Khi số ca nhiễm SARS-CoV-2 trong cộng đồng tại Việt Nam tăng cao thời gian qua, nhiều phụ nữ mang thai, bà mẹ sau sinh cũng không may mắc Covid-19. Đây được xem là một trong những nhóm nguy cơ cao và cần theo dõi sát sao.
Ngoài ra, một vấn đề cũng nhận được rất nhiều quan ngại khi nhóm này nhiễm SARS-CoV-2 là thai nhi trong bụng mẹ hoặc khi sinh có nguy cơ lây virus từ sản phụ hay không.
Nguy cơ rất thấp
Trao đổi với Zing, tiến sĩ Nguyễn Thị Sim, Phụ trách Trung tâm Can thiệp Bào thai, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, cho biết Covid-19 được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công bố là đại dịch từ năm 2020. Vũ Hán (Trung Quốc) là nơi có lượng công dân nhiễm SARS-CoV-2 nhiều nhất ở thời thời điểm đó.
“Tại đây có hơn 10.000 thai phụ, trong đó, 65 trường hợp dương tính với SARS-CoV-2. Tuy nhiên, khi kiểm tra máu cuống rốn, nước ối, nhau thai, mẫu dịch họng của các trẻ sơ sinh, hầu hết đều âm tính với SARS-CoV-2 . Do đó, kết quả giai đoạn đầu được công bố là SARS-CoV-2 không lây từ mẹ sang con”, vị chuyên gia cho biết.
 |
| Tiến sĩ Nguyễn Thị Sim, Phụ trách Trung tâm Can thiệp Bào thai, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội. Ảnh: BVCC. |
Tuy nhiên, kết quả tổng hợp từ 38 nghiên cứu mới đây ở nhiều khu vực khác nhau trên thế giới lại cho thấy SARS-CoV-2 vẫn có khả năng lây từ mẹ sang con nhưng với tỷ lệ rất thấp.
Cụ thể, thông qua việc lấy mẫu xét nghiệm từ mũi họng, tỷ lệ trẻ sơ sinh dương tính với SARS-CoV-2 là 2,9%. Trong khi đó, kết quả phân tích từ nhau thai được lấy sau khi thai phụ sinh cho thấy 7,7% mẫu dương tính với nCoV. Đối với máu cuống rốn, tỷ lệ này là 2,9%.
Tiến sĩ Sim nhận định: “Như vậy, chúng ta có thể tạm hiểu vẫn có trường hợp thai nhi và trẻ sơ sinh nhiễm SARS-CoV-2 khi mẹ mắc Covid-19. Tuy nhiên, tỷ lệ này là rất thấp. Hàng rào gai nhau là lá chắn tốt cho em bé”.
Tuy nhiên, vị chuyên gia nói thêm việc công bố kết luận chính thức SARS-CoV-2 có lây truyền từ mẹ sang con hay không vẫn là thách thức khá lớn. Ngành y tế trên thế giới vẫn cần tiếp tục nghiên cứu sâu hơn về vấn đề này.
Làm gì để hạn chế lây SARS-CoV-2 từ mẹ sang con?
Tiến sĩ Sim cho biết trên thực tế, nhiều thai phụ tới khi chuyển dạ mới biết bản thân đang mắc Covid-19. Do đó, việc phòng tránh lây nhiễm SARS-CoV-2 cho trẻ sơ sinh trong cơ sở y tế được các y bác sĩ đảm nhiệm.
Với các bà mẹ có nguy cơ lây lan cao, sức khỏe yếu, trẻ sơ sinh của họ sẽ được các nhân viên y tế khoa sơ sinh theo dõi, chăm sóc tại phòng đặc biệt.
Tuy nhiên, khi trở về nhà, các bà mẹ cũng cần lưu tâm một số vấn đề để tránh ảnh hưởng tới con.
 |
| Trẻ được đưa tới khám Covid-19 tại Hà Nội. Ảnh: Thạch Thảo. |
“Nhiều nghiên cứu đã phát hiện ở một số bà mẹ mắc Covid-19, các mẫu sữa có dương tính với SARS-CoV-2. Tuy nhiên, trong số những trường hợp này, không phải trẻ sơ sinh nào cũng nhiễm virus”, vị chuyên gia cho hay.
Cụ thể, theo báo cáo của WHO, trong số 46 bà mẹ mắc Covid-19, chỉ có 3 mẫu sữa từ 3 trường hợp dương tính với SARS-CoV-2. Đáng nói hơn, trong 3 trẻ sơ sinh là con của những người này, chỉ một trường hợp nhiễm SARS-CoV-2.
"Các chuyên gia trên thế giới cũng chưa kết luận được trường hợp này nhiễm SARS-CoV-2 do mẫu sữa hay được mẹ dương tính chăm sóc, tiếp xúc”, tiến sĩ Sim nói.
Do đó, vị chuyên gia cho rằng việc phòng tránh lây nhiễm các bà mẹ có thể thực hiện ở thời điểm này là đảm bảo an toàn cho trẻ qua đường lây hô hấp.
“Nếu các bà mẹ cảm thấy đủ sức khỏe, nồng độ virus thấp, chúng ta có thể tiếp xúc để chăm sóc con. Ngược lại, trong trường hợp tình trạng sức khỏe yếu, mệt mỏi, triệu chứng toàn thân vẫn biểu hiện cấp tính, nồng độ virus còn cao, khả năng lây SARS-CoV-2 cho con sẽ khá lớn. Vì vậy, chúng ta cần tạm thời nhờ người nhà chăm sóc giúp cho con”, người phụ trách Trung tâm Can thiệp Bào thai khuyến cáo.
Bà giải thích hệ miễn dịch của trẻ khi mới chào đời còn rất yếu và cần có thời gian hoàn thiện. Từ đó, trẻ sơ sinh có nguy cơ mắc Covid-19 từ mẹ cao hơn nhóm trẻ lớn.
Tiến sĩ Sim cũng khuyến cáo để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và con nhỏ, các thai phụ nên tiêm vaccine đầy đủ.
Một nghiên cứu gần đây cho thấy việc tiêm vaccine mRNA Covid-19 đủ 2 liều chính trong thai kỳ có thể giúp bảo vệ trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi khỏi nhập viện do nCoV. Cũng tại báo cáo này, 84% trẻ nhập viện vì Covid-19 được sinh ra từ người mang thai không được tiêm phòng trong thai kỳ.
