thuật của nó, vốn lúc nào cũng có nguy cơ trì trệ.

Theo Thể thao Văn hóa & Đàn Ông