Sau vụ bê bối trong giám định tâm thần: Bộ trưởng Y tế chỉ đạo gì?

Viện Pháp tâm thần Trung ương Biên Hòa. Ảnh: Tiền Phong.

Ngày 11/7, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan đã ký công điện gửi các cơ sở y tế trực thuộc Bộ Y tế, Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương... về việc tăng cường quản lý công tác giám định pháp y, pháp y tâm thần và bắt buộc chữa bệnh tâm thần.

Công điện nêu rõ gần đây, xảy ra một số vụ việc tiêu cực, vi phạm pháp luật nghiêm trọng tại Viện Pháp y Tâm thần Trung ương, Viện Pháp y Tâm thần Trung ương Biên Hòa, Trung tâm Pháp y Tâm thần Miền núi phía Bắc, gây bức xúc trong dư luận.

Nguyên nhân chủ yếu là một số cán bộ lãnh đạo và nhân viên y tế chưa thực hiện nghiêm quy định pháp luật, hướng dẫn chuyên môn và chỉ đạo của Bộ Y tế cũng như các cơ quan liên quan. Một số người đứng đầu chưa thật sự gương mẫu, thiếu bản lĩnh chính trị, dễ bị mua chuộc, lôi kéo tham gia hoặc tiếp tay cho hành vi phạm tội.

Để khắc phục những tồn tại này, Bộ Y tế yêu cầu thủ trưởng các đơn vị quán triệt và thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật, hướng dẫn chuyên môn và chỉ đạo của Bộ Y tế và các ngành liên quan, giữ vững bản lĩnh chính trị, không để bị lôi kéo, mua chuộc vào các hành vi sai trái. Đồng thời, khẩn trương thực hiện các nội dung cụ thể sau:

• Tiếp tục chỉ đạo, lãnh đạo nâng cao trách nhiệm quản lý nhà nước đối với các đơn vị thực hiện công tác giám định pháp y, pháp y tâm thần và bắt buộc chữa bệnh.
• Tăng cường giám sát, chỉ đạo chuyên môn, phối hợp với cơ quan chức năng để quản lý chặt chẽ đối tượng bắt buộc chữa bệnh tâm thần; đảm bảo việc giám định khách quan, minh bạch, đáp ứng yêu cầu của cơ quan tố tụng, tổ chức và cá nhân.

Nguyễn Thị Mai Anh và chồng là Lê Văn Đông. Ảnh: Công an TP Hà Nội.

• Thực hiện nghiêm Nghị định số 64/2023/NĐ-CP về thi hành biện pháp bắt buộc chữa bệnh và các quy định liên quan; quản lý chặt người bệnh bắt buộc chữa bệnh, không để tự ý rời cơ sở hay bỏ trốn, gây nguy hiểm cho xã hội và tiếp tục phạm tội.
• Các bệnh viện, cơ sở khám chữa bệnh chuyên ngành tâm thần phải tuân thủ nghiêm quy định chuyên môn, cấp phát hồ sơ bệnh án, giấy khám sức khỏe có liên quan đến tình trạng tâm thần đúng quy định; ngăn chặn việc lợi dụng giấy tờ để trốn tránh hoặc giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.
• Thực hiện nghiêm Chỉ thị số 07 của Bộ trưởng Bộ Y tế và các công văn liên quan, tăng cường quản lý lĩnh vực giám định pháp y, pháp y tâm thần và bắt buộc chữa bệnh. Người đứng đầu đơn vị hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu để xảy ra vi phạm.
• Đảm bảo an ninh, an toàn cho nhân viên y tế khi thực hiện nhiệm vụ; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, số hóa quản lý và chuyên môn; đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị đồng bộ, hiện đại, phù hợp xu hướng phát triển của ngành để phục vụ tốt công tác giám định và điều trị bắt buộc chữa bệnh tâm thần.

Trước đó, Công an TP Hà Nội đã khởi tố 36 lãnh đạo, cán bộ Viện Pháp y tâm thần Trung ương vì nhận hối lộ để làm sai lệch kết luận giám định tâm thần, giúp tội phạm trốn tránh trách nhiệm hình sự. Điều tra cho thấy nhóm này thậm chí còn bố trí phòng riêng có điều hòa, thiết bị âm thanh để bệnh nhân đang điều trị bắt buộc ăn chơi, sử dụng ma túy.

Mở rộng vụ án, công an bắt giữ Hoàng Tất Thành (Giám đốc Trung tâm Pháp y tâm thần khu vực miền núi phía Bắc), Lục Thị Thanh Bình (Phó giám đốc) và Lại Thành Trung (Phó trưởng khoa, giám định viên) vì nhận hối lộ 450 triệu đồng từ vợ chồng Nguyễn Thị Mai Anh và Lê Văn Đông để "chạy" kết luận tâm thần. Nhóm cán bộ đã cố ý sửa hồ sơ bệnh án, ghi thêm triệu chứng giả, dù biết rõ các đối tượng không mất năng lực nhận thức.

Ngày 18/6, cơ quan điều tra đã khởi tố hàng loạt tội danh, áp dụng biện pháp ngăn chặn đối với 40 người, trong đó có Viện trưởng, Phó viện trưởng, trưởng khoa và nhiều cán bộ chủ chốt. Vụ việc gây bức xúc dư luận, làm lộ rõ kẽ hở nghiêm trọng trong giám định pháp y tâm thần.