Sáu năm “thả gà ra đuổi”
Tháng 6/2012, lá đơn “tố cáo và kêu cứu” của bà Nguyễn Thị Phong ở khu Tân Lâm, xã Tân Quang, huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang đã gây sự chú ý đặc biệt cho chúng tôi. Đặc biệt bởi nội dung đơn trình bày một sự việc khá hy hữu, người giúp việc tố cáo chủ nhà vay tiền nhưng không chịu trả nợ. Người dám tố cáo có hoàn cảnh éo le, một thân một mình, quanh năm đi làm thuê, đến một túp lều cũng không có để trú thân. Người bị tố cáo là vợ chồng anh Đào Đức Trung và chị Cao Thị Kim Chi trú tại phường Vĩnh Phúc, quận Ba Đình, Hà Nội. Chị Chi hiện là cán bộ ngân hàng, anh Trung đang hoạt động trong lĩnh vực pháp lý.
Theo trình bày của bà Phong, trong thời gian từ năm 2006-2008, bà từ Hà Giang về Hà Nội giúp việc cho vợ chồng anh Trung, khi đó vợ chồng anh Trung ở phường Bưởi, quận Tây Hồ, Hà Nội. Trước đó, bà đi làm thuê cũng kiếm được chút tiền và luôn mang theo mình, cộng với tiền công mấy năm làm thuê cho vợ chồng này nữa nên lưng vốn của bà cũng kha khá. Biết bà Phong có tài sản mang theo người nên vợ chồng anh Trung hỏi vay. Bà Phong hai lần cho vợ chồng anh Trung vay tiền và vàng, cả hai lần đều có giấy vay tiền và vay tài sản.
 |
| Giấy ghi nợ của vợ chồng anh chị Trung – Chi mà bà Phong cung cấp cho Tòa làm bằng chứng. |
Cụ thể, lần một vào ngày 20/10/2007, bà Phong giao cho vợ chồng anh Trung 26.500.000 đồng, thỏa thuận lãi suất 1,5% /tháng. Thời gian hoàn trả số tiền trên là tháng 12/2007. Lần hai vào ngày 1/3/2008, bà tiếp tục cho vợ chồng anh Trung vay số tiền 1,9 cây vàng, hẹn tháng 12/2008 trả. Thế nhưng, vợ chồng chủ nhà không trả tiền và vàng như đã hẹn. Suốt thời gian sau đó, bà Phong chuyển đi làm nơi khác và ôm theo lời hứa sẽ trả tiền của cặp vợ chồng chủ nhà.
Tuy nhiên, sau đó, sự việc lại phát sinh theo một hướng khác. Nói về lý do không trả tiền người giúp việc, bà chủ nhà Cao Thị Kim Chi cho rằng họ chỉ vay một lần chứ không phải là vay hai lần gồm cả tiền và vàng như bà Phong phản ánh. Chị Chi giải thích thêm, trong thời gian ở với vợ chồng chị, bà Phong đã giúp đỡ vợ chồng chị rất nhiều. Cả hai bên đều có tình cảm thân thiết.
Vợ chồng chị Chi đã vay tiền của bà Phong và nói rằng khi nào bà cần thì sẽ trả tiền. “Thấy chị Phong ca cẩm vàng lên giá, cho vay tiền thiệt thòi nên vợ chồng tôi thương chị Phong, tính thêm 5 triệu đồng tiền trượt giá cho chị. Một thời gian sau chị Phong quay lại đổi số tiền hơn 20 triệu đồng đó ra thành 1,9 cây vàng cho vợ chồng tôi vay rồi đi vào miền Nam?!”. Và đó chính là lý do để vợ chồng chị Chi không trả tiền bà Phong. Trong khi đó, bà Phong thì cứ khăng khăng khẳng định bà cho vợ chồng chị Chi vay cả tiền và vàng.
Khi chúng tôi đặt câu hỏi nếu chuyển tiền ra vàng thì sao không hủy tờ giấy vay tiền trước đó thì chị Chi trả lời rằng do tin tưởng bà Phong (?!). Chị Chi cũng cho biết, hai bên đã ra Công an phường Vĩnh Phúc, quận Ba Đình để giải quyết vụ việc nhưng không hòa giải được. Chị Chi cho rằng, do vụ việc này liên quan đến vấn đề danh dự nên chị đã đề nghị bà Phong gửi đơn đến Tòa án dân sự. Khi có bản án của tòa án thì vợ chồng chị sẽ trả nợ theo bản án.
Gian nan hành trình khởi kiện
Bà Phong tiếp tục gửi đơn đến Công an quận Ba Đình, Hà Nội. Công an quận Ba Đình tiếp nhận đơn của bà Phong từ ngày 11/4/2012, tiến hành các bước giải quyết đơn thư theo đúng quy trình. Tại cơ quan Công an, vợ chồng anh Trung vẫn khẳng định họ chỉ vay tiền của bà Phong một lần.
Suốt một thời gian dài bà Phong đi lại qua Công an quận Ba Đình, rồi lại theo hướng dẫn của Công an quận Ba Đình, bà tìm đến các cơ quan chức năng ở quận Tây Hồ (do việc vay tiền diễn ra tại quận Tây Hồ) nhưng không được thụ lý. Bà Phong thất vọng, than vãn: “Tôi đi làm cả đời, kiếm được chút tiền, nào ngờ giờ phải theo đuổi để đòi lại. Không biết có đòi được không…”.
Phóng viên đã giới thiệu bà đến Trung tâm trợ giúp pháp lý của Bộ Tư pháp nhờ luật sư tư vấn. Cùng với một số người khác, trong đó có phóng viên một tờ báo ở thủ đô đã giúp bà hoàn thiện các thủ tục pháp lý để khởi kiện ra Tòa án nhân dân quận Ba Đình (TAND). Ngày 8/10/2012, TAND quận Ba Đình thụ lý hồ sơ khởi kiện của bà Phong.
Suốt quãng thời gian dài dằng dặc đó, lúc thì bà Phong về Hà Nội ở trọ để chờ tòa gọi, lúc thì lại về Hà Giang ở nhờ. Bệnh xương khớp cùng với nỗi lo lắng tinh thần khiến bà hoang mang. Tòa gọi, bà lật đật bắt xe khách từ Hà Giang về Hà Nội. Thẩm phán đề nghị bà nộp bản chính giấy vay tiền và giấy vay tài sản, bà sợ, cứ lần lữa không dám nộp vì sợ mất: “Cả gia tài chị chỉ trông chờ vào hai tờ giấy này, mất nó thì chị biết làm sao đây…”. Hơn một năm trời chưa thấy tòa đưa vụ việc ra xét xử, bà Phong lo lắng, chỉ sợ vụ việc của mình rơi vào im lặng. Bà thông báo với chúng tôi, tòa hẹn tháng 9 sẽ đưa ra xét xử. Hết tháng 9, bà vẫn không nhận được thông tin như mong đợi.
Làm việc với phóng viên ngày 3/10/2013, Thẩm phán Trần Xuân Thắng, TAND quận Ba Đình nói về lý do thụ lý vụ kiện đã lâu mà chưa có quyết định xét xử, là do không nhận được sự hợp tác của vợ chồng anh Trung, chị Chi. Tuy vậy, Tòa án vẫn hoàn thiện thủ tục để tháng 10 này đưa vụ việc ra xét xử, bảo vệ quyền lợi chính đáng cho các bên liên quan.