Nếu có con nhỏ, bạn cần cẩn thận khi bế và đùa nựng với trẻ. Thói quen tung hứng, nựng lắc con khi vui đùa hoặc xốc lắc mạnh… có thể gây những hậu quả khôn lường cho sức khỏe và trí tuệ của trẻ.
Mọi động tác rung lắc mạnh đều có hại cho trẻ nhỏ
Theo nghiên cứu của các chuyên gia của CDCP (Center for Disease Control and Prevention), số ca tử vong do hội chứng “trẻ bị rung lắc” lên đến khoảng 2.000 trẻ mỗi năm ở Mỹ. Hội chứng trẻ bị rung lắc (Shaken baby syndrome - SBS) hay tổn thương não lạm dụng (abusive head trauma, AHT) là một hội chứng hay gặp, có thể gây tử vong cho trẻ nhỏ.
 |
| Trẻ em thường tỏ ra thích thú khi được tung hứng, nhưng điều này có thể gây tổn thương não trẻ. Ảnh: Pinterest. |
Bệnh thường gặp ở trẻ dưới 2 tuổi, nhiều nhất là từ giai đoạn sơ sinh đến 8 tháng do đặc điểm cơ thể của trẻ ở độ tuổi này. Trong khoảng thời gian này, đầu trẻ chiếm tỷ trọng khoảng 1/4 cơ thể, não bộ chưa phát triển nhiều, lại nằm trôi nổi trong môi trường dịch não tủy bao bọc xung quanh.
Khi bị rung lắc mạnh, nhất là trong động tác tung hứng hay quay vòng tròn quá mạnh, khối não sẽ di chuyển theo quán tính vật lý và có thể va đập vào hộp sọ, làm não bị sưng phù, áp lực nội sọ tăng lên và tổn thương các mạch máu trong não.
Các tổn thương não sẽ để lại nhiều di chứng thần kinh lâu dài cho trẻ. Tổn thương nhẹ có thể làm cho trẻ chậm phát triển tinh thần, mất khả năng nói năng lưu loát, học tập không tiếp thu được bài vở. Tổn thương nặng có thể gây xuất huyết võng mạc mắt, gây giảm thị lực hoặc mù, điếc, liệt thần kinh, co giật, thậm chí gây tử vong.
Tuy nhiên, điều đáng lo nhất là bố mẹ thường không biết trẻ bị tổn thương vì rung lắc mạnh do người lớn gây nên. Vì vậy, nhiều trường hợp trẻ đã bị tổn thương nhưng vẫn tiếp tục bị “tra tấn” bởi các lần rung lắc mạnh tiếp theo, khiến trẻ bị tổn thương ngày càng nặng.
Tổn thương thần kinh và mạch máu do rung lắc thường khó phát hiện ngay, có khi trẻ không có biểu hiện gì. Do đó, bạn cần hiểu biết những dấu hiệu báo động sau đây để kịp thời cứu trẻ.
 |
| Khi mất bình tĩnh, người bế có thể sẽ có những động tác mạnh với trẻ. Ảnh: Irish Times. |
Tùy theo mức độ tổn thương nặng hay nhẹ sẽ có những triệu chứng xuất hiện như: nhẹ thì thấy trẻ giảm linh hoạt, lờ đờ, ngủ gà ngủ gật, không hoặc ít khi mỉm cười. Nặng hơn, trẻ sẽ không nhìn được, dễ co giật, nôn mửa. Trường hợp trầm trọng, trẻ có các biểu hiện ngừng thở, tím tái, hôn mê... khi đó, nếu không cấp cứu kịp, trẻ có thể tử vong.
Cách phòng tránh hội chứng trẻ bị lắc
Để ngăn ngừa hội chứng này, cha mẹ và người thân cần tránh những động tác xoay chuyển đầu trẻ một cách đột ngột như: rung lắc nôi đối với trẻ nhỏ; không bế thốc ngược; không xốc vác trẻ gấp gáp; không tung hứng trẻ khi nô đùa với con; không tát, đánh vào tai, vào đầu, vào mặt trẻ.
Những lúc bạn quá vui, quá giận, mất bình tĩnh dễ gây những động tác xốc lắc mạnh tay. Vì thế, bạn cần lưu ý kiềm chế và không nên để người đang tức giận bế ẵm trẻ.
